Woest en Ledig

6kmperuur10mdiep en Poplab Academy in Emmen

Uit twee verschillende hoeken ontving ik twee persberichten over twee opvallende initiatieven in het Rensenpark in Emmen.

1. In het kader van het kunstproject Buitenmodel – voorstellen voor landschap wordt 14 juni om 15.00 uur in het onderkomen van Loods13 een lezing gegeven waarbij Jakob van Ringen vertelt over de hedendaagse stedenbouw en het urbanisme en hoe hij daar zelf als architect mee omgaat. Toegang is gratis.

Buitenmodel – voorstellen voor landschap is een initiatief van het kunstenaarscollectief 6kmperuur10mdiep, waarbij een 20-tal kunstenaars uit de drie noordelijke provincies is aangesloten. Leden van het collectief onderzoeken dit jaar het landschap en werken toe naar een expositie die van eind augustus tot half november is te zien bij het CBK in Emmen.

#

2. Stichting Kunst & Cultuur en The Bake Shop zoeken popmuzikanten, filmmakers, dansers, beeldende kunstenaars, theatermakers, producers, rappers en aanverwanten om 'bijzondere crossovers en podiumpresentaties' te realiseren. Als aanzet wordt 23 juni een Poplab Academy georganiseerd in Toolbox.

Uit het persbericht: "Op het programma staat een kort informatief gedeelte over Poplab Drenthe en Up North, het Noordelijk laboratorium voor urban- en popcultuur. Daarna brainstormen alle aanwezigen onder leiding van Ton Brandse van de Academie voor Popcultuur en Ellen de Haan van About:Blank over nieuwe producties."

Voor de uitvoering van de beste ideeën is budget beschikbaar. Aanmelden: jan@kunstencultuur.nl

Wat te doen met het Coevorder miljoen

Vorige week zijn bij de wijk Ossehaar in Coevorden de resten verwijderd van het kunstwerk Palissade van kunstenaar Paul de Kort. De cirkel van houten palen – in Coevorden omschreven als Woodhenge – heeft het nog geen tien jaar uitgehouden.

Als vanzelf gingen na lezing van het bericht over de verwijdering de gedachten terug naar Henk Everts. Dat was dè ambtenaar in de gemeente Coevorden die jarenlang met blaren op zijn tong het vuur uit de sloffen liep om in 'zijn' gemeente de kunst en cultuur zichtbaar te maken en te houden.  

Soms lukte dat, zoals bij de totstandkoming van de Palissade, de GreenArtSpot bij Dalen en de kwatrijnen in staal van Jean Pierre Rawie in het centrum van Coevorden. Soms werd het een lange-termijn-project, zoals Eva naar het gelijknamige schilderij van Max Liebermann in Zweeloo.

Achter elke wethouder en burgemeester staat een ambtenaar bij wie alles samenkomt, een man of vrouw die ideeën weet vorm te geven, in de week zet en richting het college kan schuiven. Waarna het wachten is op het politiek momentum. Henk Everts overleed in maart 2018.

Vorige maand presenteerde het Stedelijk Museum Coevorden op verzoek van wethouder Jeroen Huizing een wensbeeld, een stuk met ideeën over de toekomst van het museum. Het bleek neer te komen op nieuwbouw op de Weeshuisweide, een in 2025 te openen museum dat de geschiedenis van Zuidoost- Drenthe wil tonen.

"Ons wensbeeld is bedoeld als discussiestuk", sprak directeur Stefanie Horneman-Ottens bescheiden bij de presentatie van het plan. Het bestuur van haar museum wees er in een begeleidend rapport op dat het huidig onderkomen van het museum in het Arsenaal, het oudste gebouw van Coevorden, te beperkt is en wat onderhoud betreft te wensen overlaat.

Daarna viel de discussie stil

In de week dat met de sloop van de Palissade werd begonnen, kwam het nieuws naar buiten dat de gemeente Coevorden over 2018 een bedrag van 935.000 euro overhoudt. Dat is niet iets om van achterover te vallen, maar voor een gemeente die jarenlang op zwart zaad heeft gezeten, is het een opsteker.

