Afgaande op bewaarde filmbeelden puilde het Sonsbeekpark in Arnhem ten tijde van Sonsbeek Open in 1971 uit van kunstwerken. Tijdens de twaalfde editie van het kunstevenement is dit anders. Sonsbeek 20→24. Force Times Distance is een zoektocht naar beelden die zich niet altijd even goed laten vinden. En duiden. Wat ook aan de modieuze Engelstalige vaagpraat kan liggen.

Eerst iets praktisch. Waar bij Buitenplaats Koningsweg alles goed te voet is te doen, kunnen de werken in het park het best met behulp van een fiets worden bekeken. Een elektrische fiets wellicht, want het terrein is behoorlijk heuvelachtig en de kans iets mis te lopen of over het hoofd te zien, is permanent aanwezig. Ik heb het park twee keer bezocht en kan nog steeds niet beweren alles te hebben gezien.

Bovenin Villa Sonsbeek trof ik een expositie aan onder de noemer The Black Archives. Vellen teksten vertelden over het ontstaan van Sonsbeekpark en het naastgelegen Park Zypendaal. Ook deze landgoederen blijken (deels) gefinancierd met opbrengsten uit de koloniën en dus na onderbetaling of zelfs geheel niet betaalde inspanningen van niet-witte mensen uit de Oost en de West.

Dit gegeven wordt op de informatieve expositie versterkt met aandacht voor ene Anna, een zwart meisje dat in achttiende eeuw vanuit Suriname naar Arnhem 'verhuisde' waar ze als vrij mens naar een school voor weeskinderen werd gestuurd en daarna in de bediening kwam werken. Zowel het ontstaan van het landgoed als het anonieme bestaan van Anna zijn geen zaken waar je aan denkt als je 'gewoon' het park en de villa bezoekt. Je moet er op gewezen worden, in dit geval door een artistiek team dat diversiteit, wokeness en een hernieuwd bewustzijn nastreeft.

De makers van sonsbeek 20→24 laten een paar keer treffend zien dat aan ogenschijnlijk fraai erfgoed veel zweet en mogelijk ook zweepslagen vooraf zijn gegaan.

En wat te denken van de neon-leuze Sex Work Is Honest Work van Olu Oguibe, die niet alleen in het park maar ook in het centrum van Arnhem is te zien en ontegenzeggelijk vragen oproept? Of het Open Kino Pavilion van Erika Hock waarin een film van Wendelien van Oldenborgh wordt vertoond met 'jonge vrouwen die middels poëzie, muziek en gesprekken thema’s verkennen als hybriditeit, transnationaliteit en gevoeligheden rond diaspora'?

Twee werken vallen door hun omvang extra op in het Sonsbeekpark en Park Zypendaal. De bierkratteninstallatie annex doolhof Réclusion van Justine Gaga zou gaan over drankgebruik als gevolg van geestdodend werk. Vooral kinderen bleken raad te weten met het werk. De brouwerij van Grolsch zal er minder blij mee zijn. Deep Encouter van raumlabor is een drijvend paviljoen waar geen dieper idee achter schuil lijkt te gaan, een fotogenieke folly.

Het Open Kino Pavilion is onmiskenbaar een vondst, en heel handig voor andere plaatsen, maar in zijn algemeenheid viel de kwaliteit van de beelden in het Sonsbeekpark en Park Zypendaal mij erg tegen.

Uiteraard, mijn verwachtingen zijn vooral mijn probleem. Maar op basis van de geschiedenis en status van 'Sonsbeek' had ik werk van internationale allure verwacht, geen kunst die ook tijdens de kunstroutes in, zeg, Olderberkoop, De Wijk en IJhorst kan worden aangetroffen, initiatieven met veel minder budget dan de 2,5 miljoen die directeur Steven van Teeseling van de stichting Sonsbeek & State of Fashion ter beschikking stond.