Tijdens een poging om een glimp van de Golf van Riga op te vangen, besloot ik in de Letse badplaats Jürmula de voormalige woning van Aspazija te bezoeken. Dat ging niet vanzelf. In de hal naar het huis, tegenwoordig een klein museum, moest eerst een klasje schoolkinderen zich naar buiten wringen.

Toen dat gebeurd was, kreeg ik een headset overhandigd zodat ik al wandelend door haar woning naar het levensverhaal van deze journalist, dichter en theaterschrijver kon luisteren. Aspazija, geboren als Elza Rosenberga (1865 – 1943), had het bij leven en welzijn goed voor elkaar.

Voor een belangrijk deel ontleende ze haar status aan Rainis (1865 – 1929), die niet alleen dichter des vaderlands van Letland, maar ook politiek zeer invloedrijk was. Rainis schreef onder meer aan de grondwet toen Letland na de Eerste Wereldoorlog kortstondig een zelfstandige staat probeerde te zijn.

Over de poëzie van Aspazija wil ik geen oordeel vellen, wat via de headset tot mij kwam, klonk zoetig en romantisch. Waar ik wel een uitspraak over wil doen, is de manier waarop de Letten haar op een voetstuk hebben gezet, met lichtprojecties en al, vermoedelijk in een patriottische poging om te laten zien dat Letland, ondanks de Sovjetbezetting, over een geschiedenis met eigen cultuurdragers beschikt.

Hoe dan ook, de voormalige woning in Jürmula is een paar jaar geleden zeer grondig gerestaureerd en geeft nu een alleraardigst beeld van hoe een auteur in de eerste helft van de vorige eeuw in Letland kon werken en leven. En dat is nog niet alles. Aangekomen bij het strand langs de Golf van Riga zag ik dat op een duin een bronzen beeld van Aspazija was neergezet.

Ineens moest ik aan het beeld van Ida Gerhardt op de IJsselkade van Zutphen denken. In sommige landen worden de dichters een stuk kleiner gehouden.