Twee dagen voor het interview stuurt Karel ten Haaf (foto Peter Wassing) een sms met 'een vraagje uit ijdelheid': "Moet ik mezelf scheren zodat ik er op mijn toonbaarst uitzie. Ik bedoel: komt er een fotograaf mee?" Waarna wat over en weer wordt ge-sms't, de komst van een fotograaf wordt aangekondigd en Dagblad van het Noorden het gebruik van Old Spice aanbeveelt. Dan breekt de dag aan, en wat blijkt? Karel ten Haaf ontvangt in een schaars verlichte ruimte, bijna donker. Hij heeft zich niet geschoren.

Op een tafeltje bij zijn rookstoel ligt een exemplaar van Het Bamischandaal van P.F. Thomése, door NRC Handelsblad aangeprezen als ‘geestig, virtuoos en onbedaarlijk smerig.’ Studiemateriaal, vermoedelijk. Afgaand op zijn boekenkasten is Ten Haaf nogal belezen. Veel antiquarische exemplaren staan op zijn planken, maar ook de Verzamelde Werken van W.F. Hermans in wording. En bijna alles wat een deskundige moet weten over Len Trotski, de tragische vernieuwer van het Marxisme.   

Aanleiding voor het bezoek is Van de straat, het nieuwste boek van Ten Haaf, nadat hij een paar weken eerder het boek Broeder Hans presenteerde. Maar dat was als De Toffe Gasten. Die vandaag  optreden in Vera, samen met de Fuckups. "Daar zit nog een primeurtje bij", belooft de schrijver. "De zanger van de Fuckups zit in de Verenigde Staten. Hij zal via Skype zingen. Dat zou nog nooit eerder zijn gebeurd." Hoe moet dat dan met die paar seconde tijdverschil? Ten Haaf lacht.

Terug naar Van de straat. Ondertitel: prozie/poëza. Een wonderlijk boek. Op het voorplat treffen we een foto van een bord met eierballen, geïnspireerd door het voorplat van C.B. Vaandrager's Gedichten waarop kroketten prijken. Op het achterplat treffen we een bijna blote 50-plus mevrouw op hakjes met een, eh, geschoren onderlichaam. Zegt Ten Haaf: "Ik zou graag willen zien hoe iemand in de winkel mijn boek in handen neemt en bekijkt, terwijl omstanders alleen die mevrouw zien…"

Van de straat telt nog meer onrustigmakende foto's van 50-plus mevrouwen. Maar ook 'gedichten'. Zoals Liefde (naspel): 'Handdoekje?'/ 'Graag'. En de economisch verwoorde eenakter Vrije liefdesmarkt: "Wil je met me naar bed?' - "Is dat een vraag of een aanbod?" En de volgende dialoog waar een hele pagina voor is uitgetrokken: "Shit! Ik zit helemaal onder!" "Dan had je hem ook in je mond moeten houden." Ze geven het boek een ranzig karakter. "Vind je?", kaatst Ten Haaf terug.

Waarna hij uitlegt dat onze samenleving is doordrenkt van seks. Dat mensen via internet de meest intieme filmpjes delen. Open en bloot. Terwijl vroeger over, bijvoorbeeld, pornotijdschriften heimelijk werd gedaan. "En als je zoiets dan op papier beschrijft, zou het ineens niet kunnen?" Van grof en lelijk wil Ten Haaf niet weten. "Ik vind oudere vrouwen oprecht mooi," zegt hij. "Veel spannender dan jonge meisjes waarbij alles nog in vorm is en overeind staat."

Ten Haaf vrouwonvriendelijk? “Ik kan alleen denken als een man. En volgens mij denken veel mannen wat ik schrijf: nogal direct. Als een man seksueel opgewonden raakt van een vrouw denkt hij volgens mij niet eerst: ‘Goh wat een leuk oorlelletje, als ik daar nu eens aan sabbel.’ Even later: “Ik heb het geloof nu wel een beetje gehad met die seksualiteit in mijn literaire werk. Twintig jaar geleden zei mijn vriendin al: ‘Daar kun je niet tot je vijftigste over blijven schrijven. Daar heeft ze misschien wel gelijk in.”

Op de middelbare school in Haarlem had Ten Haaf (Bloemendaal, 1962) een vriend met de naam Martin. In diezelfde periode schreef hij een gedicht getiteld Voor Martin waarin iemand figureert met flaporen. "Toen werd Martin vreselijk boos. Als ik dat zou publiceren… Terwijl het niet over hem ging. Hij had geen flaporen..." Hij las Gedichten van Vaandrager. "Een openbaring!" En Gangreen van Jef Geeraerts. "Zinnen zo geschreven dat je moést doorlezen. Daardoor ontdekte ik de kracht van taal, wat het geschreven woord kan losmaken, wat je met literatuur teweeg kunt brengen."

Na zijn studie wilde Ten Haaf van zijn pen leven. "Van mijn eerste boek dacht ik dat het een bestseller zou worden. Dat werd het niet. Mijn tweede boek ook niet. En Van de straat wordt wederom geen bestseller, vermoed ik. Ooit wilde ik een beroemd schrijver worden. Ik ben nu 50. Ik werk twintig uur per week als telefonist bij het ziekenhuis. Ideaal, geen werk dat je mee naar huis neemt. Precies genoeg om te kunnen doen wat ik wil doen: lezen, schrijven. Ik ben blijkbaar een oeuvrebouwer."

Ten Haaf speelt met vorm en inhoud. En weigert te behagen. Die drie dingen doet hij zo consequent dat we hem mogen typeren als een van de meest interessante auteurs van Groningen. En omstreken. Met sterke titels op naam: het gore Bokkenvla, de bundel Meisjespijn (een poëziedebuut zo dik dat op de rug een gedicht kon worden afgedrukt), de uitgave Mijn nieuwe roman (opgebouwd uit het woord 'bla') en Zieteratuur, zijn onovertroffen bloemlezing uit de visuele poëzie.

We kunnen we zijn werk het best samenvatten met een gedicht uit Meisjespijn: 'Geen gedicht/ Is ook een gedicht.' "Als dichter wilde ik ooit de poëzie ontheiligen. Van de straat ligt in het verlengde. Is het poëzie, is het proza? Wanneer verandert het ene genre in het ander? Wat is normaal, wat niet? En als wat ik doe niet normaal is, waarom is dat wat jij doet dan ineens wel normaal? Ik zou daar geen antwoord op weten."

Boek

Van de straat van Karel ten Haaf is verschenen bij uitgeverij Passage. Prijs: 18,90 euro (224 blz.) De Toffe Gasten treden vrijdag op in Vera in Groningen. Aanvang 21.30 uur, entree 10 euro (boek Broeder Hans t.w.v. 17 euro 50 gratis.)