Ik interviewde voor Dagblad van het Noorden Ronny Fidom, organisator van festival Graveland, over zijn voorliefde voor doom metal, death metal en black metal in Noord-Nederland. Het gesprek ging over zijn blauwe maandag als zanger van  Absorbed, zijn inspanningen om metalbands een podium te bieden en ook over het cultuurbeleid in Hoogeveen.

Citaat uit een artikel dat, deo volente, komende zaterdag een plek in de krant krijgt:

“In Nederland wordt metal te weinig serieus genomen, ervaart Fidom. Ter illustratie begint hij over het zwabberende cultuurbeleid in zijn gemeente. Begin jaren 90 had Hoogeveen een metalscene met de potentie om een bovenregionale rol van betekenis te spelen. ,,Het donderde niet welke band in Het Podium kwam optreden; er was publiek. Kwam er een grote metalband, dan kwam het publiek overal vandaan. En toen moest de programmering ineens breder. Dát heeft de boel kapotgetrokken.”

Een paar jaar lang had Hoogeveen grote culturele ambities, tot het weer anders moest, minder vooral. ,,Een tijdje moest alles kunnen, ook als er geen publiek voor was. Maar je moet een basis hebben. Die moet je niet verwaarlozen, maar zien te houden. Kijk naar Iduna in Drachten, Het Bolwerk in Sneek, Neushoorn in Leeuwarden, Vera en Simplon in Groningen. Daar zal ook wel eens wat misgaan, maar er bestaat een circuit. En wat heeft Drenthe?”

Graveland wordt 26 en 27 mei gehouden in Hollandscheveld. Zie ook hier. Bijgaande foto is van Marleen Anema.

Ze trad nog wel op, maar misschien te weinig en leek daardoor een beetje uit beeld verdwenen. Zondag 21 mei keert Margaretha Kleine terug tijdens concert in Sleen met een vrouwenband, nieuw Drentstalig werk en een steviger geluid. Citaat uit een persbericht:

“Na het laatste album Thuus (2011) heeft Margaretha Kleine tijd nodig gehad om tot nieuwe inspiratie te komen. Haar persoonlijke ontwikkeling, maar zeker ook de samenwerking met de bandleden zijn een vruchtbare voedingsbodem gebleken. ”Als mens én muzikant ben ik de laatste jaren steeds dichter bij mezelf gekomen. Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen en dat heeft zich geuit in een muzikale verdieping die samen met de band tot stand is gekomen.”

Het optreden in Sleen is aan de Schaapstreek 20. Kaarten kosten 10 euro per stuk en zijn te reserveren via deze link. margarethakleine.nl/tickets. Zaterdag 24 juni treedt Kleine met band tijdens het Zunnewende Festival in Hellendoorn.

De Literaire Hemel in Amen is gesloten, maar Onder de vulkaan in Groningen gaat door. Thema van aflevering 6 van seizoen 5 is zondag 21 mei  ‘Beestenboel’. Plaats van handeling is het Grand Theatre in Groningen. Aanvang 15.00 uur. De organisatie is in handen van stichting Square Web.

Hieronder het persbericht:

“Marjoleine de Vos is schrijver, dichter en columnist bij de NRC. In haar laatste (prachtig vormgegeven) boek, Een dolgelukkig Montessorivarken, snijdt ze een van haar favoriete thema’s aan: lekker eten. Over wijn en het geluk van lunchen, de vork en andere belangrijke uitvindingen en wat een citroen betekent voor je levensgeluk. Kortom; een boek om van te watertanden.

Op 12 mei gaat de Utrechtse hoogleraar historische letterkunde Frits van Oostrom met emeritaat. En dat doet hij groots: die dag verschijnt ook De Reynaert. Leven met een middeleeuws meesterwerk. Met de eruditie van de kenner en het enthousiasme van de liefhebber onderzoekt hij wat het verhaal over Reynaert nu zo uniek maakt. Zo uniek dat Van Oostrom zelf zich al een heel leven lang met die vos bezighoudt.

De meeste kinderen verzamelen schelpen en andere natuurvondsten. De meeste kinderen houden er op enig moment ook weer mee op. Zo niet Klaas Nanninga. Hij ging biologie studeren en decennialang verzamelde hij vlinders, vogels en andere beesten; nu is zijn huis aan de Groningse Korreweg een volwaardig natuurmuseum geworden.”

Bij het woord ‘muze’ dwalen de gedachten af naar vrouwen die op raadselachtige wijze ‘iets’ in gang zetten. Zoals inspiratie waar kunstwerken uit voortvloeien.

