Woest en Ledig

Nieuwsgierig naar de dozen van Menno Wigman

Voor de cultuurbijlage van Dagblad van het Noorden interviewde ik publicist, antiquaar, uitgever en specialist literair erfgoed Nick ter Wal –  ook wel bekend als Artistiek Bureau – over diens Menno Wigman-verzameling . Een actuele aanleiding voor het interview was er niet, waarom zou dat moeten? Het interview vloeide voort uit het idee een bijlage te maken die in het teken staat van nalatenschappen.

Tijdens het gesprek vertelde Ter Wal op zoek te zijn naar vroege Wigman-uitgaven, naar de tijdschriften die hij als scholier maakte, gestencild met een nietje. Wie nog iets heeft liggen, op zolder, in de kelder of de garage die mag zich melden. Vervolgens kregen we het over de vraag of Wigman zelf zijn werk compleet had, dat hij alles wat hij in zijn te korte leven heeft gemaakt ook bewaarde.

Als dat het geval is, moeten die tijdschriftjes in de dozen zitten die na het overlijden van Wigman naar het Literatuurmuseum zijn gegaan. "Daar komen we pas achter als de biograaf aan het werk gaat, Rob van Essen. Misschien moet ik er zelf naar op zoek gaan", vertelde Ter Wal. "Als ik een boekje wil maken met een chronologisch overzicht van alle verschillende Wigman-uitgave mag het niet zo zijn dat de allereerste uitgave ontbreekt. Daarmee zou ik mezelf belachelijk maken."

Dat leidde tot de vraag hoe het met die biografie staat. Rob van Essen reageerde aldus: "Heel ver ben ik nog niet: ik was net begonnen aan het doorspitten van zijn archief en het interviewen van mensen toen ik de Libris Prijs won, waardoor ik het opeens een stuk drukker kreeg, en toen dat uitgewoed was, kwam de coronacrisis. Het zal mede van het verloop van die crisis afhangen in welk tempo ik verder kan werken,  vooral als het om het interviewen van mensen gaat – ik doe dat toch liever niet per mail of skype."

 Op de vraag waarom Wigman een biografie verdient,  kaatste Van Essen  de vraag terug. "Moeten mensen een biografie ‘verdienen’? Ook over minor poets kan een goede biografie geschreven worden. Maar Wigman was een van de beste van zijn generatie, dus hij ‘verdient’ wel een biografie, zou ik zeggen. Hij had ook veel contact met collega’s dus een portret van hem wordt ook een portret van zijn tijd."

Kortom, lees Dagblad van het Noorden, lees Rob van Essen, bezoek de website van Nick ter Wal en lees, bijvoorbeeld via de bibliotheek of de boekhandel in de buurt Menno Wigman.

Denkend aan Driek van Wissen (1943 – 2010)

Op de kop af tien jaar geleden overleed Driek van Wissen (1943 -2010). De dichter was onwel geworden op een vliegveld in Istanbul en stierf aan de gevolgen van een hersenbloeding. Zijn overlijden kwam als een schok. Hij was pas 66 jaar en was net begonnen als columnist.

Kort na zijn terugkeer in zijn woonplaats Groningen, waar hij ook begraven ligt, werd de dichter (des Vaderlands) en oud-leraar op verschillende manieren herdacht. Daar bleef het niet bij.

Zo namen vrienden en bewonderaars nadien het initiatief voor de Driekdag, een jaarlijkse herdenking in café Wolthoorn & Co in Groningen met veel vrolijkheid en bijpassende gedichten. Door de aanwezigheid van het coronavirus kan de Driekdag vandaag niet in het openbaar doorgang vinden.

In plaats daarvan wordt Van Wissen op een andere passende wijze herdacht. Morgen staat hij centraal in de wekelijkse column van Jean Pierre Rawie in de cultuurbijlage van Dagblad van het Noorden. Voorts schreef Ton Peters een speciaal gedicht voor Van Wissen, getiteld Driek, vanuit het perspectief van diens kat Joris, die ooit door Van Wissen werd bezongen in het gedicht Joris.