In de stukken bij de jaarrekening staat dat Coevorden in 2018 de meeste toeristische overnachtingen van Drenthe had. Citaat uit een bericht van RTV Drenthe: "In de binnenstad vorderen de plannen gestaag. Er wordt met de samenwerkingspartners hard gewerkt aan een binnenstad met historie, water en gezelligheid."

Gestaag. Gezelligheid.

Als een deel van dat kleine, overgebleven miljoen nu eens wordt gebruikt voor een degelijk plan voor nieuw museum, dan kan toeristisch Coevorden mooi verder groeien. En houdt de gemeente gelijke tred met al die andere Drentse gemeenten waar recent extra in musea is en wordt geïnvesteerd: Assen (Drents Museum), Westerveld (Oermuseum, Museum De Proefkolonie), Midden-Drenthe (Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Jan Kruis Museum) en Borger (Hunebedcentrum).

Henk Everts zou het niet alleen prachtig hebben gevonden. Hij zou er met nog meer blaren op zijn tong nog meer vuur uit de sloffen voor hebben gelopen.

Assen ontsnapte aan mega-Bartje dankzij influencer

Ik vermoed dat ik ben uitgegroeid tot een influencer. Ik concludeer dit op basis van de uitkomst van het debat over de beste plek voor het piepschuimen beeld van Bartje Bartels, hoofdpersoon in de naar hem vernoemde roman van Anne de Vries.

Voor de enkeling die het niet heeft meegekregen: dat beeld, een veel te groot uitgevallen kopie van de oorspronkelijke sculptuur van Suze Boschma-Berkhout, stond aanvankelijk ter hoogte van het TT Circuit langs de A28 bij Assen. Het moest daar weg omdat mensen met de mega-Bartje op de foto wilden, wat tot gevaarlijke toestanden leidde.

Daarop ontstond een discussie over wat de beste plek voor deze Bartje zou zijn. Zowel RTV Drenthe als Dagblad van het Noorden boden een podium voor het debat. Ik deed een duit in zakje door te stellen dat het heel veel genoemde Assen geen goede plek zou zijn voor het beeld, omdat Assen al over twee beelden van Bartje beschikt.

Prompt las ik dat Harry Tupan, directeur van het Drents Museum, hoeder van de schone kunsten in Noord-Nederland, mijn argument heeft gebruikt om zijn twijfels te uiten over de kop van de Vaart als plek voor de piepschuimen Bartje. Tupan is een van mijn lezers. Ik weet dat als Drentse influencer uit goede bron. Tupan zelf.

(De directeur zei er niet bij dat de beoogde plek aan de Vaart door zijn museum graag wordt gebruikt voor de promotie van de tentoonstellingen in zijn museum. Hij zag de bui al hangen. Die ellendige mega-Bart als sta-in-de-weg voor de Rialtobrug van pallethout die de Sprezzatura-tentoonstelling moet promoten.)

Naar Harry Tupan wordt geluisterd. En terecht. Afgelopen vrijdag heeft Bartje een nieuwe plek gekregen. Ergens bij de afslag Beilen-zuid, bij leisurecentrum de Poort van Beilen, kortweg eetpark Beilen, aldus fotograaf Marcel Jurian de Jong. Daar waar binnenkort ook een bowling en een Burger King worden geopend.

Niet in Assen dus. Heb ik toch mijn zin gekregen. Niet helemaal, inderdaad, dat is waar, want ik pleitte voor Zeist, daar waar de roman Bartje door Anne de Vries is geschreven. Ik ben dan ook slechts een micro-influencer.

Gelukkig is er nu een nieuw debat. De kleur van de coating van de piepschuimen Bartje moet nog worden bepaald. We gaan het zien. Op 13 juni wordt de grootste inwoner van Beilen feestelijk welkom geheten door burgemeester Mieke Damsma. Ik stel paars voor. Heide-paars.

Buitenlucht: twintig kunstwerken in het Spaarbankbos

In het Spaarbankbos bij Hoogeveen is onder de noemer Buitenlucht een route uitgezet met twintig kunstwerken van twintig kunstenaars uit Noord-Nederland te zien. Opening is 1 juni.

