Een grijzer dan grijs vergaderzaaltje in Leeuwarden. Het gebouw van de Algemiene Fryske Ûnderrjocht Kommisje (Afûk) heeft net een verbouwing achter de rug. Elders in het pand wordt nog driftig geboord. Er is iets in de maak.

Op tafel ligt de vraag of Berber van Oyen en Ernst Bruinsma willen vertellen over hoe het Leeuwarden vergaat als City of Literature. Omdat het sinds het verkrijgen van die titel zo stil is – vanaf een afstand gezien. Terwijl de verwachtingen hoog gespannen zijn, ook vanwege het bijbehorende UNESCO-predikaat.

Maar eerst: wat is een City of Literature? De wereld telt er 39. Voor een antwoord kunnen we naar Utrecht, de stad die sinds oktober 2017 dezelfde titel draagt. "Het is een plaats waar men het literair erfgoed wil verzilveren en zich extra inzet om literatuur levend te houden", vertelt coördinator Erlijn Mulder in de Domstad. "Ik moet er bij zeggen: iedereen doet het op zijn eigen manier."

Terug naar Friesland. Waarom wilde Leeuwarden de titel bemachtigen? Is er een probleem op te lossen? Was er een noodzaak?

Leeuwarden UNESCO City of Literature is een erfenis van het jaar dat Leeuwarden en Friesland zich culturele hoofdstad van Europa mochten noemen, vertellen Van Oyen en Bruinsma: "Er was een discussie. Hoe hou je de mensen hier? Hoe kun je het hoge niveau bewaren? Er werd ook gezegd: de literatuur in Friesland moet zichtbaarder worden. We zien veel dingen niet of nauwelijks."

Leeuwarden City of Literature – jaarbudget 400.000 euro – vloeit voort uit Lân fan taal, het meertalenproject van culturele hoofdstad. "We merkten dat je met een programma rond taal en literatuur mensen in beweging krijgt", vervolgt Bruinsma. ,,Na culturele hoofdstad zochten we iets om dat voort te zetten. Het was een kwestie van de geest levend houden."

In het voorjaar van 2019 werd een vehikel gevonden. "Toen kregen we drie maanden om een projectaanvraag te doen. Eind oktober kregen we ineens de titel toegekend", blikt Bruinsma terug. "Mensen reageerden verbaasd, ook in Leeuwarden: 'Wij zijn toch geen city of literature? Wij hebben maar hier maar één boekhandel!' "

Vrijdag meer in de cultuurbijlage van Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant.