Reve herdenken, Reve lezen, Reve herlezen
12-4-16
De herdenking van het overlijden van Gerard Reve, vorige week tien jaar geleden, leidde tot de constatering dat de zelfbenoemde Volksschrijver niet meer gelezen zou worden. In de Volkskrant van afgelopen zaterdag zegt hoogleraar boekwetenschap Lisa Kuitert het volgende: "Het is wel een beetje over met Reve. Op middelbare scholen wordt hij helemaal niet meer gekozen."
In het stuk waarin Kuitert aan het woord wordt gelaten, stelt Wilma de Rek dat er momenteel nog vier titels van Reve leverbaar zijn: De ondergang van de familie Boslowits, Werther Nieland, Op weg naar het einde en De Avonden. De Rek: "Van dat laatste boek zouden jaarlijks zo'n tweeduizend exemplaren worden verkocht. De andere titels doen tussen de duizend en tweeduizend exemplaren."
In de vorige week verschenen uitgave Voor het naaktgeslacht gaat ook Bert Boelaars in op de lees-kwestie. Hij diepte uitleencijfers op: "In totaal zijn de boeken van Reve in het voorbije decennium 85.000 keer uitgeleend via openbare bibliotheken, maar de aantallen liepen geleidelijk aan terug van ruim 15.000 jaarlijks naar rond de 5000 in 2015. Een derde daarvan betreft De Avonden."
Er waren dus vorig jaar 7000 mensen die De Avonden ter hand hebben genomen. Vanuit het oogpunt van de uitgever en eigenaar van de auteursrechten is dat wellicht weinig. Maar 7000 lezers is beslist niet gek voor een Nederlandstalige literair werk dat bijna zeventig jaar geleden voor het eerst verscheen en dat de eerste jaren nauwelijks werd gelezen en waarvan de schrijver zelf geen hoge pet van op had.
Bij bovenstaande cijfers moeten nog de lezers worden opgeteld die thuis boeken van Reve hebben staan en deze af en toe uit de kast trekken om een stukje te herlezen. Dat soort mensen bestaat. Ik weet dat omdat ik er zelf toebehoor. En dan niet alleen De Avonden – er schijnen mensen te bestaan die dat boek jaarlijks tussen Kerst en Oudjaar herlezen – maar ook iets uit zijn brievenboeken of, bijvoorbeeld, uit Moeder en zoon.
Het is beslist niet voorbij voor Reve. Vorige week deed uitgeverij De Bezige Bij een persbericht uitgaan waarin wordt gewezen op de heruitgave De Avonden, Op weg naar het einde en de dubbeluitgave De Ondergang Van De Familie Boslowits & Werther Nieland. Deze week komt daar een 'nieuwe fraaie editie' bij van Nader tot U en volgend verschijnen zijn gedichten in een nieuwe uitgave.
In het boekje van Boelaars, een verzameling lossen stukken en notities, valt verder te lezen dat volgens biograaf Nop Maas bij weduwnaar Joop Schafthuizen nog zeker een meter ongepubliceerd materiaal ligt: "Daar zitten beslist enkele interessante briefwisselingen bij, zoals met Wim Bergmans, Vasalis en Rudy Kousbroek. Ook ben ik benieuwd naar de vele brieven aan Johan Polak en Guus van Bladel."
Rudy Kousbroek, zou die nog gelezen worden?