« december 2015 | Hoofdmenu | februari 2016 »
In Zuidoost-Drenthe regent het. Of erger: Het klettert buiten zo onbedaarlijk dat binnen het tikken op het toetsenbord wordt overstemd. 't Komt allemaal uit 't Westen, hoorde ik iemand bij de bakker mopperen.
Gelukkig is er vanmiddag Van Buiten Noord, een literair schuilen in de Zuiderkerk aan de Wilhelminastraat in Emmen, met Groninger en Drentse dichters. Aanvang 14.00 uur. En daarna volop mogelijkheid om voor het project 'Ode aan Emmen' zelf gedichten te schrijven.
Zeer veel aandacht voor poëzie in Dagblad van het Noorden vandaag, met dank aan Dieuwertje Mertens die Anne Vegter voor de cultuurbijlage interviewde over 'Hallo Gedicht!' en in een moeite twee dichtbundels besprak: van Astrid Lampe en de nieuwe Menno Wigman. Eppie Dam nam er twee voor zijn rekening: Adonis en Stefan Hertmans.
Zelf beperkte ik mij voor de rubriek 'Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven' tot het signaleren van vijf bundels: Ester Naomi Perquin, Jaap Robben, Sacha Blé, Mark Boog en de bloemlezing met de beste 100 gedichten van het afgelopen jaar. In het voorwoord van die laatste uitgave roept Kees 't Hart dichters op hun bek vaker open te doen, wat wel zo verfrissend is na de praatjes van Kathleen Ferrier, Ahmed Aboutaleb en Peter Vandermeersch in eerdere afleveringen:
"In de Nederlandstalige poëzie van nu bestaat geen overheersende, eventueel ‘nieuw' of ‘experimenteel' te noemen stroming die zich afzet tegen een oudere generatie. Dat zou je kunnen toejuichen (…) maar er zitten ook nadelen aan. Zo'n ‘nieuwe' stroming zou het debat over poëzie kunnen aanzwengelen en dichters kunnen verplichten zich sterker en vaker over hun werk en de traditie ervan uit te laten. Poëzie zonder debat kan nu eenmaal niet voortbestaan. Dichters hebben de neiging een debat over poëzie, uit misplaatste bescheidenheid denk ik, aan de poëziekritiek over te laten."
Dat het de Week van de Poëzie is, merken de lezers van Dagblad van het Noorden overigens al dagen achtereen. Sinds eind vorige week doen we in de krant iedere dag 'iets'. Vandaag is dat een verslag van opening van de dubbelkunsttentoonstelling 'De Rijke Buit', morgen 'Daar komen de Vlamingen' in Groningen, maandag 'Voor Buiten Noord' met Kasper Peters, dan nog het NK Poetry Slam, Tommy Wieringa, de Turing Prijs en misschien ook nog Joke van Leeuwen.
Popmuzikanten in Drenthe hebben een hekel aan twee dingen: woorden en cijfers. Ze willen er niet van weten. Het verklaart waarom ze weinig succesvol zijn en onder belabberde omstandigheden hun werk moeten doen, het verklaart waarom ze de blues hebben.
Mede vanuit dat idee leek het de redactie van cultureel café De Schreeuwende Vrouw aardig om aandacht te besteden aan het popklimaat. Aldus zal geschieden vrijdagavond 29 januari in de bibliotheek aan het Noorderplein in Emmen.
De keuze voor 'het popklimaat' blijkt een goede, want er is veel te doen over 'de popmuziek' in Drenthe. Wat daarbij opvalt, is dat popmuzikanten stijf hun mond houden en het de bobo's zijn die vingers op zere plekken moeten leggen en daarna aan de touwtjes mogen trekken. Ieder zijn vak? Niet lullen, maar spelen?
Deze week bracht RTV Drenthe een item over het komen en gaan van poppodia in Drenthe. Nadat journalist Jeppe Oostenga het verdwijnen van jongerensociëteiten op het platteland benoemde, verschenen vervolgens Refka Bouman van het gesloten J.C. Blanco in Emmen, Henk Eggens van VanSlag in Borger en Gerrit Miedema van poppodium Apollo in Emmen beeld.
