Hoe het veen verdween uit Klazienaveen
27-4-13
Locatietheatergezelschap PeerGrouP beschikt sinds een aantal maanden over een vriendengroep, Naobers geheten. Tegen betaling, heb je een streepje voor. Maar het kan nog voordeliger. Als PeerGrouP voor een voorstelling in je dorp komt, krijgen de direct omwonenden gratis kaarten. Ter compensatie, zeg maar. Buren of naobers – verschil moet er zijn.
"En we hebben niks geen overlast gehad," zeggen de bewoners van de Noorderkeerkring in Klazienaveen. "Misschien af en toe wat geschreeuw, dat was eigenlijk alles." Het is woensdagavond. We staan in de rij voor een provisorische poort die toegang geeft tot het terrein van Hobbyclub Purit, de personeelsvereniging van de tegenovergelegen Norit-fabriek. Bij de kassa worden we opgewacht door 'grenswachten' in zwarte cape. "Jullie gaan toch niet slaan hé", roept iemand naar de wachters.
Vier weken geleden streek PeerGrouP in Klazienaveen neer voor Het verdwenen veen, een bont en bruisend muziektheaterstuk in vier akten. Het verhaal laat zich eenvoudig samenvatten: een losgeslagen jongen wil het krimpende dorp Altijdalgeweten verlaten en zet daarmee de toekomst van de kleine gemeenschap op het spel. De verpakking is op en top PeerGrouP. Onder leiding van coördinator Henry J. Alles wordt op soms onnavolgbare wijze alles met alles verknoopt. Zelfs Super-Bartje doet weer mee.
Zoals gebruikelijk ging de komst van het locatietheatergezelschap gepaard met grootschalig veldonderzoek; het verzamelen van ideeën en steun uit de buurt, het verkennen van de streek, zaaien om te oogsten. "Eerst keken ze mij wat vreemd aan", vertelt Alles over zijn entree bij de mannen van de hobbyclub. "Maar op een gegeven moment deden ze álles voor ons."
Zoals materiaal en ruimten beschikbaar stellen, turf aanleveren en uitleg geven over de toepassingmogelijkheden van koolstof. "Wonderlijk spul. Wat daar allemaal mee gebeurt, je wilt het niet weten. Zonder koolstof zou de wietteelt in Nederland er heel anders uitzien." Maar ook het leggen van contacten voor verhalen die een plek in de voorstelling hebben gekregen.
Zo ging PeerGrouP langs bij Gerhard Vedder, kenner van de streekgeschiedenis. Die ze veel feiten aan de hand deed en op plekken van historisch belang wees. En van Woeste Fokko vertelde, een ongelukkig man die op onverklaarbare wijze in het veen verdween en sindsdien rondspookt bij de voormalige Bargerschans.
"Een moderne mythe", duidt Vedder. "Zelf geschreven op verzoek van onze bibliothecaresse, die een dropping wilde organiseren voor de glasbakjeugd." Op het terrein van de hobbyclub ziet Vedder tot zijn genoegen dat PeerGrouP het verhaal over Fokko heeft gebruikt voor een theaterstuk binnen het stuk.
Vedder ziet ook dat een mobiele erfgoedkar wordt ingezet om de draak te steken met de neiging van lokale historici alles te verzamelen en te bewaren. De kar is overladen met paperassen afkomstig van het Smalspoormuseum. "Die hadden ze over", zegt coördinator Alles.
Kosten noch moeite zijn gespaard om Het verdwenen veen tot een gemeenschapspel te maken. Zo is bibliotheek-bons John Franssen aangetrokken als burgemeester en serveert PeerGrouP-kok Elles Kiers liflafjes, bier uit de buurt en droge worst van de lokale C1000. Vertegenwoordigers uit het publiek moeten een oordeel vellen over de losgeslagen Boudewijn Koops en de lokale jongeren bouwen op de toon van Project X in Haren een eigen feestje: 'Waar moet je bij zijn? Daar moet je bij zijn!'.
Het verdwenen veen is een vervolg op Van mond tot mond, de culinaire muziektheater-revue die vorig jaar in Valthermond werd opgevoerd. En maakt deel uit van De Streek, het meerjarenproject waarbij PeerGrouP door de Veenkoloniën trekt, van het Varkenshuis in Annerveenschekanaal tot en met het Veen-circus dat nog in de steigers moet worden gezet.
Het verdwenen veen is ook onderdeel van de festiviteiten rond de opening van het Koning Willem Alexander Kanaal, dat Erica met Ter Apel verbindt. Kosten 32 miljoen euro. Het KWAK, zeggen ze honend in Klazienaveen. Om vervolgens te vertellen over een gat in de bodem van het nieuwe kanaal, waardoor het duurbetaalde vaarwater zou wegsijpelen. Geen mythe, maar waargebeurd. "Het gat is alweer dicht. Straks kun je schitterend varen op het KWAK", weet een bewoner van de Noorderkeerkring. "Wij hebben al een jacht gekocht."
Voorstellingen
Het verdwenen veen wordt nog zeven keer door PeerGrouP gespeeld aan de Mr Ovingstraat 22 in Klazienaveen: 27/4, 17/5, 18/5, 19/5, 24/5, 25/5 en 26/5. Onder meer met ondersteuning Veenkoloniaal Symfonie Orkest en mannenkoor Fanfaron. Kaarten 12,50 euro - 20 euro. Zie ook www.peergroup.nl