Over Symbionts van Van Noppen en Samson
8-6-22
Niet alleen sommige theaters en musea zijn de afgelopen twee jaar bezoekers kwijtgeraakt, ook in sommige galeries is het rustiger dan voor corona.
“Vooral oudere bezoekers zijn nog niet teruggekeerd”, zegt zakelijk leider Zwaan Ipema van kunstpodium NP3 in Groningen. Misschien hebben ze het te druk met de tuin. Het is voorjaar. Misschien hebben ze het idee dat je zonder kunst ook fijn kunt leven. “Terwijl we zo’n mooie tentoonstelling hebben. Dat vinden wij althans”, zegt Ipema.
Ze gebaart naar de twee zalen in de voormalige Middelbare Meisjesschool van Groningen. In de kleinste is werk te zien van videokunstenaar Elsbeth van Noppen, in de andere van ‘welvaartskunstenaar’ Daan Samson. Samen hebben ze ook een etalage ingericht die alleen vanaf de straat kan worden bekeken.
Beide kunstenaars laten zich inspireren door de relatie tussen mens en natuur. Ze zijn niet de eersten. Natura Artis Magistra, de natuur is de leermeesteres van de kunst. Vandaar wellicht dat steeds meer kunstenaars zich zorgen maken over afnemende biodiversiteit en de oprukkende mens.
In NP3 wordt weggebleven van onheilskunst, maar is sprake van schijnbare harmonie. De titel van de duopresentatie, Symbionts, geeft het aan. Symbionten zijn levensvormen in de natuur die een samenwerking met elkaar aangaan.
Van Noppen toont een zwoele film, Nocturnal Garden, met uitbundige natuur die naar nachtelijke avonturen moet doen verlangen. Kleurrijke beelden van planten, bloemen en lichaamsdelen schuiven over elkaar op een bedje van elektronische muziek.
Een wandtekst vertelt over de inspiratiebronnen: de wetenschappers Charles Darwin en Carl Linnaeus, de obscure Britse schrijver Ronald Fraser en erotische tuinen. De natuur is niet alleen leermeesteres, maar kan ook lustopwekkend werken. Tuinbezitters, ongeacht welke leeftijd, mogen het beamen.
Samson laat welvaartsbiotopen zien. Zoals een bult zand waaruit cactussen en een palmplant groeien, als suggestie van een tropisch eiland. Ter versteviging is het paradijselijk bedoelde oord van gadgets voorzien: een barbecue-grill van het type Big Green Egg, een soundbar en verwante kekke elektronische gebruiksvoorwerpen.
Aan de wanden hangen schilderijen met vergelijkbare ideeën. Iemand heeft zijn elektrische Van Moof-fiets in de jungle geparkeerd. Er staat een Dyson luchtverkoeler in tropisch struweel. Elders in de ruimte bieden drie vitrines plek aan exotische planten, verschillende soorten mieren die onverstoorbaar hun weg zoeken, een melkopschuimer, een plakbandhouder en elektrische tandenborstels.
De mens verlangt volgens Samson onverminderd naar een idylle. Verschil met de klassieke oudheid en romantiek is dat een hedendaagse ideale omgeving niet alleen uit flora en fauna bestaat, maar ook design, devices, beats en wifi bevat.
Daarmee wordt een vraag opgeroepen over de grens van ons verlangen. Waarom iets toevoegen aan het ongerepte? Hoe mooi vormgegeven ook, als iets onnodig is, is het overbodig, kortom luxueuze vervuiling.
Het heeft iets ironisch dat juist die mens zich hier in deze kunstruimte nog niet laat zien. De schrijver van dit stukje was op moment van bezoek alleen. Of bijna alleen, want de zakelijk leider van NP3 was er ook. Voor een eventuele toelichting en het verzorgen van de mieren in de vitrines. "Ze eten garnalen. Dat vinden ze heerlijk”, zegt Ipema.
‘Symbionts’ van Elsbeth van Noppen en Daan Samson is tot en met 23 juni te zien. NP3, Hofstraat 21 in Groningen. Open: woe t/m za 13.00-17.00 uur