De laatste stelde dat Drenthe een landelijk erkend poppodium ontbeert waardoor boekers en bekende bands ongestoord aan Drenthe voorbij gaan - jammer voor publiek en muzikanten. (Gelet op de jongste programmering van zijn eigen Apollo lijkt dat niet helemaal waar. De komende maanden krijgt Emmen, los van allerlei klein en obscuur spul, bijvoorbeeld Beans & Fatback, Bewilder, Def P. en Her Majesty op bezoek.)
Daags na de uitzending bracht RTV Drenthe het nieuwsbericht dat de Statenfractie van PvdA podia wil helpen bij het streven om voor 2017 de status als erkend poppodium te verkrijgen. Welk podium dat moet zijn en aan welke eisen zo'n podium moet voldoen, vertelden ze er niet bij. "Volgens de partij moet er een aantal cultuurpodia zijn waar bands en beginnende artiesten zich kunnen presenteren. Ook jong aanstormend muzikaal talent verdient een serieus podium", aldus de omroep.
Een week eerder werd ook al de Drentse politiek over popmuziek gesproken. GroenLinks-Statenlid Henk Nijmeijer zei toen: "Het is jammer dat uitgerekend op het Drentse TT-feest geen extra aandacht is voor Drentse popmuziek. Voor de ontwikkeling van de bands zijn die optredens belangrijk. Een TT-optreden staat heel goed op je cv. Leuke Drentse popbandjes kun je voor weinig geld inhuren."
Die laatste opmerking sloot mooi aan op het rapport Pop, wat levert het op 2015 dat tijdens het Eurosonic Noorderslag Festival in Groningen is gepresenteerd. Uit het onderzoek onder 800 popmuzikanten – veelal hoogopgeleid, veelal man – zou blijken dat ruim de helft van de Nederlandse professionele popmusici 9.000 euro bruto of minder verdient met muziek, terwijl het aantal gewerkte uren toeneemt. Hoezo professioneel?
Andere uitkomsten: Muziek plus alle overige inkomsten samen leveren de popmusicus gemiddeld een bruto jaarinkomen op van 18.000 euro. 48 procent van de inkomsten uit muziek komt van optredens, 21 procent van lesgeven en 15 procent uit royalty's en rechteninkomsten. De overgrote meerderheid vindt dat muzikanten een veel te lage vergoeding ontvangen voor het online downloaden en streamen van muziek.
Als uitsmijter: Met een optreden bij een gesubsidieerd poppodium wordt vaak minder dan 100 euro verdiend.
Wat sommigen als verontrustende feiten zien, zijn voor anderen slechts woorden en cijfers. Het kan een gezellige avond worden bij De Schreeuwende Vrouw. Met onder anderen Evert Hoven, George en Geosy Kleefman, Bernard Gepken, Chris Moorman, Jannet Westebring, Dylan de Lange en We Fall Slowly. Aanvang 19.30 uur.
De openbare bibliotheken leenden vorig jaar 1,6 miljoen e-boeken uit. Dat kan en moet veel beter, vinden ze. Een campagne moet ertoe leiden dat meer bibliotheekleden een account aanmaken om e-boeken te lenen en dat bestaande accounts vaker worden gebruikt.
De campagne is op de eerste plaats opgezet als leesbevordering. Uit gegevens van de Koninklijke Bibliotheek blijkt dat het lenen van e-boeken via de bibliotheek in de lift zit. Volgens de meest recente cijfers kunnen op dit moment zo’n 240.000 Nederlanders via hun bibliotheekabonnement e-boeken lenen. Werden in 2014 814.00 boeken gedownload, eind vorig jaren was dat 98 procent meer: 1,6 miljoen e-boeken.
Daarnaast moet de campagne het imago van de openbare bibliotheek versterken. "De bibliotheek doet al jaren veel meer dan alleen papieren boeken uitlenen", zegt e-boekenambassadeur Jannie Kuipers van de bibliotheken in Emmen. "Door nu aandacht te besteden aan dit onderwerp wordt dat extra benadrukt."