Uit het persbericht:

"Het kunstenaarsproject Buitenlucht is een initiatief van de Hoogeveense kunstenaars Sejo Slingenberg en Jerry Bisschop en laat een grote verscheidenheid aan kunstwerken in de openbare ruimte zien. Het is de vijfde editie van de tweejaarlijkse kunstroute. Net als tijdens eerdere edities van het kunstproject is een samenwerking aangegaan met Het Drentse Landschap.

In 2013 werd Kunst op de Oude Kene georganiseerd, in 2015 Vam-art op de VAM berg en Tea-Time versus Art-Time in 2017 in Echten. De kunstwerken worden vier maanden aan de natuur gegeven, waar alle weersomstandigheden vat op de werken krijgen en waardoor ze in de loop van de weken wellicht veranderen."

Op zaterdag 22 juni wordt langs de route een Instawalk gehouden, waarbij fotografen onder begeleiding van fotograaf en beeldend kunstenaar Sake Elzinga, foto’s maken die vervolgens op Instagram worden gedeeld onder de #Buitenlucht. Zowel beginnende fotografen als gevorderde fotografen met een Instagram-account kunnen zich tot 10 juni aanmelden via www.kunstencultuur.nl. Op de foto van Dick Marissen een fragment van een werk van Jerry Bisschop. 

Cornelis Pijnacker en Gustaaf van de Wall Perné

Het Drents Museum mag graag groots uitpakken, met archeologie en figuratieve schilderkunst uit de buitenlanden. Gevolg is dat de kleine exposities er, publicitair, een beetje bij dreigen in te schieten. Handen ophoog wie naar Assen is geweest om in de oudbouw de Vier jaargetijden te bekijken, met naast een paar fijne stukken van Jan Sluijters onder meer Landschap op Walcheren van Simon Moulijn uit 1919?

Zaterdag opende aan de Brink de kleine tentoonstelling De wijde wereld van Cornelis Pijnacker met als middelpunt de eerste kaart van de provincie Drenthe, die Cornelis Pijnacker (1570-1645) in 1634 maakte. De tentoonstelling is een samenwerking tussen het Drents Archief en het Drents Museum.

Uit het persbericht: "De eerste kaart van Drenthe uit 1634 was het gevolg van een grote liefhebberij van deze bijzondere man. Pijnacker was vele jaren hoogleraar in de rechtsgeleerdheid (onder andere in Groningen) en twee maal reisde hij als ambassadeur naar Noord-Afrika.

Roelof van Echten, gedeputeerde en later drost van Drenthe, haalde Pijnacker in 1629 naar Drenthe om hem als juridisch adviseur van dienst te zijn. Pijnackers liefde voor kaarten kwam hem goed uit, want Van Echten wilde zijn gewest immers opstoten in de vaart der volkeren. Pijnacker kon hem helpen Drenthe op de kaart te zetten – letterlijk, want er was nog geen kaart van het gewest.

In de tentoonstelling zijn verschillende uitgaven van Pijnackers kaart van Drenthe (en het aangrenzende Westerwolde) te zien. Wat de invloed van zijn kaart is geweest in de naburige gewesten, wordt duidelijk uit de kaarten van Groningen, Friesland en Overijssel. Pijnackers kaart van Drenthe werd opgenomen in de wereldberoemde atlassen van de Amsterdamse uitgevers Hondius en Blaeu, waarvan ook een exemplaar te bewonderen is."

Zondag werd daar nog een tentoonstelling aan toegevoegd: In dank aanvaard: Gustaaf van de Wall Perné met schilderijen, tekeningen, aquarellen, boekillustraties, boekbanden, decoratiestukken en een meubelstuk gemaakt of ontworpen door Gustaaf F. van de Wall Perné (1877-1911)

Uit het persbericht: "Omdat hij jong gestorven is en de ontwikkelingen in de kunst razendsnel voortgingen, is hij in de vergetelheid geraakt. Toch illustreert zijn werk op een unieke manier de tijdsgeest en drijfveren van kunstenaars rond 1900. De verzameling die door de heer Rumpff bijeengebracht is, is zonder meer de meest belangrijke en representatieve collectie van het werk van Gustaaf F. van de Wall Perné die er is. De collectie bevat een groot aantal sleutelstukken binnen het oeuvre van de kunstenaar zoals het schilderij Psyche en alle tekeningen voor de Edda."

