Leest ‘Het land van Hrabal’ van Rik Zaal

Meekijken met de takken van Han van Hagen in Museum Belvédère

Takkenhoogte Han van Hagen
Uitgeverij Noordboek attendeerde mij op de tentoonstelling  bij het gelijknamige boek Takkenhoogte van Han van Hagen in Museum Belvédère in Oranjewoud. Omdat daar ook een tentoonstelling is te zien met werk van Jan Mankes, ik schreef er eerder over, reisde ik af naar Friesland. De omgeving van Heerenveen is niet de meeste fraaie ter wereld, maar die van Belvédère, de naam zegt het al, is mooi.

Aangekomen in het museum, waar het druk was, bleek Takkenhoogte op het eerste gezicht veel van hetzelfde te omvatten. Van Hagen had een muur behangen met etsen van een groepje vlieren, ook wel bekend als de Sambucus nigra, maar dan zo dat elke ets met een andere techniek en andere inkt en verf op steeds ander papier was gedrukt. Maar ook op andere plekken hingen zijn vlieretsen.

In een hoekje dat door de mensen van het museum ‘kabinet’ wordt genoemd ontdekte ik reproducties van etsen van Hercules Segers (1589 – 1638), een inspiratiebron van Van Hagen. Bij de naam Segers moest ik denken aan wat M. Vasalis over zijn werk had geschreven. Thuis zocht ik het op, zodat ik hieronder een deel kan citeren:

‘De bijna overduidelijke, barre landschappen,/ die kronkelend  in het niet verdwijnen, / de bomen die geknakt zijn, of de gave/ met blaadren, die nauwkeurig zijn geteeld.’(...) Hier is ’t lot geland, de doelgericht willekeur/ en wat gebeurd is is voorgoed gebeurd, de tijd/ staat stil tussen het leven en de dood.’

Kijken naar etsen vraagt veel concentratie en verbeeldingskracht. Mede om die reden besloot ik Takkenhoogte een tweede blik te gunnen. Daarmee klaar zag ik een tekst hangen waarop Van Hagen vertelde dat hij voor zijn boek 35 mensen had uitgenodigd een tekst of een gedicht te schrijven bij een prent naar keuze.

Mij bekende namen waren op de uitnodiging ingegaan: Harry Tupan, Siemen Dijkstra, Hannah van Binsbergen, Arnon Grunberg, Ria Westerhuis, Siegfried Woldhek, Gerbrand Bakker. Laatstgenoemde haalde in zijn bijdrage herinneringen op aan een droge sloot die ooit als speelterrein had gediend en waar eens zijn vader in was gevallen toen het hem in de rug was geschoten bij het onkruid wieden.

Goed voorbeeld doet goed volgen. Ineens zag ik een kier naar een verdwenen wereld. Als kind gebruikte ik dikke takken van de vlier om een proppenschieter te maken waarmee ik de buren te lijf ging.

Van Hagen vroeg om meer teksten. Zijn project van meekijken wil hij een vervolg geven door bezoekers van de tentoonstelling uit te nodigen te reageren op een prent naar keuze. ‘Heb je tussen alle gepresenteerde prenten een exemplaar gevonden dat je aanspreekt of waarin jouw persoonlijke verhaal verborgen gaat, fotografeer deze dan, schrijf je verhaal en mail deze beide aan mij: [email protected].

De tentoonstelling Takkenhoogte van Han van Hagen is te zien tot en met 22 juni te zien in Museum Belvédère in Oranjewoud.