Derde doel is het tegengaan van criminaliteit. Hoewel precieze cijfers ontbreken worden volgens schrijvers, uitgevers en boekverkopers te veel e-boeken illegaal verspreid. Voor de e-boeken van de bibliotheek zijn met rechthebbenden afspraken gemaakt over vergoedingen.
De e-boekencollectie van de bibliotheken omvat op dit moment ruim 11.000 titels. Lang niet alles wat op papier verschijnt is ook digitaal beschikbaar. Ambassadeur Kuipers: "De beschikbaarheid wisselt per uitgever en auteur. Sommigen stellen hun titels makelijker en sneller als e-boek beschikbaar dan anderen."
De meest geleende titel in 2015 was de thriller Daglicht van Marion Pauw, gevolgd door de roman Birk van Jaap Robben en het non-fictieboek Laat je hersens niet zitten van Erik Scherder. Het leeuwendeel van het e-boek-aanbod bestaat uit romans, gevolgd door non-fictie en spannende boeken.
Vooral als het om populaire titels gaat, biedt digitaal lezen voordelen, zegt Kuipers. "De gewone collectie heeft soms beperkingen, vaak zijn er maar een paar exemplaren per filiaal beschikbaar. Als een middelbare scholier iets voor de lijst moet lezen, vist hij soms achter het net. Met het lezen-voor-de-lijst-aanbod heb je dan meteen de mogelijkheid om te beginnen met lezen.’’
Met de verkoop van het e-boek wil het volgens Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) nog niet vlotten. Hoewel er in 2015 wel meer e-boeken werden verkocht dan in 2014, maakten ze maar 6,5 procent uit van de totale omzet. Er gingen vorig jaar 39 miljoen boeken over de toonbank, een stijging van 4,8 procent ten opzichte van een jaar eerder, aldus de CPNB.
Bovenstaand fotobordje uit de reeks Kunt u mij de weg wijzen naar het CBK? van Carel Lanters werd gespot aan de Noorderstraat te Emmen (en hangt dus ook niet in originele vorm aan de muur van het gemeentehuis).
Voor een artikel voorafgaand aan de tentoonstelling Jheronimus Bosch - Visioenen van een genie, opening 13 februari in Den Bosch, lees ik De bezeten visionair. Vijfhonderd jaar controverse over Jheronimus Bosch van journalist Henk Boom. Het is een fascinerend boek, vooral de ondertitel is veelzeggend. Halverwege durf ik te stellen dat Boom er in slaagt helder te maken waarom Bosch al vijfhonderd jaar voor discussie blijft zorgen.
Over het leven van de kunstenaar weten we net zo weinig als over zijn werk. Lezend in het boek van Boom wordt duidelijk dat kunsthistorici net zo graag speculeren en interpreteren als journalisten, en dat sommige musea er veel aan gelegen is te doen alsof zij de waarheid in pacht hebben. Begrijpelijk, want van het ene op het andere moment kan een dierbaar meesterwerk waarde verliezen. Met alle gevolgen voor de bezoekersstromen en reputaties.
Boom las voor zijn boek (bijna) alles wat er in de loop der eeuwen over Bosch in binnen- en buitenland is gepubliceerd en interviewde daarnaast kenners, directeuren en conservatoren. Omdat bronnen en partijen elkaar nogal eens tegenspraken en spreken, en Boom een journalist is die een dienende rol wil spelen, schotelt hij bijna al zijn bevinden aan de lezer voor. Met als gevolg een boek dat op een schilderij van Bosch is gaan lijken: bomvol, meerduidig, duizelingwekkend.
