Woest en Ledig

Drentse oorlogsfilms strijden om de centen

Donderdag stond een stuk in de krant onder de kop 'Plan voor oorlogsfilm Drenthe'. Daarin wordt verteld dat gedeputeerde Cees Bijl tijdens een commissievergadering van Provinciale Staten niet wilde vertellen wie de initiatiefnemers van de film zijn en wat het thema wordt.

Prompt opperde iemand van de PVV tijdens de vergadering om de film over verzetsstrijder Johannes Post te laten gaan. Waarna iemand van de ChristenUnie suggereerde een film te maken over Nieuwlande ('het dorp dat zweeg') waar tijdens de oorlog veel joden ondergedoken hebben gezeten.

Vandaag komt Dagblad van het Noorden op de Drentse oorlogsfilm terug met een stuk waarin filmmaker Thomas Nauw over Verraderlijke liefde vertelt, een film waarin een Duitse officier die aan het oostfront een krijgsgevangene doodschiet, in gewetensnood raakt en overgeplaatst wordt naar Drenthe. Waar hij verliefd wordt op een joodse onderduikster.

Het is niet voor het eerst dat in de krant aandacht wordt besteed aan het filmplan van Nauw. In juli gebeurde dat ook al. Citaat uit de krant vandaag:

Komend voorjaar en zomer moeten de opnamen in Drenthe plaatsvinden. De tijd dringt dus om het benodigde geld – Nauw schat dit op 300.000 euro – bij elkaar te brengen. "We hebben al wel voorlopige toezeggingen. Ook denken we aan crowdfunding." Nauw en zijn mensen hebben ook de provincie om geld benaderd.

In december stond een stuk over een heel andere Drentse oorlogsfilm in de krant. Een beetje verscholen, want de aandacht ging vooral uit naar stichting Open Eyes, die in het speelfilmklimaat in Noord-Nederland wil verbeteren. Initiatiefnemers: Dirk Mulder, nu nog directeur van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Johan de Noord, voormalig directeur van Kunst & Cultuur Drenthe en Hilko Folkeringa, die per 1 februari 2019 in dienst treedt als directeur van het 360° Stadstheater Zoetermeer.

Open Eyes werkt samen met filmmaker Reinout Hellenthal, bekend van de door de provincie Drenthe gefinancierde en veelvuldig bekroonde korte film Anders. Citaat uit De krant van toen:

Na het succes van Anders, een film van grote educatieve waarde, kan Hellenthal een potje breken. Zeker het potje van de provincie Drenthe. Daar deed hij samen met Open Eyes met succes een aanvraag voor zijn komende project, dat als werktitel Vrij heeft meegekregen. Folkeringa: "Fantastisch dat de provincie hiervoor zo genereus zijn nek wil uitsteken."

In Vrij draait het onder meer om de bevrijding van Kamp Westerbork. De film gaat ongeveer vijftig minuten duren en budget is 450.000 euro. De première is voorzien voor het voorjaar van 2020.

Pantserkruiser Potemkin versus Metropolis

Het online-winkelbedrijf liet mij via de automatische piloot gisteren weten dat het heeft beloofd mijn pakket uiterlijk vandaag te bezorgen en wenste mij veel plezier met mijn bestelling: een dvd met de film Pantserkruiser Potemkin van Sergej Eisenstein uit 1925. Dank daarvoor.

Het 'pakket' was hier reeds een week eerder afgeleverd. Soms is de post sneller dan het internet.

Ik had Pantserkruiser Potemkin aangeschaft in reactie op het plezier dat onlangs ik beleefde bij het zien van de gerestaureerde, lange versie van de film Metropolis van Fritz Lang uit 1927, ook een klassieker uit de tijd van de stomme film.

Als ik ze moet vergelijken is Metropolis vele malen beter dan Pantserkruiser Potemkin. Dat kan met voortschrijdende tijd te maken hebben. Lang maakte zijn film twee jaar na Eisenstein. Het kan ook met de productiewijze te maken hebben. Eisenstein filmde in de open lucht, op een echte kruiser en aan de wal. Lang nam alles op in een studio en besteedde veel aandacht aan zijn decors.

Ik vermoed echter dat het vooral met visie te maken heeft. Bij Eisenstein is die gericht op een samenleving waarin alle mensen broeders en gelijk zijn, waarin matrozen en volk niet langer vlees met maden en kogels lijf opgedrongen krijgen.

In de film van Lang draait het eveneens om de verzoening van klassen en verlossing, maar worden de erbarmelijke omstandigheden uitbundiger, theatraler en religieuzer in beeld gebracht: een onmenselijke bovenwereld die kan bestaan dankzij uitbuiting van de menselijke onderwereld.

Metropolis kocht ik voor vijftig cent in een boekenstalletje langs de weg bij Echten. Pantserkruiser Potemkin werd mij na betaling van 9,34 in plastic toegestuurd.