Hieronder beide gedichten, eerst die van Driek, daarna die van Peters:

#

Twee Sudanese jongeren, twee gedichten, twee foto's

Een week geleden werd de winnaar bekendgemaakt van de World Press Photo. De prijs ging naar Yasuyoshi Chiba, een Japanse fotograaf die in juni 2019 een protest bijwoonde in de Soedanese hoofdstad Khartoem. In NRC Handelsblad las ik op 16 april over Chiba dit:

"Als Yasuyoshi Chiba (48) half juni in Khartoem aankomt, is er geen demonstrant te zien. De Japanse fotograaf is door persbureau AFP naar de Soedanese hoofdstad gestuurd om de anti-regeringsprotesten vast te leggen. Maar de visumaanvraag duurde twee maanden, en als hij er eenmaal is, is het stil op straat.

Lokale journalisten vertellen Chiba over een bijeenkomst die oppositieleiders hebben georganiseerd in een woonwijk van Khartoem om demonstranten bij te praten. Eenmaal aangekomen ziet hij direct een nieuw probleem. Het is pikkedonker. Plotseling beginnen in een hoek mensen met hun handen te klappen. Hij beweegt zich erheen, en ziet dat het lot hem eindelijk goed gezind is."

Chiba maakt uiteindelijk een foto van een jongeman die, bijgeschenen door mannen met mobieltjes, een protestgedicht voorleest. Afgelopen zaterdag meldde NRC-redacteur Maral Noshad Sharifi de naam van de jongen. Hij heet Mohamed Yousif en is 16 jaar. Yousif had de winnende foto van Chiba op 16 april doorgestuurd gekregen via Facebook. Hij had nog nooit van de prijs gehoord.

Een jaar eerder ging ook al een foto de wereld over van iemand die tijdens een protest in Karthoem een gedicht voordroeg. Deze foto werd gemaakt door Lana Haroun en toonde Alaa Salah, staand op een auto omringd door mensen die hun telefoon in de lucht houden. De foto van Haroun won geen prijs, vermoedelijk omdat Salah niet werd bijgeschenen, maar gefilmd, door vrouwen. Het verschil tussen dag en nacht.

Maar Salah raakte daarna wel bekend, een spreekbuis namens alle Sudanese jongeren die in opstand durfden te komen. Op 29 oktober 2019 sprak ze de VN-Veiligheidraad toe. Ook Salah werd opgespoord door NRC-redacteur Maral Noshad Sharifi. Hij stelde haar eind vorig jaar de vraag of ze overwoog in de politiek te gaan. Waarop ze antwoordde: "Nee, ik ben geen politicus. Niet voor de revolutie, en ook nu niet. Ik zal altijd liever op straat staan."

Koopt elkanders leeswaar, dan helpen wij elkaar

Ook ik word via Twitter en Facebook door bekende en minder bekende schrijvers op het hart gedrukt mijn boeken bij de lokale boekhandel te kopen, bij de winkel om de hoek die ook een webshop heeft.

Ik zou aan die oproep gehoor geven, ware het niet dat ik 'mijn' boeken rechtstreeks van schrijvers en uitgeverijen betrek. Of beter: dat schrijvers en uitgeverijen mij, gevraagd én ongevraagd, via het Centraal Boekhuis of vanuit de eigen woning, exemplaren toesturen in de hoop dat ik iets aardigs over die boeken in de krant schrijf. Waarna 'mijn' lezers tot aanschaf overgaan.

Sommige schrijvers zijn zelfpubbers en geven uit in eigen beheer. Zij zijn momenteel zeer actief, vertelde Ronnie Terpstra in de Volkskrant op een toon die deed vermoeden dat er een plaag gaande is. Anderen brengen hun werk uit via Het Drentse Boek, via kleine Uil, via Elikser, via Passage, Ter Verpoozing, Palmslag, Nobelman, Vliedorp, Noordboek, veelal kleine uitgeverijen die maar heel zelden aandacht krijgen in de kwaliteitskranten en programma's waar die uitgevers en hun schrijvers op geabonneerd zijn en naar kijken.