Om een beeld te geven van de manier waarop de informatie wordt gepresenteerd, citeer ik één zin van Boom over de moeizame samenwerking tussen musea met Bosch-collecties. Aangetroffen op bladzijde 161 net na het begin van het hoofdstuk Zie hoe het bralt, een titel ontleend aan schrijver Karel van de Woestijne die in 1902 de eerste echte Bosch-tentoonstelling bezocht, toen in het Provinciaal Gebouw en het Gruuthuse in Brugge:
"Voor de buitenstaander leek de samenwerking meer op een jarenlange, zich voortslepende verloving, die in onbegrip en onvermogen verzandde toen de beide partners, ieder van verschillende signatuur, cultuur en tongval maar toch liefdevol bijeengebracht door een visioen – een enkeling sprak zelfs over goddelijke voorzienigheid – zich niet konden ontworstelen aan de fantasieën van de soms wat al te onstuimige vader van de bruidegom als hij na een lange werkdag weer eens wilde dromen had gehad over de kroonjuwelen in de bruidsschat die hij verwachtte van de vader van de bruid, een innemende man uitgerust met een milde, soms naar meewarigheid neigende glimlach, met als gevolg dat het beoogde huwelijk keer op keer werd uitgesteld en uiteindelijk een soortgelijk einde zou krijgen als de opgebrande kaars in de kapel van de Sint-Jan die daar was aangestoken met de nimmer verhoorde bede aan de maagd Maria om de tegenpartij tot inkeer te brengen."
Nanne Tepper is er niets bij.
Zaterdag 23 januari
GRONINGEN Grafisch Museum GRID, 13.30 uur: poëtische rondleiding Philip Rozema.
Zondag 24 januari
GRONINGEN Grafisch Museum GRID, 13.30 uur: poëtische rondleiding Philip Rozema.
Maandag 25 januari
GRONINGEN Academiegebouw, 20.00 uur: Leo Vroman-avond met Mirjam van Hengel, Frans van Deursen en Rense Sinkgraven.
Dinsdag 26 januari
GRONINGEN Groninger Forum Oude Boteringestraat 18, 12.30 uur: Opening tentoonstelling ‘In de geest van Vroman’ met Rense Sinkgraven, Kasper Peters, Philip Rozema, Erik Loeffen, Elmer Sterken.
GRONINGEN Grafisch Museum GRID, 13.30 uur: poëtische rondleiding Philip Rozema.
Woensdag 27 januari
GRONINGEN Grafisch Museum GRID, 13.30 uur: poëtische rondleiding Philip Rozema.
GRONINGEN Groninger Forum Locatie Vinkhuizen, 15.00 uur: Doe Maar dicht Maar-tentoonstelling ‘Jonge Dichters’ met Jan-Anne van der Wal en Joanne Hoekstra.
GRONINGEN Academiegebouw, 19:30 uur: uitreiking VSB Poëzieprijs met Pieter Boskma, Geert van Istendael, Ilja Leonard Pfeijffer, Toon Tellegen, Maud Vanhauwaert, Kees ’t Hart en Roosbeef.
HAREN Galerie Aanblick, 20.00 uur: ‘Dichters in de Galerie’ met Kasper Peters, Ruth Koops van 't Jagt, Renée Luth, Jan Willem Dijk, Saskia de Boer en Anneke Molenaar.
Donderdag 28 januari
GRONINGEN Groninger Forum, Oude Boteringestraat 18 13.30 uur: ‘Hallo Gedicht’ met Anne Vegter en Ellen Deckwitz.
GRONINGEN Hoofdstation, 12.30 uur: poëzie-busexcursie ‘Sta wandelaar en lees’.
GRONINGEN Grafisch Museum GRID, 13.30 uur: poëtische rondleiding Philip Rozema.
GRONINGEN Pepergasthuiskerk, 14.30 uur: Rik Andreae, Rud Brennikmeijer, Liesbeth Cavé, Ânne de Jong, Anna van der Laan, Erik Raven, Yde van Reide, Hilbrand Vinckers, Anneke Wasscher, Nina Werkman, Atze van Wieren, Duo Voort enTrudy Dijkshoorn.
GRONINGEN Groninger Forum, Oude Boteringestraat 18, 16.30 uur: opening tentoonstelling De Rijke Buit met Marthe Röling e.a.
GRONINGEN, Boekhandel Godert Walter, 19.00 uur. Groningstalige poëzie met Aly Freije, Jan Glas, Tonko Ufkes, Rieks Holtkamp, Hans vd Lijke en Annie Martens.
