Terug van even weg geweest in Dagblad van het Noorden: Mark Retera. Of beter: DirkJan. En daarmee ook zijn vriend Bert met het te korte hemd, Eduard van Druten die als leraar Ruftman vieze winden laat, de blonde danseres Lulu, af en toe een kabouter en gastoptredens van Superman, de Hulk en de smurfen.
Voor wie het vergeten is: Mark Retera en DirkJan stonden tien jaar geleden ook al in het DvhN. Maar in 2005 maakte Retera, net bekroond met de Stripschapprijs, een overstap naar het Algemeen Dagblad waar hij een tijd exclusief verscheen. Waarom? "Tja, eh, dat leek mij destijds wel slim. Het was een, eh, strategische keuze", blikt de tekenaar terug.

De overstap van het AD werd hem niet door iedereen in dank afgenomen. "Ik kreeg een behoorlijk aantal teleurgestelde reacties. Het is een steekproef, maar op basis daarvan concludeer ik dat het Noorden een goede plek is voor mijn strip. Het verschilt per regio. DirkJan staat ook in Het Parool, Amsterdam is ook een goede plek.

De terugkeer vloeit voort uit een overeenkomst tussen Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant, Het Parool en Algemeen Dagblad. Deze vier kranten wisselen kopij uit sinds de opheffing van de Gemeenschappelijk Pers Dienst (GPD), eind vorig jaar. "Ik ben het overzicht een beetje kwijt. Als het goed is, sta ik straks in vier dagbladen, en in Humo en in Veronica Magazine", vertelt Retera.

In de krant krijgt DirkJan een plek bij S!ngle van Hanco Kolk & Peter de Wit, De Rechter van Jesse van Muylwijck en Elsje van Hercules & Valkema. "Iedereen bedient een eigen publiek. De humor van DirkJan is heel anders dan die van Elsje. S!ngle speelt in een vrouwenwereld, dat kun je van DirkJan niet zeggen. En De Rechter doet veel met actualiteit. Daar probeer ik toch een beetje weg te blijven."

DirkJan is core-business voor Mark Retera. Bij het tekenen laat hij zich bijstaan door een aantal adviserende collegas. "Op maandag gaan we bij elkaar zitten en grappen bedenken over wat er speelt. Komt er niks, dan kijken we naar het huishouden of zoeken we herkenbare irritaties. Soms zitten we een uur tegenover elkaar en gebeurt er helemaal niets. Dat hoort er allemaal bij."

Het handwerk vindt de daarop volgende dagen plaats. "Als er een idee is voor een serie kan het snel gaan. Laatst hadden we Matthijs van Nieuwkerk in de klas bij meneer Van Druten, daar kun je wel wat mee. Ook deden we iets met Vincent van Gogh, waar natuurlijk al heel vaak iets mee is gedaan, maar nog niet door DirkJan. Ik ben dagelijks bijna al mijn uren kwijt met het tekenen. Daarnaast ben ik mijn eigen uitgever."

DirkJan loopt sinds 1989, Retera begon in een studentenblad in Nijmegen. Halverwege de jaren negentig verhuisde de strip naar de SjoSji, een vervolg op het Sjors & Sjimmie Stripblad. In 2003 maakte Retera de overstap naar de krant. Drie jaar later zette hij de strip tijdelijk stop vanwege iets wat op een burnout leek. Retera had toen net een dagstrip en was vader geworden.

"Ik ben dat te boven gekomen door tijdelijk te stoppen met de dagstrip, vaker nee te zeggen en iedere dag minstens een uur te gaan wandelen", vertelt hij. "Dat klinkt heel voor de hand liggend maar stoppen met werken is op zo'n moment bijna ondenkbaar. Toen ik de knoop had doorgehakt, voelde ik me hetzelfde moment een stuk fitter. Een openbaring om te zien dat de wereld niet vergaat als je minder gaat werken."

Sinds de entree in de krant is zijn creatie nauwelijks veranderd. "De truc is om de trein op de rails te houden, en dan zo dat het boeiend blijft. In de karakters zit geen ontwikkeling. Toch moet je meegaan met je tijd." Om het niveau op peil te houden, worden DirkJan-grappen soms uitgeprobeerd via Facebook. "Niet altijd, want op internet doen poep- en piesgrappen het over het algemeen erg goed, en je moet niet alleen poep- en piesgrappen maken. Het moet ook voor mijzelf leuk blijven."

Retera tekende al op jonge leeftijd absurdistisch. Het werd serieus toen hij als tiener het werk van de Amerikaanse cartoonist Gary Larson onder ogen kreeg. "Die heeft mij de eerste jaren sterk beïnvloed. Absurdistische humor past bij mij omdat er per definitie geen moraal in zit. Een kwestie van mentaliteit, denk ik. Wat niet wil zeggen, dat ik de wereld altijd door een absurdistische bril bekijk. Het gaat er thuis normaal aan toe. Af en toe gaat een grap over de keukentafel die de kinderen niet snappen."

DirkJan heeft de reputatie soms over het randje te buitelen. In 2003 zette een aantal regionale kranten de publicatie stop na een strip waarin een leraar zich aan kinderen vergrijpt. Weet Retera hoever hij kan gaan? "Ik ga niet bewust over grenzen heen, maar ik wil wel mijn grappen kunnen maken. Ik wil de lezer geen mening opdringen. Ik wil alleen maar vermaken. Als het dan een keer misgaat, hoor ik het wel van mijn agent – die krijgt de klachten het eerst."

De lezer kan wel een stootje hebben, denkt Retera. "Wat ik doe is niet uitzonderlijk. In jaren tachtig gingen strips als Joop Klepzeiker van Eric Schreurs en De Familie Doorzon van Gerrit de Jager soms behoorlijk over de schreef. En kijk naar cabaretiers als Theo Maassen en Hans Teeuwen. Die hebben laten zien dat je met humor in Nederland heel ver kunt gaan. En dat er een groot publiek voor bestaat."