Films Jacques Tati naar Emmen en Groningen
Asterix en Obelix in het Stripmuseum

Het nieuwe verbinden op Noorderzon

Festival Noorderzon dus. Met tot en met 25 augustus veel performing arts en nog heel veel meer horeca – zonder eten en drinken wil het niet. We bezochten zaterdag drie voorstellingen:  Tot de schijt ons doodt van De Groeten, Duif van Dinanda Luttikhedde en Groeten uit Tilburg, Texas van Tom America en P.F. Thomése.

Noorderzon
De dames van De Groeten zagen we drie jaar geleden voor het eerst. Toen in Eexterzandvoort waar ze in een camper de muziekvoorstelling Groeten uit mijn wereld speelden, over jongeren die het platteland vaarwel zeggen. Tot de schijt ons doodt is gesitueerd in een container en kan daardoor iets meer publiek trekken. Zaterdag zaten we met zijn twintigen te puffen en te zweten.

De voorstelling vergoedde veel zoniet alles. De Groeten bracht ons in een razend tempo een bruisende voorstelling over vreemdgaan en relatieperikelen, over het 'nieuwe verbinden'. De kracht zat 'm de uitbundige uitstraling en vooral in de liedjes. Alles bont en Nederlandstalig en afkomstig uit het bakje kleinkunst, gestoeld op knappe samenzang en voorzien van een gulle lach en kleine traan.

Duif speelde in een duiventuin in de Oosterparkwijk, op een kwartier fietsen van het plantsoen. Het bleek in veel opzichten een typische Noorderzon-voorstelling: ongewoon en ongrijpbaar, maar juist daardoor de moeite waard. Maker Dinanda Luttikhedde filmde Duif bij een duivenmelker in Hoensbroek en vertoonde  haar documentaire in Groningen met live-muziek en poëzie.

Plaats van handeling was het clubhuis van duivensportvereniging De Luchtbode. Kort daarvoor werden we door en over het complex geleid en brachten we een kort bezoek aan de duivenhokken van een voormalige buschauffeur die tegenwoordig geheel 'in den duif' is. Een schitterende kerel, zo op het eerste oog. Voor een uitgebreid verslag zie maandag Dagblad van het Noorden.

Het grootste plezier beleefden we in de Desdemona-tent tijdens het Literaturia-programma. Voor de zaterdagavond had programmeur Stefan Nieuwenhuizen en zijn Buro05  P.F. Thomése en Tom America weten te strikken. Volgens de brochure zouden de twee Brabo's 'met elkaar en zichzelf in gesprek gaan', dit alles onder de titel Groeten uit Tilburg, Texas. De praktijk bleek anders: losser en nog beter.

Thomése las voor uit eigen werk - J. Kessels. The Novel, Het Bamischandaal en Schaduwkind  - ironisch, hilarisch, plat en dan weer verrassend ontroerend en scherpzinnig. America wisselde af met zijn staaltjes geluidkunst: een proeve van zijn Tilburgse-volkstaalproject, een herinnering aan zijn beginjaren als muzikant en uitleg van een Amsterdamse fotograaf over diens werkwijze.

Hoogtepunt was een gezamenlijk geluidsessay waarbij America zinnen uit een tekst van Thomése van klank voorzag en op scherm projecteerden. Waarna Thomése de draad oppakte, verder las en weer losliet – de draad van zijn essay. Over dat ons beeld van onszelf nooit het beeld is van hoe wij zijn en hoe wij onszelf willen zien. Niet alleen inhoudelijk zeer sterk, maar ook als vorm indrukwekkend en ontroerend.

In een poging een deel van al dat moois te bewaren voor later, maakten we stiekem geluidsopname van Thomése en America. Thuisgekomen speelden we die af, en genoten we opnieuw. Maar toch anders. Daarna draaide we de cd met liedjes uit de voorstelling van De Groeten. Ook die haalden het niet bij de ervaring ter plekke. Duif verschijnt pas volgend jaar op dvd.