GRONINGEN De Bovenkamer/Watertoren, 20.00 uur: ‘Daar komen de Vlamingen’ met Stefan Hertmans, Els Moors, Ton van de Voorde, Luuk Gruwez, Didi de Paris, Peter Holvoet-Hanssen, Anna Rune.
ROLDE Bibliotheek, 20.00 uur: Gijs Ambrosius e.a.
Vrijdag 29 januari
BEDUM Kapelstraat 11, 14.00 uur: ‘Poetsvrouwen’.
GRONINGEN Grafisch Museum GRID, 13.30 uur: poëtische rondleiding Philip Rozema.
GRONINGEN Theater de Kapel ORKZ, 20.30 uur: Kasper Peters ontvangt Gijsje Heemskerk, Eisso Post, Philip Rozema, Marleen Velthuis, Marijke Hooghwinkel, Henk Dillerop, Ronald Jan Fokkema en Bill Mensema.
WINSUM Regnerus Praediniusstraat 2, 15.15 uur: ‘Poetsvrouwen’.
ZUIDHORN Jellemaweg 3, 16.30 uur: ‘Poetsvrouwen’.
Zaterdag 30 januari
EMMEN Zuiderkerk, 14.00 uur: ‘Voor Buiten Noord’ met Kasper Peters, Richard Nobbe, Bill Mensema, Hubert Klaver, Peter Veen, Bertus Beltman, Anna Hardonk, Jannie Kuipers, Daniel ter Waarbeek en Melvin Bonnet.
GRONINGEN Hoofdstation, 14.00 uur, 15.00 uur en 16.00 uur: ‘Nieuwe dichters verrassen de reiziger’ met studenten van Schrijversvakschool Groningen.
HAREN Brinkhorst 3, 13.00 uur: ‘Poetsvrouwen’.
VEENDAM Veenkoloniaal Museum, 13.30 uur: Dichtersmiddag rond thema 'humor'. Presentatie Wim Dussel.
VEENDAM Museumplein 5e, 14.15 uur: ‘Poetsvrouwen’.
WINSCHOTEN Mr. D.U. Stikkerlaan 251, 15.30 uur: ‘Poetsvrouwen’.
Zondag 31 januari
LEEGKERK Kerk, 15.30 uur: Culturele Zondag met Saskia Stehouwer en Jane Leusink.
SMILDE Het Kompas, 15.00 uur: Dichtmiddag mmv. Rob Verheul.
Maandag 1 februari
GRONINGEN Harmoniegebouw Marie Lokezaal, 20.00 uur: lezing Maud Vanhauwaert.
Dinsdag 2 februari
GRONINGEN Groninger Forum Oude Boteringestraat 18, 12.30 uur: ‘Dichter van geluk’ met Joke van Leeuwen.
NIJENSLEEK Streekkerk 20.00 uur: Van sonnet tot rap.
STADSKANAAL Bibliotheek 19.30 uur: Poëzieavond voor amateurdichters.
Woensdag 3 februari
GRONINGEN Groninger Forum Oude Boteringestraat 18, 16.00 uur: Uitreiking Kees van der Hoef-prijs.
GRONINGEN Groninger Forum,Oude Boteringestraat 18, 16.30 uur: ‘Dichters met een Titel!’ met Kasper Peters, Philip Rozema, Erik Loeffen en Rense Sinkgraven.
Woensdag zijn de kanshebbers voor de Zilveren Camera 2015 bekendgemaakt. Speciale aandacht verdient dit keer de nominatie van Corné Sparidaens met een serie portretten van dammers, gemaakt tijdens het wereldkampioenschap in Emmen. Om een beeld te geven van zijn prestatie: voor deze editie van de Zilveren Camera werden 12.493 foto’s ingestuurd door 592 deelnemers.
Hier tonen we, met permissie, de foto die Corné maakte van Alexander Georgiev die uiteindelijk met de hoofdprijs Hotel ten Cate verliet. Zaterdag wordt in Hilversum bekend wie eerste, tweede of derde wordt in de diverse categorieën. Dan weten we ook wie over all winnaar wordt van de Zilveren Camera.