Ik kreeg een uitnodiging zitting te nemen in een werkgroep van stichting Eat Your View Delftlanden Emmen. De gedachte was dat ik misschien input kon leveren over culturele zaken om de Delftlanden – de jongste woonwijk alhier – opnieuw op de kaart te zetten. Om mij over de streep te trekken kreeg ik een persbericht en een link toegezonden.

Uit de toegestuurde informatie maakte ik op dat architectenbureau Felixx uit Rotterdam een plan heeft bedacht dat in grote lijnen neerkomt op betrokkenheid, kleinschaligheid, duurzaamheid en gezelligheid. Ik las dat Felixx 'via de inrichting van een goede leefomgeving het welzijn van de bewoners wil bevorderen'. En ook: "De totaalvisie van het bureau haalt onder andere natuurvriendelijke landbouw de wijk in en brengt zo de wijk tot bloei. Hiermee wordt het uitzicht letterlijk eetbaar, vandaar de naam Eat Your View."

Ik zag het voor me: wijkbewoners die gezamenlijk een variant op het aloude volkstuincomplex bestieren, opgezet volgens de meest moderne agro-technieken. Ik las dat de Delftlanden kunnen dienen als testlab voor een veel groter project. In de Veenkoloniën bijvoorbeeld. En daarna Noord-Nederland. Vervolgens Nederland. Dan Europa. En uiteindelijk: de wereld. Waar zouden we zijn zonder idealen?

(Mijn denkraam riep Walden in herinnering, de kolonie rond Frederik van Eeden, ooit bedoeld als ideale maatschappij op aarde, maar helaas niet gelukt, ook omdat Van Eeden andere dingen aan zijn hoofd en lichaam kreeg. Zoals geldgebrek en liefde voor een andere vrouw dan zijn echtgenoot.

Ik moest denken aan wat wij hier 'de es' noemen, de grond tegenover het dorp, waarop gewassen kunnen worden geteeld. Ooit heilige grond in een landbouwprovincie als Drenthe: bron van alle voedsel. Later heilige grond in de ogen van de aanbidders van het bedreigde landschap: het groene gezicht van Drenthe.

Totdat projectontwikkelaars gemeentebesturen zover wisten te krijgen de es te laten bebouwen. Ik moest denken aan Borger-west, een woonwijk op de maagdelijke es van Borger. Als er zoiets zou bestaan als Andere Tijden in Drenthe, dan zou ik graag eens gereconstrueerd zien hoe díe verkrachting van het Drentse landschap heeft kunnen plaatsvinden.

Ik moest ook denken aan de es van Emmen. Waar eerst een gemeentehuis, een politiebureau en een bejaardenoord werd gebouwd. En daarna onder leiding van burgemeester Cees Bijl in razend tempo parkeerterreinen werden aangelegd, gevolgd door een bioscoop en een nieuw politiebureau. Dezelfde es waar morgen Wildlands Aventure Zoo Emmen opent, en later dit jaar het Atlas Theater.

Toen dacht ik weer aan de Delftlanden. Een wijk die eveneens op akkers is gebouwd. Die nooit bebouwd had moeten worden. Delftlanden is in mijn optiek een planologische fout, veroorzaakt door het nauwelijks te bestrijden optimisme van bestuurders en ondernemers. Kansen pakken. Uitdagingen aangaan. Taal gebezigd terwijl de bevolking van Emmen al aan het krimpen was. Waarna de vastgoedcrisis een bankencrisis en vervolgens een economische crisis veroorzaakte.

Het bestuur van Emmen, in al haar wijsheid, besloot onderwijl in hoog tempo bestaande wijken op te knappen. Emmermeer, Emmerhout, Angelslo, Bargeres – Emmen Revisited. En bedacht vervolgens dat op verschillende plekken in het centrum ook mooi nieuwe woningen gebouwd konden worden. Bij de Westenesscherstraat, bij de Klokkeslag, bij de Klepel, aan de Wilhelminastraat.

Om over de projecten van Peter van Dijk maar te zwijgen. Toen die huizen er eenmaal stonden en de bestaande woonwijken waren opgeknapt, was aan de Delftlanden geen enkele behoefte meer. Maar goed, de wijk kwam er toch. Hier een plukje huizen, daar een plukje. De verrommeling die op sommige plekken wordt verfoeid, werd een proces genoemd.)

Er zijn mensen komen wonen in de Delftlanden, sommige met kinderen en een baan. Allemaal hebben ze een moeder en dromen ze over een toekomst, in gezondheid, zonder schulden, met perspectief. Ze ontwikkelen plannen en hebben ambities. Ze proberen er het beste van te maken, zoals iedereen, zoals het hoort.

Eat your view? De es keert terug in Emmen. Dat is een goed iets. Dat denk ik.