Touwtrekken om Bartje (of is het Bart?)

Nadat RTV Drenthe op de Dag van de Arbeid een bericht bracht over de verdwijning van een piepschuimen beeld van Bartje langs de A28 trekt Dagblad van het Noorden vandaag, vrijdag, nog even op de kwestie door. 'Bartje hoort in Assen', kopt de Drentse editie vandaag, ook omdat de gemeente Midden Drenthe en een aantal bedrijven interesse zou hebben getoond. Het beeld staat voorlopig in Veendam.

In het betreffende stuk komen Richard Rodenburg van Destic Kunststoffen uit Veendam en Eelco Bügel van Busa Coating uit Assen aan het woord. Dit duo bedacht eerder dat het een blijk van Drentse trots zou zijn als een reusachtige uitvoering van de romanfiguur van Anne de Vries - 8,5 meter - vanaf de snelweg tussen Zwolle en Groningen kon worden bewonderd.

De snelweg-Bartje werd een hit, zegt Rodenburg in de krant. Jan en alleman liep het weiland in om zich bij het beeld te laten fotograferen. Tot de eigenaar van het land daar flauw van werd. Waarna Bügel bedacht dat Assen met het beeld zou kunnen scoren. Aan de kop van de Vaart. "Ik zou zo’n succesnummer wel in de binnenstad willen hebben, hoor", vat de krant al zijn argumenten samen.

Waarom moet alles toch altijd weer opgeblazen worden?

(Het is een vraag die eigenlijk aan Anne de Vries gesteld had moeten worden. Eerder deze week werd op televisie een documentaire uitgezonden over de heldenverering van Johannes Post, verzetsman uit Hollandscheveld. Mede dankzij De levensroman van Johannes Post van Anne de Vries uit 1948 zijn straten, pleinen, bruggen en zelfs een kazerne naar Post vernoemd, iets wat de kinderen en kleinkinderen van Post liever anders hadden gezien.)

Dan nog eens wat: er staat toch al een beeld van Bartje in het centrum van Assen?

Een kleintje, vlak bij de ingang van het Drents Archief. Desondanks zeer geschikt voor selfies en andere acties. Het is een replica van de in 1954 door Suze Boschma-Berkhout vervaardigde sculptuur. Het origineel bevindt zich nabij: in het Drents Archief waar tevens het manuscript van de roman wordt bewaard. Wat is er tegen klein? Is het nou Bartje of Bart?

Als er dan werkelijk nog een plek voor een beeld van Bartje moet worden gevonden laat dat dan in Zeist zijn, waar De Vries zijn roman uit 1935 heeft geschreven. Heb ze daar ook eens een hit of succesnummer.

Ter afronding van dit debat een citaat uit Bartje, afkomstig van bladzijde 286:

'Ziezo, dat is dan ook weer voorbij. Het is het beste, om je maar niet te veel aan te trekken van alles wat de mensen om je heen onder elkaar hebben. Het komt toch altijd wel weer op zijn pootjes terecht. Bovendien is het voorjaar doorgebroken. De vrijheid komt benauwend dichtbij. Het wachten is op een teken, dat Bartje zal roepen. Het zal wel spoedig komen.'

Roundup - beeldende kunst in Emmen

Zondag Werkplaats Emmen bezocht, de driejaarlijkse overzichtstentoonstelling  met recent werk van professionele kunstenaars, die wonen of werken in de gemeente Emmen. Bijzonder aan de zevende editie is dat deze zich op twee locaties afspeelt: in De Fabriek aan de Ermerweg en in het CBK-filiaal in het Rensenpark.

Volgens het CBK hebben dit keer 33 kunstenaars een of meerdere werken ingeleverd. Op basis van dat aantal kan ik mij voorstellen dat wethouder Robert Kleine bij de opening, nu al weer twee weken geleden, met tevredenheid in zijn stem heeft opgemerkt dat Emmen over een boeiend en bloeiend klimaat voor beeldende kunst beschikt. En dat ook dit keer niemand hem wilde tegenspreken.

