Toen Saskia Boelsums en Peter Veen een aantal jaren geleden naar Nieuw-Schoonebeek aan de rand van de Duitse grens verhuisden, dachten ze: ’Hier gebeurt helemaal niets, hier valt niets te beleven.’ Na een paar dagen was dat idee verdwenen. ,,We keken naar de lucht, we zagen de wolken en beseften dat iedere dag anders zou zijn.”


Het kunstenaarsduo besloot er een project van te maken. Dagelijks fotografeerden ze de lucht gezien vanuit hun woning-atelier annex bed & breakfast, waar in de zeventiende eeuw boerenknechten bij het vee woonde. Een selectie van hun ‘snapshots’ is deze zomer te zien op de tentoonstelling In de wolken in het Centrum Beeldende Kunst Emmen (CBK).

Kunstenaars zijn zeer geïnteresseerd in wat ons boven het hoofd hangt. Ook luchten en wolken kunnen daarbij op hun belangstelling rekenen. Deze zomer zijn drie tentoonstellingen te zien waarin het thema ‘lucht’ de hoofdrol speelt. In Museum Schloss Moyland bij Kleef en De Hallen in Haarlem wordt daarbij tevens teruggeblikt op het verleden. In Emmen gaat de aandacht naar hedendaagse luchten.

Zaterdag werd In de wolken geopend door Bert Murk van Museum IJsselstein, vorig jaar was in die plaats een gelijknamige tentoonstelling te zien. ,,Ik las er over in de Kunstkrant en ging incognito op bezoek. Wat een prachtig thema, ik wilde dat ik het zelf had bedacht”, zegt Hannie Rijnierse van het CBK Emmen. ,,In overleg met IJsselstein mochten we het concept overnemen en aanvullen met een aantal nieuwe kunstenaars.”

Jan Klug maakte er zaterdag muziek bij. Zijn ongeveer vijftien minuten durende soundscape had zowaar iets weg van een wolk van geluid, veroorzaakt door een basklarinet, samples, didgeridoo en een theremin. Maandag mocht het voormalig lid van Dichters uit Epibreren bij het koninklijk conservatorium in Den Haag op voor zijn master als sonoloog, elektronisch-akoestisch muziekwetenschapper.

Murk greep de opening aan voor een lofrede op kleine tentoonstellingsruimten. Die kunnen wat hem betreft de concurrentie met grote musea goed aan. ,,In musea word je ondergedompeld in beelden. Neem zo’n Mauritshuis, alleen voor Het zicht op Delft van Vermeer zou je eigenlijk een half uur moeten gaan zitten. Kleine ruimten bieden nog overzicht en de mogelijkheid je echt te laten raken. Zoals Willem Hussem al zei: ‘Kijken is nog geen zien. Pas als je ziet, word je bewogen’.”

De in 2012 overleden JCJ Vanderheyden mocht in het CBK op herhaling. Van zijn hand wordt werk getoond met een hoofdrol voor onbegrensde ruimte, gezien vanuit een vliegtuigstoel. Soms zien we een strakblauwe lucht, soms zien we wolken. Soms een raampje met daar achter wolken, lucht en zonnestralen. Ook Elspeth Diederix verhuisde mee naar Emmen. Haar surrealistische werk verwijst naar milieuvervuiling: een foto van een wolk bestaande uit een plastic zwerfvuil.

Prominent aanwezig is Berndnaut Smilde. De in Groningen geboren kunstenaar maakt momenteel furore met zijn ‘ingrepen in situaties’. In Emmen zijn niet alleen de inmiddels wereldberoemde Nimbus-wolken in lege ruimten te zien. Ook worden recente Iconoclouds getoond. Daarop poseren voor foto’s van Simon Procter mode-iconen Karl Lagerfeld, Donatella Versace, Alber Elbaz and Dolce & Gabbana naast de tijdelijke wolken van Smilde.

Vergeleken met Smilde is de conceptuele figuratie van Daan de Jong conventioneel. In de geest van Ruysdael en Voerman maakt hij landschappen waarin luchten veel aandacht trekken. De Jong is een onvervalste romanticus. Zijn schilderijen vormen de weerslag van gemoedstoestanden en herinneringen. Wolken ziet hij als abstracte emoties die alles kunnen bepalen, van het licht om ons heen tot wat we voelen.

De verrassing van In de wolken komt van Eelco Brand (foto boven); samen met Boelsums en Veen vormt hij de aanvulling op ‘IJsselstein’. De multimediakunstenaar, van wie ook in het gemeentehuis van Coevorden werk hangt en die volgend jaar een solo krijgt in Emmen, toont in het CBK digitale fotoprints van op de computer gefantaseerde luchtlandschappen, maar vooral ook animaties van zulke landschappen. Het verhaal dat hij wil vertellen kent begin noch einde en veroorzaakt mede daardoor een dromerige gemoedstoestand.

Eelco Brand brengt de kijker letterlijk en figuurlijk in de wolken.

Tentoonstelling

In de wolken is tot en met 2 november te zien in het Centrum Beeldende Kunst, Ermerweg 88b in Emmen. Open wo t/m zo 13.00 tot 17.00 uur. www.cbkemmen.nl