Krijgen ze die aandacht wel, zoals recent gebeurde middels een jubelende recensie van het boek De herinnerde soldaat, dan schrijft de recensent: '…een roman die al in november verscheen. Toen is er iets misgegaan: er volgden nauwelijks recensies, slechts summiere signalementen. Ook deze boekenredactie moest wakker geschud worden door de jury van de Libris Literatuurprijs, die op haar longlist plaats maakte voor de roman van Anjet Daanje.'

Waar ging het dan mis, vraag ik mij af. Als er één uitgever zich het vuur uit de sloffen loopt om zijn auteurs bij media en publiek onder de aandacht te brengen, dan is het de helemaal in Groningen gevestigde uitgever van Daanje. Dagblad van het Noorden vulde in december een hele pagina met een verslag van een zeer matig bezochte, maar desondanks uiterst boeiende bijeenkomst met de schrijver van De herinnerde soldaat.

Het zal mis zijn gegaan bij kranten en programma's waar de boekenredacties al ver voor de uitbraak van het coronavirus in quarantaine verbleven. Waar liever werk wordt besproken van Kate Elizabeth Russell, Jeanine Cummins, Arianna Farinelli, Jia Tolentino, Garth Greenwell, Carson McCullers en hoe ze ook mogen heten, altijd zijn het Amerikanen en zelden hebben die schrijvers iets te melden wat Europese schrijvers niet ook al hebben gemeld. Enige verschil is dat het werk van die Europese schrijvers niet door Amerikaanse journalisten is voorgeprezen en samengevat.

Om die reden denk ik er goed aan te doen op mijn beurt iedereen op te roepen bij de lokale boekhandel om de hoek een in deze tijd van corona verschenen boek aan te schaffen van Tonko Ufkes, Lodewijk van Heiden & John Harbours, Sylvia Huberts, Gerrit Jan Zwier, Arjen Boswijk, een groep schrijvers uit Drenthe die verhalen en gedichten over 75 jaar vrijheid hebben gebundeld in Kijk verder dan vandaag en weet..., Marjoleine de Vos, Frank von Hebel, Willem Molema, Pauline Broekema, Ard Posthuma, Bert Wagenaar van Kreveld, Frank Zeilstra, Gerard Stout, Ritzo ten Cate, Chris Vegter, Tjibbe Veldkamp, Christien Boomsma.

Het betreft hier plaatselijke schrijvers, regionale schrijvers, provinciale schrijvers, schrijvers met een band met Drenthe, Friesland en Groningen, niet toevallig het verspreidingsgebied van Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant. Werk aanschaffen van een andere lokale schrijver, in Amsterdam, Utrecht of Maastricht, kan natuurlijk ook. We leven in een vrij land.

Podium TV brengt cultuur aan huis

Met ingang van deze week doet Podium TV weer meer aan kunst en cultuur. Want: onder de noemer Cultuur aan Huis treden in de tv-studio te Heerenveen iedere dinsdag en donderdag noordelijke artiesten en kunstenaars op. En het wordt nog uitgezonden ook. Presentator van het nieuwe cultuurprogramma is Arno van der Heyden.

Gisteren hield hij de zingende liedjesschrijver Harrie Niehof op veilige afstand op de bank. In de rubriek 'Dichter op afstand' zagen we via Skype en de televisie Arjen Boswijk vanuit Groningen een gedicht voordragen. Ook was er een boekenonderdeel. De enthousiaste boekenaanprijzer Ronnie Terpstra prees vanuit boekhandel Van der Velde in Leeuwarden de biografie van Johan Cruijff door Auke Kok aan.

