Beschouwen zonder sterren in Vrijdag
25-3-16
Jean Pierre Rawie laat in Vrijdag, de wekelijkse cultuurbijlage van Dagblad van het Noorden een flakkerend lampje schijnen op de literatuurkritiek in Nederland. Dit naar aanleiding van serieuze bedenkingen bij de euforische manier waarop in De Wereld Draait Door boeken worden aangeprezen. Sommige critici schijnen moeite te hebben met het idee dat zij kunnen worden vervangen door enthousiaste handelaren.
Rawie komt tot de volgende constatering: "Helemaal sedert men aan de grenzeloze gemakzucht van onze intellectuelen (die klaarblijkelijk hoogstens tot vijf kunnen tellen) tegemoet is gekomen met dat debiele sterren- of balletjessysteem, wordt de beschouwing eronder nauwelijks nog gelezen, behalve door de besprokene, die er nooit gelukkig mee is. Die hoort liever woorden als ‘geweldig’ en ‘fantastisch’."
Het laatste geloof ik. Het eerste niet. Beschouwingen worden nog steeds gelezen, met of zonder sterren en ballen. Zelf heb ik bijvoorbeeld net het stuk naast de column van Rawie tot mij genomen: een bespreking door Job van Schaik van het boek Liberaal Christendom. Ervaren, doen, denken. Het stuk van Van Schaik is allesbehalve 'makkelijk', en dat is nu eens een goed iets. Een lezer moet er bij nadenken en zal dan mogelijk iets wonderlijks ervaren: inspiratie.
Waar verderop in de bijlage op de boekenpagina's volop met sterren wordt gestrooid, hanteert Van Schaik ze niet. En bewijst ook hij dat het nuttig blijft als iemand onafhankelijk, kritisch en met verstand van zaken over boeken schrijft. Iemand moet het vuile werk blijven doen.
Je kunt niet alles aan de kooplui overlaten. Sinds De Wereld Draait Door hebben die het zo druk met het afrekenen van de door hen aangeprezen geweldige en fantastische materialen dat ze nauwelijks nog toekomen aan het lezen en aanprijzen van, bijvoorbeeld, boeken waarin het consumptisme als leeg wordt voorgesteld.