Ik interviewde voor de cultuurbijlage van Dagblad van het Noorden journalist Mark van Wonderen, maker van het boek Chin.Ind.Rest.Spec. en, recenter, Treurtips. Voor laatstgenoemde boek, vormgegeven door Yolanda Huntelaar, reisde hij door gansch het land en fotografeerde plekken die hem vanwege aandoenlijke schoonheid een wow-effect bezorgden.
Dat effect deed zich onder meer voor in Delfzijl, Winschoten, Hoogezand, Stadskanaal en Hoogeveen.
Treurtrips heeft al veel media-aandacht gegeneerd. Inmiddels krijgt Van Wonderen ook reacties van ambtenaren en architecten, lieden die zich met stadsvernieuwing en ruimtelijke ordening bezighouden. Hij wordt gevraagd lezingen over zijn boek te geven, maar bleek tijdens het interview nog niet goed te weten waar die lezingen over zouden moeten gaan.
Het ingewikkelde zit erin dat Van Wonderen zich vermaakt met wat op gemeentehuizen 'rotte kiezen' worden genoemd, plekken die het dorpsgezicht of stadsbeeld verpesten. Van Wonderen, die in een gerenoveerd 19e eeuws pand in de Indische buurt van Amsterdam woont, beleeft plezier aan die plekken. Vooral omdat ze breken met het beeld van Nederland als een keurig opgeruimd land.
Tegelijkertijd duiden de treurplekken op een serieus probleem, iets wat in het boek van Van Wonderen veel minder aan de orde wordt gesteld. Want: je zult er maar naast wonen. Of: wat als het je aan geld ontbreekt om de treurnis een halt toe te roepen? Of: wat als je meer verleden dan toekomst hebt? Of: stel dat je te maken hebt met een te geduldige projectontwikkelaar?
Fragment uit de krant van vandaag:
'Hoewel Van Wonderen zijn eigen provincie Noord-Holland beslist niet spaart, lijkt de lelijkheid – aandoenlijk of niet – aan de rand van het land erger dan elders. "Het lijkt erop dat veel plekken langs de grens niet goed meekomen. Leegloop. Mensen trekken naar grotere steden. Ik geloof dat er een kloof bestaat. Het lijkt er ook op dat die plekken minder goed op de politieke agenda in Den Haag staan. Noordoost-Groningen, Limburg, Zeeuws-Vlaanderen. Periferie."
Wat hij daarvan moet vinden, weet Van Wonderen niet goed. "Dit is de gang van zaken. Als het ergens fout is gegaan, dan is het volgens mij omdat op nationaal niveau niet voldoende geld is uitgetrokken om bijvoorbeeld meer werkgelegenheid te creëren. Lastig hoor. Ik vrees dat het een natuurlijke gang van zaken is. Als mensen wegtrekken, komt er minder aandacht voor wat achterblijft en ontstaat verrommeling."
Met de introductie van webwinkelcentrum Amazon in Nederland zou het probleem van de lelijkheid fors groter kunnen worden, beaamt Van Wonderen. "Het is in sommige plaatsen nu al dramatisch. Je ziet steeds meer ketens, nauwelijks nog speciaalzaken. Hier en daar wordt de leegstand aangepakt met meer horeca, in de hoop dat er nog wat leven blijft. Dat houdt ook een keer op."