Vijf films over dichters

1. Poesia Sin Fin (2016) Regie: Alejandro Jodorowsky

2. Poetry (2010) Regie: Chang-dong Lee

3. Sylvia (2003) Regie: Christine Jeffs 

4. Howl (2010) Regie Rob Epstein & Jeffrey Friedman

5. Bright Star (2009) Regie: Jane Champion

 

Gone with the wind, Alma Tadema en Moore

Gone with the wind is nog maar net begonnen en ik moet aan Albert Joseph Moore denken, de kunstschilder wiens werk momenteel te zien is in Museum De Buitenplaats in Eelde. En ook aan zijn beroemdere tijdgenoot en geestverwant Lourens Alma Tadema in het Fries Museum in Leeuwarden. Van die laatste wordt gezegd dat zijn schilderijen Hollywood-regisseurs hebben geïnspireerd als ze zochten naar klassieke decors.

Gone with the wind uit 1939 speelt in 1861 het Amerikaanse zuiden ten tijden van de Amerikaanse burgeroorlog, daar is weinig klassiek aan. In het begin van de film maken de bewoners van een katoenplantage in Georgia zich op voor een bal. De mannen komen bijeen in de salon voor sigaren, brandy en discussies over de oplopende spanningen. De vrouwen, of eigenlijk de meisjes, doen een verplicht schoonheidsslaapje. Dat ziet er zo uit:

Er is een meisje dat niet wil slapen: Scarlett O'Hara. Ze verlaat de rustende kluwen, holt de trap af en lokt Ashley Wilkes naar de bibliotheek om hem te verleiden met haar te trouwen. Wilkes, die zich tijdens het bal wil verloven met Melanie Hamilton, bekent haar zijn liefde, maar wijst haar toch af. Scarlett zegt daarop dat ze hem haat en gooit even later een vaas tegen de muur.

Dan duikt achter de bank Rhett Butler op. "Jouw geheim is veilig bij mij", zegt hij.

In de volgende scene is het gedaan met de rust. De oorlog breekt uit.

NFF selecteert 39 films voor Noorderkroon-competitie

Met de vertoning van de film Magnus over de Noorse schaakgrootmeester Magnus Carlsen start 9 november in Leeuwarden de 37e editie van het Noordelijk Film Festival. Daarna volgt, zoals gebruikelijk, een reeks films uit landen als IJsland, Ierland, Verenigd Koninkrijk, Scandinavië en de Baltische Staten.

Nieuw is dit keer het competitieprogramma Noorderkroon waarvoor bijna zestig films zijn ingediend die iets van doen hebben met Drenthe, Friesland en Groningen. Uiteindelijk zijn er 39 geselecteerd op basis van originaliteit, actualiteit en artistieke kwaliteit. Hieronder de selectie. Alle genoemde films zijn te zien op NFF37.

Middellange en lange speelfilms (> 30 min)
Happy Eend – Bennie Roeters
Tour de force – Fedde Hoekstra
De volgende dag – Jikke de Haan
Sloot – Koos Buist
De Kerstvloed – Nico van der Wijk
Nefarious – Fabian Moritz

Lange documentaires (> 40 min)
Levenslied van een Friese veteraan – Rob Busquet
Symfonie van de veenkoloniën – Saskia Jeulink
Bezness as usual – Alex Pitstra
HYLS – Fan Fries nei Ariya – Halbe Piter Claus
Onderstroom – Jeroen Hoogendoorn
De terugkeer van de monniken naar Schiermonnikoog – Anne Christine Girardot en John Gruter

Studentenfilms (< 30 min)
Godspeed – Marnix Sixma
Chasing Time – Frank de Ruiter
Wat gebeurt er als je springt? – Tim Zweistra
Voor ik vergeet – Thom Lunshof
Bodem – Jonathan Sipkema en Tim Zweistra
In Kropsdam is iedereen gelukkig – Joren Molter
Goodbye – Daan Alberts
Zeebenen – Eza Doortmont & Pippi Kragtwijk
Breng me naar ‘t zuiden – Froukje van Wengerden
Joey – Rachel van Bruggen

Korte fictie- en documentairefilms (< 30 min)
Ierdehûd – Elmar Kuiper
Sappe de pachtinner – Paul Bezuijen
Het Noorderplantsoen – Hilco Jansma
Gotta – Sarah Veltmeyer
Vigor – Philip Besamusca
Blauw – Joren Molter
Elle est belle – Joren Molter
Konijn – Joren Molter
Verzwegen – Sander Blom
Nachtschoppers – Cengiz Özgök
Wat wil je nou? – Hans Geluk
Vaklui – Bram van Dam

Amateurfilms (< 30 min)
Blind – Bert Rus
Pressie – Henk van der Brug
The Spvrk Rules – Sjoerd Visser
Hoboken – Julian Verkerk
Okke – Lilian Anneloes

Gezocht: ervaren kunstenaars uit/in Emmen

Vrijdag 6 januari 2017 wordt de Cultuurprijs Emmen uitgereikt tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Emmen in het Atlas Theater.