In de eerste zin van dit stukje schrijf ik bewust 'weer meer aan kunst en cultuur', omdat ik vijf jaar geleden regelmatig in de altijd verlaten tv-studio van Podium TV mocht aanschuiven bij het cultuuronderdeel van het praatprogramma Puur Noord. Toentertijd deed Annette Timmer de presentatie.

Ook toen kwamen verschillende gasten aan het woord. Ik mocht bepoeierd en geschminkt vertellen over het literaire leven in Drenthe, Friesland en Groningen. Later zag ik mezelf dan thuis op de buis voorbij komen. Aansluitend werden het programma Toneelmeesters van Arno van der Heyden en een documentaire van stichting Beeldlijn uitgezonden.

Ik weet niet hoeveel kijkers Puur Noord destijds trok. Ik weet wel dat mijn werkgever, NDC Mediagroep, in zee ging met Podium TV nadát het programma van de buis was gehaald. Het verband tussen het een en het ander heb ik nooit willen bedenken. 

De eerste aflevering van Cultuur aan Huis eindigde ermee dat Arno van der Heyden een boek overhandigde aan Harry Niehof, als dank voor zijn aanwezigheid, zijn liedjes en zijn teksten. Welk boek moet u zelf maar nakijken. Het was niet de nieuwe dichtbundel van Arjen Boswijk, Nergens is alles.

Gezocht: coronagedichten voor Het Oor

Delia Bremer presenteert iedere maandagavond van 19.00 tot 21.00 uur het programma Het Oor bij WijzijnDNO Radio, de zender voor Zuidwest Drenthe en Noord Overijssel. Vanwege Het Virus wil ze in de uitzendingen aandacht besteden aan gedichten die betrekking hebben op de ‘corona-tijd'.

Citaat uit een persbericht:

"Tijdens de radio-uitzending bij WijzijnDNO Radio draagt dichteres Delia Bremer corona gedichten voor van verschillende dichters. Maar het liefst belt Bremer de dichters op zodat deze hun eigen gedicht kunnen voordragen tijdens de live-uitzending. WijzijnDNO is te beluisteren in Zuidwest Drenthe op 104.8 FM en in Noord Overijssel op 106.6 FM.

Mocht je een gedicht over deze periode hebben geschreven dan mag je die mailen naar info@delibre.nl."

Bovenstaande afbeelding* is afkomstig uit de Volkskrant van 26 maart.

* = Geen gedicht/ Is ook/ Een gedicht - Karel ten Haaf (1962 - 2019).

Over Coronagedicht.nl

Sinds 18 maart in de lucht: Coronagedicht.nl. Een initiatief van Mario Reijnen en Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja. Opgezet 'om poëzie geschreven naar aanleiding van het coronavirus te verzamelen en op verschillende manieren onder de aandacht te brengen'. Maar vooral: 'om met poëzie een invulling te geven aan deze vreemde tijden.'

Er staan al veel gedichten op de bijbehorende website, of eigenlijk is het een blog die maandagavond zeventien pagina's met gedichten van verschillende lengte telde. De meeste zijn geschreven door mij onbekende dichters. Maar een aantal namen ken ik uit mijn boekenkast: Bruinja uiteraard, Ingmar Heytze, Henk Puister, Frank van Pamelen, Paul Demets, A.C.G. Vianen, Lies Van Gasse, Peter Veen, Bart F.M. Droog.

Wat ingewikkeld is aan het schrijven van een gedicht 'naar aanleiding van het virus' is de instabiliteit van het onderwerp. Het ene moment wordt het virus nog omschreven als een fikse griep die weer eens in China rondgaat – denk aan Bolsonaro en Trump. Het andere moment is het een pandemie met wereldwijd meer dan 15.000  doden. Het ene moment lachen we nog om het hamsteren van rollen toiletpapier. Het andere moment worden we kwaad omdat iedereen afzonderlijk op hetzelfde tijdstip uit wandelen gaat en verschijnen televisiespotjes in beeld waarin we de eenheid van ons land prijzen.