Drie jaar geleden, toen 40 kunstenaars meededen, was aan de Werkplaats-tentoonstelling een onderdeel verbonden waarbij bezoekers werden uitgenodigd hun favoriete kunstenaars aan te wijzen. Dat publieksonderdeel lijkt dit keer niet aanwezig. Maar misschien heb ik iets over het hoofd gezien, dat kan natuurlijk ook. Je komt ogen tekort bij het CBK.

Een van de meer opvallende inzendingen is van Myrte van Dijk, die middels een sculptuur van was en kunststof een bijdrage levert aan de discussie over het gebruik van het gewasbestrijdings- annex beschermingsmiddel Roundup. Opvallend, omdat het merendeel van de kunst op de Werkplaats zich aan de actualiteit onttrekt.   

Deelnemende kunstenaars:

Melanie Banis, Elsbeth van Beilen, Maria Berkhout, Helga Bijl, Saskia Boelsums, Jan van den Brink, Myrte van Dijk, Hans Eikelboom, Marjolijn van Ginkel, Roelof de Graaf, Siny Haitel, Ine Hendriks, Pieter Immenga, Paul de Jong, Jook de Jong, Betty Jonker, Ellen Kroeze, Jolein Landeweer, Ingo Leth, Maarten van Leuken, Lyda Lichtenbeld, Linaaa, Dick Lubbersen, Paul Meijering, Sophie Mellema, Helma Mencke, Roelof de Roo, Heike Suhre, Monique Temmen, Peter Veen, Bea Venema, Joop Vos, Joop van Wieren.

Werkplaats Emmen 2019 is tot en met 16 juni te bezoeken aan de Ermerweg en de Hoofdstraat in Emmen.

Wonen met zicht op Broken Circle and Spiral Hill

We fietsten over de Oude Roswinkelerweg richting Emmerschans en stapten af bij het terrein van zand- grind- en grondwerken De Boer. Tussen de struiken door zagen we dat het zandgat wéér groter was geworden. Of was dat maar zo? Waren wij misschien kleiner geworden? Ergens links lag Broken Circle & Spiral Hill, het land art-werk van Robert Smithson. Ook dat zag er kleiner uit.

Een tijdje geleden stond in de krant een stuk over een niet nader genoemde partij die zich bij de gemeente Emmen heeft gemeld met een idee voor 'boswoningen'. Die zouden moeten komen in het gebied dat de sportvelden van Drenthina, een aantal akkers en dus ook het zandgat van De Boer omvat. Het bos moest dan nog wel eerst geplant worden.

De gemeente staat niet onwelwillend tegenover het idee, meldde de krant. Citaat uit de mond van gemeentewoordvoerder Inge Frieso: "Dit is iets wat we in Emmen nog niet hebben, maar we willen wel eerst onderzoeken of dit plan past in dit gebied." In het onderzoek zou ook worden gekeken naar eventuele recreatiemogelijkheden bij de zandwinningsplas.

Halverwege de jaren tachtig werd het zandgat ook al gebruikt voor recreatie. Gansch Emmen en omsterken lag half ontkleed of erger aan de voet van Spiral Hill met zicht op Broken Circle te zonnebaden. Helemaal volgens de regels was dit niet: aan het prikkeldraad rond het terrein hingen verbodsborden en waarschuwingsteksten voor verdrinkingsgevaar.

Oude tijden herleven? De suggestie dat Emmen zoiets als boswoningen nog niet heeft is onjuist. Wie in Emmerhout en Angelslo woont, zo'n beetje de grootste woonwijken in Emmen, woont ook in het bos. Dat is al decennia zo. Het valt alleen niet meer op, omdat het aantal woningen in de loop der jaren groter is geworden dan het aantal bomen. Zo gaan die dingen.

Opnieuw een cultuurprijswinnaar uit Zuidoost-Drenthe

Na het optreden van Isa Zwart (uit (Emmen), na de uitreiking van de Drentse Talentprijs Cultuur aan Anne-Will Lufting (uit Nieuw-Amsterdam), na het optreden van Danshuis Noord (uit Zuidlaren), na de overhandiging van de Drentse Anjer Prijs aan Gedeelde Verhalen (uit Groningen), na het optreden van Willemien Dijkstra en haar vader Harm (uit Sleen), na de afsluitende woorden van presentator Bartele van der Meer (uit Foxwolde), na het laatste liedje van Bibi Wemmenhoven (uit Diever), na het afscheid van alles en iedereen in Het Muziekcentrum op het industrieterrein van Dieverbrug stapte ik maandagavond in de auto naar Emmen.

