Het Nederland-Ruslandjaar mag dan officieel zijn afgesloten met een bezoek van ons vorstenpaar aan Rusland, in Noord-Nederland gaan we gewoon door. Zo is in Assen in de CBK-galerie in warenhuis Vanderveen Typisch Russisch III te zien, een tentoonstelling waarbij leden van de Groninger kunstkring De Ploeg de kijker trakteren op hun beelden van Rusland.
De expositie vloeit voort uit een initiatief van kunstcoördinator Erica Vos van De Galerij in Drachten. Op haar verzoek lieten de Ploegers hun werk eerst in Friesland, vervolgens in Groningen en tot slot in Drenthe zien. Een fijn staaltje samenwerking, waarbij dient te worden opgemerkt dat de samenstelling van de tentoonstelling per provincie anders is.
Het beeldmerk van Typisch Russisch, een fotomontage van Willem Corsius waarop Vladimir Poetin is afgebeeld als opgeblazen krachtpatser, ontbreekt bijvoorbeeld in Assen. Wat helemaal niet erg is. De Grote Russische Leider staat weliswaar in onze ogen symbool voor het sluwe kwaad, maar Rusland bestaat ook wel zonder Poetin – wat Poetin zonder Rusland moet, is een ander verhaal.
Er blijven thema's genoeg over. Grofweg zijn ze te verdelen in vier categorieën: politiek, landschap, cultuur en mystiek. Aizo Betten deed een poging de Russische ziel te vangen op een beschilderd kamerscherm, heel symbolisch allemaal, maar altijd hachelijk, omdat een ziel zich nooit laat vangen. Mary Velthoen liet zich inspireren door Maria-ikonen en vervaardigde panelen waar meer vertwijfeling dan troost uit spreekt.
Martin van Holten toont de eindeloosheid van de Russische steppe onder een strakblauwe lucht door middel van een imposant drieluik; een onaangenaam steriel landschap. Vreemd, want bij Aly van der Wal bestaat de steppe juist uit een enorme reeks kleurschakeringen en dromerige details. Ook merkwaardig: de doodse Sovjet-woonkazerne met volle waslijnen van Annelies Gommer, twee tegenstellingen gevangen in een stadsgezicht waar een ontroerende werking van uitgaat.
Dan de afdeling cultuur. Fijnschilder Reina Rozema eert de veelkleurige uivormige bekroningen van kerkgebouwen. Bé Kracht behandelt hetzelfde onderwerp, maar dan met aanzienlijk minder glorieus effect. Janny van der Woude nam een aantal literaire klassiekers als uitgangspunt voor vier vervreemdende schilderijtjes, opgebouwd met gemengde technieken. Van Toos Hagenaar is een (te) sneltekening van clown Popov te zien.
Meest tot de verbeelding spreekt de wijze waarop de Russische politiek wordt behandeld. Met opgeheven vinger uiteraard. Van Reinier van den Berg is een driedelige installatie te zien, die in Assen overigens in de verkeerde volgorde wordt gepresenteerd. Het hoofdwerk is een kinderpuzzel met vijf uitgezaagde matroesjka-vormen van hout. Vervolgens zijn de monden van de matroesjka-vormen afgeplakt. En tot slot zien we een vitrine met uitzaagde wapens.
Dat het subtieler kan, bewijst Harriët Geertjes, van wie dertig portretjes te zien zijn. Allemaal schijnbaar gewone Russen, die ons met een schijnbaar neutrale, maar vriendelijke blik in de ogen aankijken. Technisch niet uitzonderlijk geschilderd. Het werk krijgt een extra lading als de bijgevoegde schriftelijke verklaring ter hand wordt genomen. Het zijn allemaal mensenrechtenactivisten en journalisten, in Rusland gaan die twee soms samen. En allemaal zijn ze dood.
Expositie Typisch Russisch III Met werk van leden van de Groninger kunstkring De Ploeg Te zien t/m 25/1 CBK-galerie Warenhuis Vanderveen Assen Open Ma 13-18 uur, di t/m do 9-18 uur, vrij 9-21, za 9-17