Coronagedicht.nl roept als fenomeen herinneringen op aan het onderzoek dat Liesbeth Vonhögen deed naar de doorwerking van de Tweede Wereldoorlog in de Nederlandse en Vlaamse poëzie. Haar onderzoek laat zien hoe onze beleving van iets gruwelijks in de tijd verandert. Het onderwerp dat in, zeg, 1939 werd beschreven als serieuze bedreiging, werd bijvoorbeeld veertig jaar laten ironisch benaderd. Het is allemaal na te lezen in het boek Nu alles voorbij is, begint wat voorbij is opnieuw.

Vonhögen onderscheidt in haar onderzoek verschillende soorten gedichten: tijdgedichten, herdenkingsgedichten, individuele herinneringsgedichten, collectieve herinneringsgedichten, gedichten over slachtoffers. Die verscheidenheid ontbreekt uiteraard nog op Coronagedichten.nl. Op dit moment valt weinig definitiefs te zeggen over de gepubliceerde poëzie, die opvallend bezorgd van toon is en in die zin nog weinig muteert, als dat woord in deze zin nog niet besmet is.

De ramp van 18 maart, toen Coronagedicht.nl de lucht in ging, is anders dan de ramp van 24 maart. Behalve dat de ramp alleen maar groter is geworden en de gevolgen nog minder te overzien zijn. 

Martien Beversluis als burgemeester van Vries

Ook Dagblad van het Noorden blikt terug op de bevrijding van Nederland, dit jaar 75 jaar geleden. De krant maakt daartoe onder de noemer 'Nu 1945' dagelijks een hoekje vrij op pagina twee om gebeurtenissen te belichten die in 1945 in Drenthe en Groningen hebben plaatsgevonden. Berichten van het front, in vredestijd veilig bij u thuisgebracht.

Voor de berichten wordt geput uit goede en foute kranten die in 1945 verschenen. In de krant van vandaag wordt bericht over Eerkedina N. uit Veendam die zich op 22 februari 1945 voor de rechter in Groningen moest verantwoorden voor het stelen van een busje met 210 suikerbonnen bij kruidenier Scholte.

Op de bijbehorende website staat een stuk over de waarnemend burgemeester van de gemeente Vries, Martien Beversluis (1894 – 1966). Beversluis was ook journalist, schrijver en dichter. In 1937 was hij redacteur bij het protestantse blad Elckerlyc en in 1938 redacteur van De Nieuwe Gids. Na de Duitse inval bemachtigde hij een baantje op het het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten.

Auteur van het stuk over Beversluis is Bernd Otter. Volgens Otter was Beversluis vervanger van de Asser burgemeester Harm Boelems: "Die had de scepter over Vries overgenomen, maar Beversluis mag het werk doen. Waar andere NSB-burgemeesters in de laatste maanden van de oorlog juist met extra harde hand regeren houdt Beversluis het bij advisering aan de ambtenaren."

Welke straf Eerkedina N. kreeg, staat nog niet in de krant. De eis was zes maanden cel. De uitspraak stond gepland voor 8 maart 1945. Ik ga ervan uit dat rond die dag in het hoekje op pagina 2 melding wordt gemaakt van de straf. Martien Beversluis werd na de oorlog geïnterneerd. In 1947 werd hij op medische en psychiatrische gronden vrijgelaten en ontslagen van rechtsvervolging.

Lees hier meer.

In beeld komen en blijven met Özcan Akyol*

Een persbericht van boekhandel Van der Velde in Assen waarin de komst op 9 maart van Özcan Akyol en Lévi Weemoedt naar de winkel wordt aangekondigd. De eerste zal daar geïnterviewd worden door de tweede. Aanleiding is de 85ste Boekenweek. Akyol is auteur van het Boekenweekessay Generaal zonder leger. Citaat uit het persbericht:

"Ooit raakte Özcan Akyol betoverd door de literatuur dankzij de onaangepasten, die zonder reden voor opwinding zorgden, en de polemische schrijvers die werkelijk iets teweegbrachten. Maar er is nog maar weinig literatuur die de sociale klasse van de schrijver ontstijgt: de moderne auteur richt zich vooral op zijn eigen cocon – de gelijkgestemden. Wanneer gebeurt het nog dat het hele land siddert na een publicatie? Het resultaat is dat de rebelse literatuur steeds meer terrein verliest en er voor mediagenieke luchtfietsers ruimte is ontstaan om het intellectuele discours te bepalen."

