Zaterdag wordt herdacht dat 'herenboer' Albert Waalkens tien jaar geleden op 86-jarige leeftijd is overleden. Dat gebeurt tijdens de manifestatie 'Rondom Waalkens’, een eerbetoon aan de man die in de jaren zestig en zeventig van zijn koeienstal een podium voor avant-gardistische kunst wist te maken: Galerie Waalkens in Finsterwolde.

In de aanloop naar de gebeurtenissen bracht ik namens Dagblad van het Noorden een bezoek aan de woning van filmmaker Buddy Hermans die samen met journalist Lejo Siepe de documentaire Boer tussen kunst en koren heeft gemaakt. Ik mocht hun film alvast zien en wil 'm bij dezen aanbevelen aan Het Grote Publiek, ook omdat het geen kwaad kan een blik over de schouder te werpen om te kijken naar wat ooit is geweest.

Er is veel goeds aan Boer tussen kunst en koren. Om te beginnen komt Waalkens zelf uitgebreid aan het woord. Hermans en Siepe interviewden hem kort voor zijn overlijden in 2007. Veel materiaal is nu voor het eerst te zien; fragmenten zaten in de docu Jong in Groningen (2009). Ook spraken ze met zijn eerste en tweede echtgenote, Frederike Mellema en Corrie de Boer.

Wat sterk naar voren komt in de docu van Hermans en Siepe is dat Waalkens in het zogenaamd afgelegen Finsterwolde precies wist welke beeldende kunst het er op dat moment toe deed, vaak zelfs nog voor die kunst elders werd opgepikt.

Wat hem gevoelig maakte voor actuele beeldende kunst, blijft raadselachtig, ook omdat hij meer een man van beslissingen was dan van woorden. Zelf wees hij op zijn vriendschappelijke contacten met Siep van den Berg en Karl Pelgrom. Frederike Mellema zegt ergens in de docu dat het haar man op de eerste plaats om de vrije kunst ging, en daarna pas om de kunstenaar. Beroemdheid en reputatie zeiden hem weinig.

Dit alles is slechts een fractie van een fascinerend verhaal over een tijd toen aan de rand van Nederland dankzij de inspanningen van een aantal eigenzinnige types bijzondere dingen konden gebeuren die haaks staan op de idee dat een feest vooral in de Randstad moet worden gevierd en beeldende kunst iets is waar op de eerste plaats theoretisch over gesproken, geschreven en gedacht moet worden.

Boer tussen kunst en koren gaat tijdens de start van ‘Rondom Waalkens’ in Finsterwolde in première. Verder is daar, net als in 1962, een expositie met werk van Siep van den Berg en worden, naast andere activiteiten, landart-projecten gepresenteerd door Marc van Vliet, Alexandra Engelfriet en Merijn Vrij. De tentoonstellingen en landschapskunst kunnen tot en met 10 september worden  bezocht in Finsterwolde. Zie ook www.oldambtcultuur.nl