Hoewel NRC/Handelsblad - terecht - veel aandacht trok met een bericht over de trollen van de beweging Denk beleefde ik afgelopen zaterdag het meeste plezier aan de Volkskrant. Dat bracht onder de kop De ideologen van de leugen een stuk waarin Michael Pearson vertelt wat in het 'kamp-Trump' de diepere gedachte is achter het verspreiden van leugens.

Voorheen, zo schrijft Pearson, was van sprake van 'politieke spin'. (Wat een ander woord is voor het sturen van de beeldvorming, het politieke broertje van de afdeling marketing – ook verfoeilijk, maar blijkbaar minder erg.) Met de entree van Stephen Bannon is dit paneel verder opzij geschoven en krijgen de leugens vrij baan. Bannon, die er zonder fotoshop ietwat ongezond uitziet, staat niet alleen. Halverwege zijn stuk schrijft Pearson dit:

'Bannons theorieën worden geschraagd door een nieuwe klasse reactionaire intellectuelen, zo beschreef website Politico deze week. De meeste zitten niet op universiteiten (dat zijn verdachte progressieve bolwerken) en ook niet bij de klassieke denktanks in Washington (ook onderdeel van het establishment), maar zijn schrijvers en bloggers met een financiële of technologische achtergrond, afkomstig van Wall Street of uit Silicon Valley. Het zijn, in zekere zin, zelfgeradicaliseerde boekenlezers, net als Bannon, die ongehinderd door filosofische en politicologische tradities hun eigen lijn door de geschiedenis trekken.'

Prachtig journalistiek proza. Vooral die term 'zelfgeradicaliseerde boekenlezers'. Ondanks mijn journalistieke achtergrond meen ik iets van mijzelf te herkennen in de frase 'die ongehinderd door filosofische en politicologische tradities hun eigen lijn door de geschiedenis trekken'. Leef ik zelf als blogger ook niet zo, hier aan de rand van het land? Trek ik ook niet mijn eigen lijn, geheel zelfstandig en los van de klassieke denktanks waar dan ook?

Ondertussen sluit het geschetste beeld ook aan bij de traditie van de Amerikaanse Droom waarbinnen je, ongeacht afkomst of opleiding, kunt bereiken wat je wilt. Blogger, adviseur, minister. Ik heb het tijdens de verkiezingen vreemd gevonden dat juist Donald Trump de American Dream dood verklaarde. Juist hij bewijst dat de droom nog altijd verwezenlijkt kan worden. Je kunt vanuit kansloze positie een wereldleider worden. Zoiets geeft de ambitieuze burger moed.

Het is misschien stigmatiserend, maar 'in zekere zin' zegt Pearson dat de nieuw gekozen president van de Verenigde Staten wordt omringd door ongecertificeerd personeel. Lieden die je nooit en te nimmer over de vloer wilt hebben als je een huis wilt verbouwen.

Omdat hun plan van aanpak neerkomt op het binnenstormen van de woning en het roepen van 'Weg met het ambacht, wij bepalen zelf of wij volgens de boeken werken. Wij doen een beetje van dit en beetje van dat. Hier een muurtje weg, daar er een rolluik erbij. Als het  mislukt, of anders uitpakt dan vooraf niet gedacht, noemen we het gewoon een nieuwe uitdaging.'