Nu wil het geluk dat ik Generaal zonder leger al enige tijd in bezit heb. Ik heb het essay zelfs al gelezen. Niet sidderend, maar met plezier. Wat goed uitkomt, want Akyol heeft het met onmiskenbaar plezier geschreven. Ik was nog niet van plan er iets over te schrijven, maar nu het onder de aandacht wordt gebracht om mensen naar boekhandel Van der Velde in Assen te lokken, wijk ik daar van af.*

Intrigerend is de zin dat 'voor mediagenieke luchtfietsers ruimte is ontstaan om het intellectuele discours te bepalen'. Interessant, omdat Akyol van alle mediagenieke luchtfietsers de meest mediagenieke is en daar in zijn essay ook prat op gaat. Sterker, hij raadt iedere schrijver aan met zijn of haar kop voor de buis of op Instagram te verschijnen.

Hiermee wordt verondersteld dat alle redacties van alle Nederlandse televisieprogramma's staan te trappelen om een schrijver in beeld te brengen. Als dat al waar zou zijn, wat wordt in die programma's dan van die schrijvers verwacht? Dat ze een spelletje doen. Dat ze een potje gaan staan koken. Dat ze zich laten knippen en scheren. Dat ze grappen maken. Dat ze een mening ventileren over een zaak of affaire waar ze zelf dondersgoed van weten dat ze er geen verstand van hebben. En dat ze vooral niet over hun werk praten.

Het wordt vast een gezellige Boekenweekweek. Nog een aantal nachtjes slapen. Om de tijd te doden lees ik Generaal zonder leger gewoon nog een keer. Met de televisie aan.

#

* = donderdagmorgen, in de trein naar Amsterdam waar ik Mariët Meester ging interviewen, werd ik gebeld door Isabel Willemsen van de CPBN. Ze complimenteerde mij met 'het leuke stukje' en wees mij vervolgens op een embargo op het Boekenweekessay.

Ik zei niets van een embargo te weten. Ik had slechts het essay en het geschenk in de redactionele boekenkast aangetroffen, verder niets aan instructies en geboden. Daarbij, zo meldde ik, zag ik er geen kwaad in omdat boekhandel Van der Velde, net als de NTR, al was begonnen met reclame maken voor essayist Özcan.

Na wat over en weer praten, wist Isabel mij te overreden om de citaten uit het essay van Özcan Akyol te verwijderen, dit vooral om de spanning voor de lezer er nog een beetje in te houden. Kortom en met andere woorden, bovenstaand stukje is op verzoek van de CPNB aangepast. Dus als het onsamenhangend overkomt, ligt het daar aan. Met excuses.

Waar blijft het geld voor literatuur in Drenthe?

Ik wilde weten wat gedeputeerde Cees Bijl en het provinciebestuur van Drenthe de komende vier jaar van plan zijn te doen voor de literatuur. En nam daartoe de deze week gepresenteerde concept cultuurnota Cultuur om te delen ter hand. Waar moest ik kijken?

Bij het Huus van de Taol, de organisatie die zich inzet voor het behoud en de verspreiding van het Nedersaksisch? Ik las in de nota dat ze in Beilen de komende periode jaarlijks zo'n 420.000 euro uit Assen mogen ontvangen. Ik las ook, op bladzijde 20, dit: 'De Drentse streektaal is herkenning, communicatie, saamhorigheid, emotie, meertaligheid, altijd in ontwikkeling en een bron van inspiratie voor literaire en culturele activiteiten.'

