Dichters op portret bij Joost Bataille
10-3-14
De Amsterdamse fotograaf Joost Bataille had er even genoeg van om in opdracht te werken. Hij bedacht een project waarbij hij, naar eigen artistiek inzicht, (stads) dichters begon te fotograferen. Hij zocht ze op, in Nederland en Vlaanderen. Legde ze in hun werkomgeving vast in zwart-wit. Vroeg ze een gedicht te schrijven over het maken van de foto. En stelde een fraai boekwerk samen, Ik voel me verf.
Het was Sylvia Hubers uit Haarlem die hem op het spoor zette, vertelt Bataille. "Na een fotosesssie schreef ze een gedicht met de regel ‘Een fotograaf wou in mijn bovenkamer kijken’. Waarna ik mij begon af te vragen hoe het voor een ander is om gefotografeerd te worden. Soms laat je als fotograaf dingen zien waar iemand helemaal niet blij mee is. Moet je dat dan niet laten zien? Hoe ga je daar mee om?"
Dichters zijn als geen ander in staat ervaringen te verwoorden, bedacht Bataille. "Via het Poëziecentrum in Gent kreeg ik een lijst in handen met stadsdichters uit Nederland en Vlaanderen, nog in dienst of reeds afgetreden. En een stadsdichter weet hoe hij op verzoek een gedicht moet schrijven. Ik begon hun werk te lezen en als het werk me aansprak, maakte een afspraak."
Zestig dichters selecteerde hij uit de lijst. "Niet iedereen wilde. F. Starik was net afgezwaaid als stadsdichter in Amsterdam en had geen zin in weer een opdracht. Zijn opvolger, Menno Wigman, wilde wel. Hij bleek heel ervaren, wist precies met welke blik hij het best kon worden vastgelegd. Uiteindelijk heb ik er vijftig geinterviewd en gefotografeerd."
Hoewel Bataille enige regionale spreiding nastreefde, zijn de dichters uit ‘Groningen’ flink vertegenwoordigd in Ik voel me verf. Oud stadsdichter Rense Sinkgraven leverde een bijdrage, net als huidig stadsdichter Joost Oomen. Eelke van Es, voormalig gemeentedichter van Emmen, liet zich fotograferen in Nieuw-Amsterdam (foto). Egbert Hovenkamp II poseerde in Assen. Lammert Voos staat er in, net als Daniël Dee en Bart F.M. Droog. "Bart Droog is zo’n beetje de uitvinder van het stadsdichterschap, daar wilde ik niet omheen."
Naast een onderzoek hoe het is om gefotografeerd te worden, is het stadsdichtersproject ook onderzoek naar wat een goede portretfoto behelst. "Op die vraag heb ik geen helder antwoord gekregen. Misschien bestaat er geen sluitend antwoord. Wat ik wel weet, en dat is helaas een cliché, is dat het een ontmoeting is. Soms duurt-ie een halve dag, soms weet je na vijf minuten dat het nooit zal klikken."
Het boek Ik voel me verf van Joost Bataille is verkrijgbaar via www.zuurkoolmetworst.nl