Goedemiddag. Zo. Dat was 'm alweer
'Wees verdomd zuinig op het Rensenpark'

Over 'Het Noorse misverstand van W.F. Hermans'

Het Noorse misverstand van Willem Frederik Hermans (2021) Siep KooiOp 1 september is honderd jaar geleden dat Willem Frederik Hermans werd geboren. Daar hoort een momentum bij: 31 augustus wordt in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een gedenksteen aangebracht. Eerder gebeurde dat voor Joost van den Vondel (1772), P.C. Hooft (2003), Hella S. Haasse (2018), Johan Huizinga (2019) en Multatuli (2020).

Eveneens ter nagedachtenis van W.F. Hermans stuurde uitgeverij Prominent het boek Het Noorse misverstand van Willem Frederik Hermans. Het is geschreven door Siep Kooi en bedoeld als tegenverhaal bij de roman Nooit meer slapen van Hermans uit 1966.  Kooi liet zich bij het schrijven van zijn boek inspireren door een ander tegenverhaal, een boek dat Kamel Daoud in 2013 schreef over De vreemdeling van Albert Camus.

Uitgangspunt voor Het Noorse misverstand is de ontmoeting in Nooit meer slapen van hoofdpersoon Alfred Issendorf met het 15-jarige Noorse meisje Inger Marie. Kooi vraagt zich al schrijvend af wat er voor de busrit is gebeurd en wat er van het meisje is geworden. In zijn boek blaast hij de ontmoeting nieuw leven in.

Maar Kooi doet meer dan dat. Hij gaat ook echt op zoek naar Inger. Ze blijkt in het plaatsje Asker bij Oslo te wonen. Tijdens een lang telefoongesprek vertelt ze dat het boek van Hermans altijd op haar nachtkastje ligt: 'Als ik niet kan slapen, leg ik mijn hand erop. Dat maakt mij rustig'.

Na afloop van het gesprek stuurt ze een foto van de opdracht die Hermans in de Noorse vertaling van Nooit meer slapen had geschreven. In het uitgebreide dankwoord bij Het Noorse misverstand schrijft Kooi ook dit: 'Wil men literatuur levend houden, dan kan het geen kwaad van tijd tot tijd nieuwe verhalen over de oude heen te schuiven en bijna verstomde stemmen opnieuw te laten klinken'.

Nieuwe verhalen over de oude heen schuiven, dat is wel even iets anders dan een gedenksteen leggen.