Kunstlullen en leegte in Assen
Kijken naar het dierenpark

Er zwerft kunst rond de VAM-berg

Tot 2012 stippelde stichting Natuurkunst Drenthe kunstwandelroutes uit in de bossen bij Schoonoord. VAM-art rond de afvalberg bij Wijster biedt een alternatief.Sejo Slingenberg en Jerry Bisschop uit Hoogeveen nodigden voor hun route 25, vooral Drentse en Groningse kunstenaars uit zich te laten inspireren door de bult van de Vuil Afvoer Maatschappij (VAM). Het leidde tot uiteenlopende werken. Conceptueel, abstract, realistisch; provocatief, geëngageerd, idyllisch, verwarrend – van alles komt voorbij.

Wat bijvoorbeeld te denken van het rijtje paneeltjes – zes stuks, afwisselend geel en blauw – die Fabian Westphal uit Groningen in het door schapen begraasde gras plaatste? Antwoord: alles of niets. Als het titelloze werk van Westphal is bedoeld om vragen op te roepen, dan is die opzet geslaagd. Als het is bedoeld als pleidooi voor vrijblijvendheid, dan is ook dat gelukt.

Meer houvast biedt Willy Koolstra uit Beijum. Zij wierp ‘keukenspullen' op de bult. We herkennen een eetbord, een klok, een mok en een vaas. Aangekomen in informatiecentrum De Blinkerd op de top lijkt het een verwijzing naar het gedicht Wilde roos van Gerard Nijenhuis: ‘Omkering van alle waarden: het nutteloze/ Overschot dat afviel van de borden/ Het achteloos vergooide, bloemen die verdorden/ Het werd hier omgesmeed en opgeheven'.

Wat een route als VAM-art interessant maakt, is dat de werken vertellen hoe kunstenaars zich verhouden tot het afval dat wij veroorzaken. Betty Simonides uit Assen doet dat middels een in losse onderdelen uiteengevallen installatie van tonnen en buizen waarvan de titel weinig te raden overlaat: Tikkend veld.

Marian Tappel 1
Soms levert het beelden op waarmee vraagtekens worden geplaatst bij begrip schoonheid. Trash flowers van Marian Tappel uit Groningen kan in dat opzicht worden aangemerkt als hoogtepunt. Haar opengeknipte frisdrank-flessen doen denken aan rondzwervend landbouwplastic dat in een afrastering is gewaaid en ogen tevens als ‘bloemen' die een hekwerk overwoekeren.

Wandelend over de afvalberg kwam ook Sejo Slingenberg op het idee van bloemen. Hij zaagde uit hout een kleine akker en gaf deze plek niet ver van een beekje aan de voet van de bult. Struggle for life heet zijn werk. De bloemen van Slingenberg zien er zo robuust uit dat lijkt alsof het uiteindelijk allemaal goed komt met onze natuur en ons afval.

Getuige een informatiepaneel aan de voet van de bult is dat is ook de boodschap die over het voetlicht moet worden gebracht. ,,Geen natuur zonder cultuur”, lezen we. ,,Natuur en cultuur zijn in Drenthe nauw met elkaar verbonden: mensen hebben het landschap eeuwenlang gebruikt en bewerkt om te kunnen overleven. (…) Wat vroeger een vuilstortplaats was is nu door stichting Het Drentse Landschap en Attero ontwikkeld tot een prachtig natuurgebied, waarin de beek het Oude Diep opnieuw kronkelt.”

VAM-art is tot eind oktober dagelijks bezoeken. Startpunt: VAM-weg 7 Wijster. Wandelduur: ca. 1,5 uur. In theater De Tamboer in Hoogeveen is tot en met 17/9 een fototentoonstelling over de kunstwerken te zien.