Deze oeuvreprijs wordt eens per twee jaar uitgereikt en is bedoeld voor één of meerdere personen die op het culturele of artistieke vlak hun sporen hebben verdiend. Naast personen kunnen ook verenigingen of instellingen worden genomineerd. Voorwaarde is dat er een sterke culturele binding is met de gemeente Emmen. De winnaar ontvangt een kunstwerk en een geldbedrag van €1.000. Organisator van de Cultuurprijs Emmen is de Bibliotheek Emmen.

Alle inwoners van de gemeente Emmen kunnen kunstenaars/ organisaties voordragen voor deze prijs. Kent u iemand of een organisatie die voor deze prijs in aanmerking komt? Aanmelden kan tot 22 oktober op verschillende manieren:

www.bibliotheekemmen.nl/cultuurprijs (hier vindt u ook het reglement, met daarin de voorwaarden en criteria)

een gemotiveerde voordracht, met vermelding van uw naam en adres naar cultuurprijs@bibliotheekemmen.nl

een gemotiveerde voordracht, met vermelding van uw naam en adres naar Bibliotheek Emmen, Postbus 1019, 7801 BA Emmen.

De jury bestaat uit cultuurjournalist Joep van Ruiten, Bibian Welbergen namens de KunstBeweging, Marijke de Gruil, pianodocente en onafhankelijk voorzitter Hans ten Cate. Zij maken een selectie uit de aanmeldingen waarop vervolgens gestemd kan worden.

Op komst: Film Festival Assen

Jean Pierre Rawie op dreef in DvhN (7)

Jean Pierre Rawie is weer fijn op dreef in in zijn column voor de cultuurbijlage van Dagblad van het Noorden. Dit keer laat hij zijn gedachten gaan over kinderen en vooral hoe lastig het kan zijn voor een oudere, kinderloze heer om een goede houding aan te nemen jegens het kleine volkje:

"Onlangs werd ik gebeld door een jeugdige vader met het verzoek of ik wilde komen voorlezen op de crèche van zijn zoontje. Aanvankelijk dacht ik dat het de bedoeling was dat ik eigen werk ten gehore zou brengen, en sputterde voorzichtig tegen dat dat misschien enigszins hoog gegrepen was, waar veel middelbare scholieren mijn gedichten al moeilijk vinden. Dit misverstand duurde even voort, maar ten slotte bleek dat mijn optreden in het kader van de Nationale Voorleesdagen zou plaatshebben, en er in een passende tekst was voorzien."

Verder in de bijlage aandacht voor de tentoonstelling met werk van Jheronimus Bosch die volgende week open gaat, een expositie met foto's van Jan Kalma, Gea Schenk en Margriet Stegmeyer in Drachten, film- en muziekrecensies, beeldende kunst en literatuur (Groen, Barnes, Boyne, Dragoman, Menkveld). Dat alles – en meer – voor slechts 1 euro 75. Wat welbeschouwd helemaal niet duur is.

Jean Pierre Rawie op dreef in DvhN (7)

Hij is weer op dreef. In de cultuurbijlage Vrijdag van Dagblad van het Noorden haalt Jean Pierre Rawie herinneringen op aan de tijd dat hij in de redactie zat van 'het te Groningen verschijnende starische tijdschrift De nieuwe clercke (waarin opgenomen De frisse wind).' Dat ging uiteindelijk niet goed, vertelt hij. Wegens verregaande nalatigheid gooiden zijn collega's hem er uit. En dan komt het:

"Wat is er later van al deze genieën geworden? Voor Driek (in 2010 gestorven) en mij was het blaadje de eerste mogelijkheid eigen werk in druk te zien, maar Hans, die meesterlijke absurdistische verhalen schreef, is daar verder – nog? – niet mee naar buiten getreden, en naar men fluistert geheim agent geworden. Rob heeft een tijdje furore gemaakt als Komrij-imitator, maar na de dood van zijn voorbeeld heb ik weinig meer van hem mogen vernemen; ook hier zat het hem niet mee."

Verder in de bijlage een verhaal van Asing Walthaus over de nieuwe Starwars-film (geschreven op de toon 'kan niet mislukken') een stuk over de geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1900 – 1945 (op de toon: wat moet je ermee?), twee pagina's boekrecensies (waarin opgenomen de rubriek 'Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven'), film- en cdbesprekingen en aandacht voor beeldende kunst.

Dat alles voor de vriendenprijs van 1 euro 75. Bijna overal te koop in sigarenmagazijn en papierkiosk.

Jury Culturele Prijs van Drenthe zoekt winnaars

De provincie Drenthe reikt sinds 1955 de Grote Culturele Prijs van Drenthe uit, de belangrijkste oeuvreprijs voor een persoon of instelling die bijzondere verdiensten op cultureel gebied heeft geleverd in Drenthe. Kandidaten aanmelden kan tot 1 december via Grote Culturele Prijs van Drenthe, Westerbrink 1  9405 BJ Assen en post@drenthe.nl.