Kunst kijken met Tom Claassen
4-7-17
Languit op de vloer van tentoonstellingsruimte Kunst In de Nieuwe Kolk (KINK) in Assen. Het gebeurde voor ik er erg in had, in het bijzijn van fotograaf Marcel Jurian de Jong, op uitnodiging van beeldend kunstenaar Tom Claassen. Die wilde mij iets duidelijk maken én beter leren kijken.
Een uur lang had Claassen geprobeerd antwoord te geven op mijn vragen over zijn kunst en wat hij daarvan deze zomer laat zien in Assen: een konijn in het Drents Museum, twee ezeltjes in de Gouverneurstuin en nieuw werk in de kunstruimte van De Nieuwe Kolk.
Dat ging allesbehalve soepel. Het was alsof ik zijn taal niet verstond. Steeds als ik dacht hem te begrijpen, bleek hij iets anders te bedoelen. Het was ook alsof Claassen mijn vragen te sturend vond, terwijl hij zich juist niet wilde laten vangen in logica, oneliners en die andere bouwstenen van een compact krantenartikel.
Vanuit het idee dat een kunstenaar vrij moet zijn om 'dingen' te bevragen en te onderzoeken, is dat begrijpelijk. Maar een cultuurjournalist bij een regionale krant heeft met lezers te maken, van stratenmakers en professoren tot meelezende collega's. Zij verdienen een verhaal dat kant en wal raakt.
Claassen probeerde het op te lossen door aan de hand van een reeks kleine beelden te vertellen hoe hij verschillende paden bewandelt, van figuratief tot conceptueel. Ik begreep dat hij in KINK wil laten zien dat zijn oeuvre meer omvat dan zijn beroemde Olifanten in de berm langs de A6 bij Almere, zijn Hangende mannen bij het Kröller-Müller Museum en zijn Two Incredible Sitting Snowmen op Schiphol.
Tot slot presenteerde hij in de kelder een vorm opgebouwd uit 199 gekloofde boomstammetjes. Mannetjes en vrouwtjes, noemde hij ze. "Het is een compositie. Het zijn ribben. Het is een ongelukkige landingsbaan. Een knuppelpad waarmee moerasgebieden toegankelijk zijn gemaakt. Een lijnenpatroon met ongemakkelijk veel ruimte."
Daarop nodigde hij mij uit om te gaan liggen, zeggende: "Als je goed kijkt, zie je dat links en rechts de zaagsneden tekenen – per stam uniek." En daarna: "Het is een uitnodiging om in je hoofd beelden op te roepen die passen bij wat je ziet. En als het matcht, ben ik blij."