Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie heeft tweeduizend vooroorlogse foto's online gezet waarop is te zien hoe Nederland er vanuit de lucht heeft uitgezien. In de bijbehorende database ging ik meteen op zoek naar plaatsen die mij interessant leken. Helaas was de belangstelling van de fotomakers naar iets anders uitgegaan. Roswinkel, Erica, Sleen en zelfs mijn geboortedorp, Roelofarendsveen, waren destijds blijkbaar militair oninteressant.

Wel vond ik een luchtfoto van Emmen, gemaakt in 1920. De wijk waarin ik woon, de oudste van Emmen, staat er niet op, want moest nog gebouwd worden. Er staat heel veel niet op de foto. Mede daardoor kost het weinig moeite een aantal markante 'objecten' terug te vinden. Zoals locatie 1 de Grote Kerk – bouwjaar 1856 –  en locatie 2 het postkantoor – bouwjaar 1910 –  waar nu de Emmer redactie van Dagblad van het Noorden is gevestigd. Daarna hield de herkenning op. Bijna alles is verdwenen.

Met als gevolg dat de foto veel verrassingen te bieden heeft. Zoals locatie 3, ongeveer de plek waar nu het bejubelde Raadhuisplein is gevestigd: een merkwaardig soort bedrijvigheid die aan kippenhouderijen met vrije uitloop doet denken. En ergens ook aan jeu de boules-banen. Locatie 4, gesitueerd op de Schimmeres, lijken hooimijten. Maar ook hier twijfel ik, niet vanwege de vorm, vooral vanwege het enorme formaat. Van het hunebed dat daar ergens ligt, het Langgraf, geen spoor.

Locatie nummer 5 is Westenesch, nu een chique gehucht, toen een serieus dorp. Meest verrassend is locatie nummer 6. Nergens in Emmen anno 1920 zoveel schijnbare bedrijvigheid en verscheidenheid aan gebouwen als op die plek. Je zou bijna denken dat het centrum destijds niet rond de kerk, maar daar was gesitueerd. Wat doet vermoeden dat Emmen in het verleden meerdere verplaatsingen van het hart heeft meegemaakt.

Wellicht dat iemand van de spelende schoolkinderen op locatie 7 het kan vertellen. Met een beetje geluk leeft er nog eentje. Ervan uitgaande dat Emmenaren in 1920 op 6-jarige leeftijd voor het eerst naar school mochten, zou hij of zij nu 104 jaar oud moeten zijn.