Pas afgelopen dinsdag konden wij hier in de plaatselijke boekhandel een exemplaar kopen van het tijdschrift Gezond Verstand. 3,50 euro voor een uitgave met 32 bladzijden vol tekst en geen foto's. Ik weet niet of dat veel geld is, er is geen goed vergelijkingsmateriaal. Wat ik wel weet, na lezing, is dat de makers veel woorden gebruiken, maar weinig te vertellen hebben.
Het is corona voor en corona na in Gezond Verstand. In die zin verschillen ze weinig tot niets van de talkshow Op1. Nee, dan mijn eigen krant, Dagblad van het Noorden, daar staan tenminste nog berichten in over 'de regio', daar waar het leven echt geleefd wordt. Human interest, Miniman en de strip van Dirkjan ter verluchtiging.
Het tweede nummer van Gezond Verstand lijkt bedoeld om voor eens en altijd dat te weerspreken wat ons sinds begin maart bezighoudt: het bestaan van een virus dat de wereld in zijn greep houdt, het gezondheidssysteem ontwricht en de economie heeft lam gelegd.
Die greep had niet gehoeven, zeggen de makers van Gezond Verstand. De getroffen maatregelen dienen een duister doel. Ik citeer:
'De gevolgen van deze totalitaire ingreep zijn nu al catastrofaal te noemen', 'De mondkapjesplicht is een sociologisch experiment om de bevolking zonder aanvaarde te laten gehoorzamen', 'Er wordt op grote schaal geknutseld met gevaarlijke biologische pathogenen.'
Gaat Gezond Verstand dan werkelijk nergens anders over dan over schadelijke maatregelen om de verspreiding van het weinig schadelijke covid-19 tegen te gaan? Nee, er is volgens de redactie alle reden tot zorg.
Omdat we niet ver verwijderd zijn van de situatie dat Amerikaanse digitale technologiebedrijven 's werelds virtuele paspoortautoriteit worden, die bepaalt wie zich binnen welke straal mag verplaatsen.' Omdat 'de regering modificatie van uw genetische code steunt'. Omdat 'de Europese Centrale Bank totale controle krijgt met de digitale euro'. Omdat 'politieke bewustwording het onderwijs vervangt'. En tot slot, omdat 'sprake is van een kwaadaardige omsingeling van Rusland'.
Wat onze regering in Den Haag doet, deugt niet, zeggen de makers van Gezond verstand. Wat Brussel doet, deugt niet. Wat de Verenigde staten doen, deugt niet. En, verrassing, want Poetin zelf hoor je daar nooit over, Rusland heeft het moeilijk.
De boodschap van Gezond verstand samengevat: Wees op uw hoede, wees bang.
#
Een dag later, alsof iemand met een camera mijn aanschaf van Gezond Verstand had geregistreerd en doorgegeven, werd ongevraagd De Andere Krant bezorgd. Thuis. Derde jaargang nr. 6. Het gratis media-nummer. Met op de voorpagina Mijnheer de Uil, omringd door quotes.
Ik citeer opnieuw:
'Kranten in Nederland dienen Brussel', 'Overheid is grootste producent nepnieuws', 'Ik was een gekochte journalist', 'Niet journalisten, maar elites maken het nieuws', 'De loopjongens van Ollongren', 'Assange en het verraad van de media'.
In het redactioneel wijst Sander Compagner op 'het frame van de Russische desinformatie' en stelt hij dat 'kritische volgers van onze overheid, instanties en media weggezet worden met het frame complotdenkers'. Compagner: "Van ons kunnen jullie verwachten dat we kritisch blijven en moet open vizier de (verbale) strijd aangaan en altijd open zullen staan voor gesprek."
Opvallend in De Andere Krant is het gebruik van het woord elite. Wie die elite vormen, wat hun namen zijn en waar ze wonen, wordt nergens duidelijk. In plaats daarvan wordt gesuggereerd dat ze, de elite dus, in Den Haag (Laak?), Brussel (Molenbeek?) en de Verenigde Staten (Nebraska?) aan de touwtjes trekken.
Het 'Niet journalisten, maar elites maken het nieuws' is de kop boven een interview van Eric van de Beek met communicatiewetenschapper Tabe Bergman. De naam van Bergman duikt vaker op in De Andere Krant. Die van Van de Beek nog veel vaker. Het merendeel van de stukken in de krant is door hem geschreven.
Samen maakten Bergman en Van de Beek eerder het boek Nepnieuwsexplosie, een uitgave van De Blauwe Tijger, de uitgeverij van Tom Zwitser die recent door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid is aangemerkt als doorgeefluik van anti-overheidspropaganda, nepnieuws en complottheorieën.
Net als in Gezond Verstand is de toon van De Andere Krant er een van triomfantelijke verongelijktheid. Zo van: wij hebben het door, ze moeten ons hebben, komt allen tezamen, haalt de schellen van uw ogen, de wereld bestaat uit goed en kwaad en er is geen tijd en ruimte meer voor twijfel. (En evenmin voor troost, denk ik erbij.)
#
Wat moeten we met dit alles? Uit de schappen van de boekhandel houden, zoals een aantal Kamerleden onlangs suggereerde? Laten onderzoek door de regering op schadelijke effecten? Navlooien op dubieuze geldbronnen? Serieus nemen? Beide uitgaven zwijgend behandelen tijdens het agendapunt 'ingezonden stukken'?
Ik leg ze op een stapel. Samen Charlie Hebdo, Epoque en De nieuwe.