Dat hebben we te danken aan de Griekse dichter Hesiodos, een jongere tijdgenoot van de bekendere Homeros, die in een van zijn werken aangeeft dat hij zijn gaven te danken heeft aan de negen dochters van Zeus.

Martine van der Veer maakte een podcastserie over het fenomeen ‘muze’. Of meer precies: over de vrouw achter de muze. Om te beginnen leidt ze de luisteraar mee naar de zolder van museum De Lakenhal in Leiden waar een zeefdruk van Marlene Dumas wordt bewaard getiteld De muze is moe.

Moe waarvan? Muzen hoeven toch alleen maar in gedachten te bestáán? Wie heeft opgelet, weet beter. Al jaren verschijnen publicaties waaruit blijkt dat vrouwen net zo goed actief zijn geweest in de kunst als mannen. Lees daardoor Het Grote Vrouwen Kunstboek van Rebecca Morrill of Ik ben mijn muze van Loes Faber. Bezoek daarvoor de tentoonstelling Uit de kunst in het Groninger Museum.

De podcastserie van Van der Veer – de titel is ontleend aan de zeefdruk van Dumas – past in deze rehabilitatiegolf. Verspreid over zes afleveringen maakt ze door museumbezoek met hulp van deskundigen duidelijk dat met muze inderdaad meestal een vrouw wordt bedoeld. Ze maakt vooral duidelijk dat die vrouwen meer deden dan passief het goddelijk vuur der inspiratie aansteken en dienstbaar poseren voor de mannelijke blik.

Van de muzen die aan bod komen, is Mathilde Willink in Nederland de meest bekende: model, echtgenoot van de schilder, socialité en levend kunstwerk. Camille Claudel is zelfs wereldberoemd, hoewel ze lange tijd in de schaduw van beeldhouwer Auguste Rodin heeft gestaan.

Fascinerend is het verhaal van Elizabeth Siddel, volgens de prerafaëlieten de ideale vrouw. Haar echtgenoot Gabriel Dante Rossetti liet jaren na haar dood haar graf openen om een in de kist achtergelaten bundel gedichten te bemachtigen. Of anders Victorine Meurent, die de (kunst)wereld schokte door te poseren voor de schilderijen Olympia en Le déjeuner sur l’herbe van Édouard Manet.

Zelf schilderde Meurent ook, braver dan Manet, want naar de mode van haar tijd. Op basis van haar kwaliteit werd ze in 1876 toegelaten tot de Salon van Parijs, waar Manet destijds werd afgewezen. Maar poseren deed ze naakt. Het leverde haar de reputatie van prostitué op, iets waar ze nooit meer van af zou komen. Tot De muze is moe.

De podcastserie De muze is moe van Martine van der Veer is gemaakt in samenwerking met kunstmagazine Muze.

In Noord-Nederland wordt al maanden het tachtigjarig bestaan van kunstschilder Matthijs Röling gevierd. Dat begon eind vorig jaar met tentoonstelling Binnenkijken bij Matthijs Röling in museum Wierdenland in Ezinge, waar de kunstenaar woont. En werd voortgezet met de presentatie Tuinen in Museum Belvédère bij Oranjewoud

Vervolgens opende eind maart in het Veenkoloniaal Museum in Veendam de expositie Matthijs Röling, natuurlijke schoonheid en daarna in april in museum Nienoord in Leek de expositie Matthijs Röling en kunstenaarsvrienden.

Een deel van de in Groningen getoonde werken is afkomstig uit het Drents Museum, dat vaker aandacht schenkt aan Röling. In Assen gebeurt dat nu middels een wandschildering die Röling maakte met zijn kunstenaarsvriend Wout Muller. Oorspronkelijk hingen de panelen in de keuken van een neef Röling. Ter gelegenheid van het jubeljaar zijn ze in Assen in overgangsruimte naar het oude museum (en café Pingo) te zien.

In theater De Tamboer in Hoogeveen worden vanaf 11 mei gedurende drie dagen de resultaten getoond van De Wijk De Wereld, een project waarbij bewoners uit de Hoogeveense wijk Wolfsbos met professionele (theater)makers een voorstelling creëren. Zangeres Martijje Lubbers is een van de makers. Zij schreef het bijbehorende wijklied. Voor meer over De Wijk De Wereld zie hier.

Aankomend Dichter des Vaderlands Babs Gons is samensteller van de tweede editie van Bij de Strot, een spoken word-avond op 12 mei in Theater Zuidhaege in Assen.

Op het programma staan optredens van Danielle Zawadi, Hind Eljadid, Lin An Phoa, Rachel Rumai Diaz, Amara van der Elst, Lisette Ma Neza, VJ Aineko. Kristel Doest, Bahghi Yemane en Gons zelf. Kaarten zijn verkrijgbaar via deze link.

De programmasamensteller belooft een 'intieme avond': "Dat is precies wat podiumpoëzie kan doen, iets heel intiem en persoonlijk maken. Performers weten het persoonlijke vaak universeel te vertellen. En het publiek zit tijdens en na het luisteren ook altijd vol met hun eigen ervaringen en verhalen die naar boven komen.”

Foto Angela Tellier.

Twee berichten over Museum De Buitenplaats in Eelde, waar sinds het vertrek van Mariëtta Jansen per 1 juli 2022 bij mijn weten nog steeds wordt gewacht op de komst van een nieuwe directeur.

Het eerste bericht heeft betrekking op poëzie-activiteiten met onder meer een optreden zondag 7 mei van Barbara van den Hoofdakker die gedichten zal voordragen van Rutger Kopland, dit afgewisseld met muziek van Robert Jan van der Feen (fluit) en Jan Jakob Mooij (hobo).

Vanaf diezelfde zondag zijn in de tuin bij het museum Luisterkoetsen te vinden, gemaakt door dichter en beeldend kunstenaar Johan de Goede (1964). Citaat uit het persbericht:

‘Treed binnen in de luisterruimte van de poëzie-capsules waarin gedichten van onder andere Ida Gerhardt, Anneke Brassinga, Rutger Kopland en Johan de Goede ten gehore worden gebracht, temidden de appelbomen.’

Het tweede nieuws betreft de aankondiging van de komst vanaf 2 juli naar Eelde van het schilderij De Serenade (1629) van Judith Leyster. Het krijgt een plek in het museum naast Sandvikens Troost (ca. 2003) van Olga Wiese.

De tijdelijke combi-expo vloeit voort uit het project Match waarbij twaalf topstukken uit de Eregalerij van het Rijksmuseum in Amsterdam deze zomer afreizen naar twaalf musea in Nederland, in elke provincie één. Daar komen ze naast een werk uit de eigen collectie te hangen.

Zo krijgt in het Groninger Museum Hollands meisje aan het ontbijt (ca. 1756) van Jean-Étienne Liotard een plek naast Meisje aan de pomp uit 1872 van Matthijs Maris.

Mooi voor de verkoop van de laatste exemplaren aan is in het prijswinnende Drents Letterkundig Tiedschrift Roet een bespreking verschenen van mijn boek Woest & Ledig. Auteur is André Degen, die schijnbaar net zo veel plezier heeft beleefd aan het schrijven van zijn ‘kritiek’ als aan het lezen van wat hij noemt een ‘bonte verzameling schrijfsels’.

Om de verkoop te stimuleren, zal ik hier niet uit het stuk van de rijstwafeletende criticus André Degen citeren. In plaats daarvan raad ik belangstellenden aan 4 euro neer te tellen voor dit themanummer met veel aandacht voor teksten in het Stellingwarfs. En - mis het niet - een opmerkelijk slotstuk waarin dichter Ria Westerhuis korte metten maakt met zowel het leesgedrag van voornoemde Degen als ook de keuzes van de Roet-redactie.

In een moeite door hieronder de aanschafinformatie over Woest & Ledig zoals die op verzoek van NBD Biblion is opgesteld door recensent 'Bookarang', de machine die terugkaatst wat hem of haar wordt toegeworpen:

'Een bundeling van columns, beschouwingen en verhalen van Joep van Ruiten, waarvan een deel eerder verscheen in Dagblad van het Noorden en cultuurweblog 'Woest & Ledig'. Wat gebeurt als een man uit 'het Westen des lands' via omzwervingen in 'het Noorden des lands' belandt? Joep van Ruiten vreesde van de wereld te vallen en zette het op een schrijven. Gebruikmakend van verschillende journalistieke en literaire genres wordt verteld over afkomst en identiteit, leegte en vervulling, kunst en cultuur, boeken en beelden. Invoelend en lichtvoetig geschreven. Joep van Ruiten (Roelofarendsveen, 1965) werkt als cultuurjournalist.'

Bookarang heeft overigens dertig bladzijden meer gelezen dan Degen, 192 in plaats van 160.