Ik bezocht Paradys, de kunstroute die ter gelegenheid van de manifestatie Arcadia door artistiek leider Hans den Hartog Jager is uitgezet in de omgeving van Oranjewoud, niet ver van Heerenveen. Dat deed ik op de eerste plaats als liefhebber van beeldende kunst in de openbare ruimte. Dat deed ik op de tweede plaats om verschil te zien met Into Nature, de route die vorig jaar en in 2018 door dezelfde artistiek leider werd uitgezet in respectievelijk Bargerveen en Frederiksoord.

Vergeleken met de Drentse routes oogt het goed georganiseerde Paradys meer bescheiden; er zijn iets minder kunstwerken te zien. Mede daardoor was ik er sneller klaar mee. En halve dag duurde mijn expeditie –  ik was met de fiets –  reistijd niet meegerekend, wel inclusief het beluisteren van audiofragmenten én een kort bezoek aan het nabijgelegen museum Belvédère. Daar werd het landschap gevierd met onder meer een wisseltentoonstelling rond Barbara Hepworth en haar kunstvrienden van St. Ives.

De locatie voor Paradys is goed gevonden en gekozen. Oranjewoud, ooit aangelegd door de Friese tak van het adellijke geslacht Nassau, wordt omschreven als ‘een klassieke idylle, een zorgvuldig uitgekiend lustoord en een uitvloeisel van het idee dat natuur tembaar en het paradijs maakbaar is. “Juist omdat Oranjewoud geen neutrale plek is, biedt het kunstenaars bij uitstek de gelegenheid de wereld op te stuwen, te bevragen en op te schudden.”

Erik van Lieshout heeft dat laatste effectief gedaan. Hij maakte een film waarin met veel plak en knip en geschetter verslag wordt gedaan van een poging om een bloemenmozaïek te realiseren in een omgeving die niet opgeschud wil worden. Omdat Van Lieshout zijn plan niet volledig heeft kunnen verwezenlijken, moet je voor het uiteindelijke mozaïek het paradijs van de rijken uit en afreizen naar het meer volkse Heerenveen. Daar kwam het niet van. Kijken naar de film voldeed.

Meest bijzonder, naast een bezoek aan de Ecokathedraal van Louis Le Roy, was een boottochtje naar het beeld Return of de herd van Marianna Simnett, een meerkoppig monster opgebouwd uit afgietsels van botten van echte herten. Volgens Den Hartog Jager verwijst het beeld van Simnett naar zowel het afschieten van dieren in Oranjewoud, naar wraak van de natuur en naar dat wat door mensen als bedreigend wordt ervaren.

Meest spectaculair was, in mijn ogen, een beeld van Alicja Kwade (zie boven), een zintuigelijke illusie in een stuk grasland, opgebouwd uit een kei, een aluminium replica van die kei en een spiegelwand. Kwade was ook al blikvanger toen Into Nature werd gehouden in Frederiksoord en omgeving.

Isa van Lier gebruikte Paradys om haar versie van het paradijs te bouwen, een tempel met lieflijke om niet te zeggen kinderlijke objecten. Ze liet zich inspireren door Japanse tempels en zentuinen die de mens ‘met zichzelf en de natuur in harmonie proberen te brengen en waar emoties vrij kunnen stromen’. Toen Den Hartog Jager de tempel voor het eerst betrad kon hij naar eigen zeggen zijn tranen nauwelijks bedwingen. Toen ik de creatie van Van Lier bezocht, wist ik weer dat ik mijn paradijs op aarde nog moet vinden.

Paradys is nog tot en met 14 augustus te bezoeken. Voor meer informatie klik hier.