Hoewel er tussen de losse regendruppels door ook heel goed gefietst kon worden, en in Veendam verschillende Streektaalprijzen werden uitgereikt, besloot ik zondagmiddag namens het Prins Bernhard Cultuurfonds de Pianodag in Emmen te bezoeken. Het was de vierde keer dat het muziekevenement werd gehouden, dit keer wederom in het Atlas Theater.
Voorafgaand aan de daadwerkelijke dag stond een koffieconcert met Marietta Petkova op stapel. Haar leerde ik twintig jaar geleden kennen, toen ze nog aan het begin van haar carrière stond en zou optreden in, ik meen, theater De Lampegiet in Veenendaal. Wie het bedacht, weet ik niet meer, maar ter aankondiging van dat concert reisde ik naar Almere om haar te interviewen.
Wat we destijds precies bespraken, is ook al achter de plint van de tijd verdwenen. Wel weet ik nog dat ik te vroeg bij haar huis arriveerde en een kwartier lang zenuwachtig zwaar ademend in mijn auto, een Volvo 343 diesel, op een parkeerplaats heb zitten wachten alvorens ik durfde aan te bellen. Eenmaal binnen werd mij een rieten stoel aangeboden in een serre-achtig onderdeel van een woning vol grijs licht waar ieder leven uit leek weggepoetst. Na afloop kreeg ik een cd mee met etudes van Rachmaninov. Daar luister ik nog steeds naar, zij het niet vaak.
Petkova - ze herkende mij niet - was een van de twee pianisten die een masterclass kwam geven, in Emmen zijn de mogelijkheden om de pianokunst in de vingers te krijgen nogal zeldzaam. De andere werd gegeven door Peter Beets, hij is vooral actief in de jazz. Met nog 35 andere bezoekers hoorde ik hem in de Dagblad van het Noorden-zaal aan pianodocent Coert Huijsman uit Groningen onder meer het verschil tussen studeren en spelen uitleggen.
"Studeren is vooral nadenken en analyseren. Spelen is communiceren. Vergelijk het met bidden voor het slapen en bidden in de kerk. Bij spelen komen meer zenuwen kijken. Dat is goed, want daardoor krijg je een band met het publiek, dat heel goed lijkt te weten hoe spannend het is om op te treden. De truc tijdens het spelen is om het nadenken achterwege te laten en je over te geven aan je gevoel."
Op vrijwel hetzelfde moment was in de foyer de kern van de Pianodag gaande, het zogenaamde Vijfminutenfestival, waarbij amateurpianisten van ieder niveau, ongeacht hun leeftijd en genre, stukken mochten uitvoeren voor een publiek van, in dit geval, vijftig luisteraars. Zo hoorde ik 'pianostemmer, piaontechnicus en vleugelverhuurder' Reint Ezenga uit Appingedam werk van Arvo Pärt en Jonathan Harvey uitvoeren, waarna Lucian Franzky uit Groningen iets van Haydn speelde.
In zaal 3, normaliter een vergaderruimte, woonde ik een workshop bij. Marion Mencke probeerde twaalf meisjes en een jongen met behulp van het Carnaval der dieren van Saint-Saëns en waterverf dieren te laten schilderden. Dat lukte haar zonder veel moeite, in alle rust. Wonderlijk genoeg bleken alle deelnemers verschillende dieren te hebben gekozen – de individualiteit van de mens schrijdt alsmaar verder voort.
In de tweede helft van de dag, die dus eigenlijk een middag was, werd een vergelijkbaar programma afgewerkt. Wederom een masterclass, nu van Petkova, opnieuw een Vijfminutenfestival en een jeugdactiviteit in de vorm van een hoorcollege door Jeroen Swarte, grotendeels met andere hoofdrolspelers cq. deelnemers. De structuur van de dag stak, voor zover ik het kon overzien, zeer deugdelijk in elkaar.
Over het nut van dit soort bijeenkomsten valt veel te zeggen. Ik wil er een noemen, mij aangereikt door een moeder van een workshopdeelnemer uit Nieuw-Amsterdam, die daarmee onbedoeld de treurige sluiting van het plaatselijke kunstencentrum CQ oprakelde: "Mijn dochter heeft pianoles in Emmen. Normaal komt ze nooit leeftijdsgenoten tegen die ook met muziek bezig zijn. Alleen al dat maakt een dag als deze waardevol."
Buiten was het opgehouden met zachtjes regenen.