Maar wat als je niet in het Drents schrijft, zoals een groeiende meerderheid?

Ik keek bij de bibliotheken. Die mogen jaarlijks zo'n 3,6 miljoen euro uit Assen ontvangen voor de uitvoering van de haperende Bibliotheekwet. Vijf verantwoordelijkheden hebben de bibliotheken, verantwoordelijkheden die hier en daar doubleren en desondanks tot op heden niet allemaal even goed worden nagekomen. Dat weten we dankzij de Raad voor Cultuur.

Bibliotheken, ook in Drenthe, verspreiden informatie en bieden een podium. Ze zijn er voor de lezer, luisteraar, kijker en kaartspeler, dat is mooi en dat is het. Om de productie van literatuur gaat het ze niet – een incidentele workshop gedichten schrijven voor beginners die nooit vorderen daargelaten.

Vervolgens zocht ik met met Control F in de concept cultuurnota naar het woord 'literatuur'. Ik belandde op bladzijde 30 en las dit: 'Museum De Buitenplaats is een museum voor figuratieve kunst van na 1945, gevestigd in Eelde. Het bestaat uit een museumpaviljoen, een museumtuin met oranjerie en museumcafé en het zeventiende-eeuwse Nijsinghhuis. Het museum biedt naast beeldende kunst ook een podium voor uitvoerende kunsten en literatuur. Museum De Buitenplaats ontvangt een subsidie van € 110.000 per jaar.'

Buiten De Buitenplaats kwam ik het woord literatuur in de nota nergens meer tegen.

Het theater, het poppenspel, de klassieke muziek, de beeldende kunsten, de (uit)festivals, de musea, het erfgoed, de archieven de cultuurondersteuners, het Drents Senioren Orkest, Geopark De Hondsrug, de website Terug in Drenthe - ze worden op het provinciehuis in Assen gezien, gehoord en gesteund. Maar de literatuur, die doet eigenlijk niet mee. Waarom is dat?

Het ligt niet aan gedeputeerde Bijl, het ligt aan de schrijvers. Die zijn georganiseerd, in de Neie Drentse Schrieverskring, waar ondanks die naam zowel Nederlandstalige als Drentstalige schrijvers aan verbonden zijn. Die produceren en publiceren, onder meer in tijdschriften die onder de vlag van het Huus van de Taol verschijnen, Roet en Zinnig. Die zijn daar blijkbaar heel tevreden mee. Gezelligheid voor alles.

In de vorige periode was onder het kopje festivals in de cultuurnota een post Zomerzinnen opgenomen, jaarlijks goed voor 30.000 euro. Eind vorig jaar werd bekend dat Zomerzinnen in 2020 niet wordt gehouden. De organisatoren waren zoveel tijd en energie kwijt aan randzaken en randprogrammering dat de kernzaak, het presenteren van literatuur, erbij inschoot. Zomerzinnen komt ook de komende vier jaar niet terug. Dus heeft de provincie geen geld voor het festival – of een opvolger ervan in de winter – gereserveerd.

En zo gaan tienduizenden euro's voor de literatuur verloren. Of naar Museum De Buitenplaats. Vanwege Drenthe.

Dat moet anders kunnen. Bijvoorbeeld door alsnog een post literatuur in de nota op te nemen, een bedragje op de provinciale plank waar schrijvers en organisatoren een beroep kunnen doen als ze de literatuur in Drenthe een structurele dienst bewijzen. Waar, bijvoorbeeld, uitgevers, organisatoren van schrijversinterviews, bedenkers van schrijfopdrachten, de mensen achter Lichtvoetig of misschien zelfs de gezamenlijke leden van Neie Drentse Schrieverskring mee vooruit worden geholpen?

Want vooruit moet het met de Drentse letteren. En niet, zoals nu, achteruit. Schrijvers in Drenthe, schrijf eens een doordacht plan. Roep er desnoods de hulp van Noordwoord voor in. De ambtenaren van Bijl zullen het graag lezen. Anders ik wel.