Ter hoogte van Hoogersmilde vernam ik dat er nóg een cultuurprijs was uitgereikt. De AKF Sonneveldprijs en een Shaffy Cheque ter waarde van 2500 euro in De Kleine Komedie in Amsterdam. Juryvoorzitter Tom Dicke (uit Dordrecht) deed dat met de volgende woorden: "Rosa da Silva uit Klazienaveen heeft een Portugese vader, een Nederlandse moeder en woont tegenwoordig in Amsterdam. Waar hoort zij thuis?"

Dicke sprak daarna lovend woorden over Saudade, de voorstelling die Da Silva heeft gemaakt met Remko Wind (uit Grijpskerk): "De voorstelling bestaat uit aan elkaar gehechte scenes die worden afgewisseld met veelzijdige zang en muziek, waarbij Rosa kundig wordt ondersteund door multi-instrumentalist Remco Wind, die geweldig speelt. De jury ziet in Rosa een veelzijdig talent dat van het podium afspat."

Wat ter hoogte van Beilen de vraag opriep hoe het kan dat iedere keer weer cultuurtalent uit Zuidoost-Drenthe in de prijzen valt: Rosa da Silva (2014), Marloes de Vries (2015), Arjen Linker (2016), Cody Hidding (2017), Willemien Dijkstra (2018).

Wat ter hoogte van Westerbork tot een mogelijk antwoord leidde. Allemaal, ook Anne-Will Lufting (2019), hebben ze nog meegemaakt dat Emmen over een kunstencentrum kon beschikken, CQ, een plek waar aan kunst en cultuur geproefd kon worden en vervolgens besloten daar 'iets' mee te gaan doen. In Groningen, in Enschede, in Zwolle, in Amsterdam.

In 2014 werd datzelfde CQ op slinkse wijze in een faillissement geduwd. Sindsdien moet het cultuurtalent maar zien waar in Zuidoost-Drenthe de mosterd staat. Sombere voorspelling: volgend jaar of het jaar daarop komt het Drents talent van elders. Want zonder boom geen vruchten. Het feest houdt een keer op.

Sander Reijgers bij ruimte P60 in Assen

Ik bezocht ruimte P60 van Wiets en Rudy Lanjouw in Assen en zag werk hangen van Sander Reijgers. Was het een schilderij? Misschien. Was er een compositie? Ook misschien. Het is maar wat je onder een schilderij en een compositie wilt verstaan.  Het was in ieder geval een met plakkerig spul bewerkt, kwetsbaar doek met gaten op een frame van hout. Monomaan minimalisme.

Op de website van Reijgers trof ik de volgende beschrijving aan:

"Laag, na laag, na laag, na laag...Sander Reijgers is gefascineerd door het materiaal en de handeling. Onverstoorbaar brengt hij lagen verf over elkaar aan en is hierbij beperkt door de tijd (de verf moet tussentijds drogen) en de vorm die de verf aanneemt. Reijgers volgt het proces heel geduldig en is bijna onderworpen aan zijn eigen werk.

De verf volgt de handeling en de verfroller waarmee het wordt aangebracht. Heel organisch ontstaan ogenschijnlijk monochrome composities die van dichtbij hun rijke kleurschakering prijsgeven, want onder de bovenste laag blijken nog talloze kleuren te zitten, deels zichtbaar vanwege de gaten die de verfroller op het doek heeft opengelaten.

Ook de structuur van het doek is geheel autonoom ontstaan door het eindeloos herhalen van de handeling. Hobbels, verfklonten, alles mag, zolang het maar ontstaat vanuit de handeling. Aan het eind van het proces staat het beeld los van de maker en de materie. Het eindresultaat lijkt een eenvoudige handeling, die nader bezien veel gelaagder is en maanden werk verbeeldt."

Te zien tot en met 22 april op vrijdag en zondag tussen 13.00 en 17.00 aan de Portugallaan 60 in Assen, samen met het werk van Vincent Uilenbroek.