Zaterdag is het twee jaar geleden dat Gerrit Komrij overleed. ,,Hij was een inspirator voor generaties dichters, schrijvers en jonge hemelbestormers, en zal dat blijven’’, noteerde zijn uitgever in 2012. Om de toekomst een handje te helpen vroeg De Bezige Bij vier schrijvers onder de verzameltitel Het Komrijk van een keuze te maken uit het proza van Komrij. Kees van Kooten bijt samen met Tom Lanoye het spits af. Later dit jaar volgen uitgaven samengesteld door Bas Heijne en Hanna Bervoets.

De bundeling die Van Kooten samenstelde heet Luim. Waarmee wordt gesuggereerd dat het een keuze uit het humoristische werk betreft. Hoewel Van Kooten op dit terrein zeer deskundig is, zie daarvoor het schitterende Mijn plezierbrevier uit 2006, is hier een waarschuwing op zijn plaats. Luim betekent op de eerste plaats ’tijdelijke gemoedstoestand’. Daarbij heb je zowel goede als kwade luim. Optimistisch als de mens is, gaan we gemakshalve uit van een goed humeur.

Bij Komrij was dit alles niet zo overzichtelijk. Ook om die reden is het goed dat Van Kooten het stuk De gelukkige schizo selecteerde waarin Komrij een poging doet tot karakterschets: ,,Leve de chaotische gladjanus van nature. Leve de extase en de rituelen van de ideale verwarring, het opinieloze labyrint. Ik weet niet wat rechts of links is. Ik voel me niet vervreemd of verscheurd. Ik aanvaard de versplintering van de wereldbeelden als godsgeschenk.’’

Bereid u voor op een grabbelton. Met vlijmscherpe columns, met zelfkastijdingen, met bibliofiel werk. Met een essay over de schrijver Kees van Kooten, waaruit blijkt dat Komrij een even begenadigd schrijver als lezer was. Met hilarische persiflages van klassieke gedichten: 'Denkend aan Holland/ zie ik waardepapieren/ snel door begerige vingers gaan. Met een stapvoor-stap-cursus gedichten vertalen, die eindigt met de conclusie dat een dichter vooral zijn eigen gang moet gaan.'

Komrij ging alle kanten op, ook de verkeerde. Goede en slechte luim vloeiden bij hem in elkaar over. Hij had een Januskop, kon het mooie lelijk maken en het lelijke mooi. Hij had lak aan wetten en regels. En wist de gecreëerde vrijheid volop te benutten, in ieder geval op papier. Luim laat het allemaal zien en kan daardoor inderdaad fungeren als inspiratiebron. Of als aansporing om Komrij te blijven lezen, gedichten en andere kapitale stukken.

Boek Luim Het Komrijk van Kees van Kooten Auteur Gerrit Komrij Inleiding en samenstelling Kees van Kooten Uitgever De Bezige Bij Prijs 10 euro (208 blz.)