Daar is-ie weer: de vraag of de noordelijke musea voldoende aandacht besteden aan hedendaagse kunst uit het Noorden. Dit keer aangezwengeld door het Stedelijk Museum Assen voor Hedendaagse Kunst, kortweg SMAHK. Waar afgelopen zondagmiddag onder leiding van Gert Wijlage werd gediscussieerd door en met galeriehouder Tsjalling Venema, museumdirecteur Han Steenbruggen en kunstenaar Fabian Westphal.

Aanleiding: NoordNetNu, een presentatie aan de Venestraat in Assen met werken van kunstenaars die representatief worden geacht voor de hedendaagse Noord-Nederlandse kunstproductie. Het antwoord op de vraag luidt overigens nee.

Wat Noord-Nederlandse kunst is, is vast te stellen: kunst gemaakt door kunstenaars die in Drenthe, Friesland en Groningen woonachtig en werkzaam zijn. Maar wat hedendaags is, daar lopen de meningen over uiteen. Steenbruggen: "Kunst die nu wordt gemaakt." Venema: "Dan is Henk Helmantel ook hedendaags. Ik denk eerder aan kunstenaars die iets proberen toe te voegen, met een internationale visie, kunst die vooruitgang nastreeft."

Díe kunst leidt een marginaal bestaan in Noord-Nederland. De tentoonstellingsplekken zijn er wel. Wie zich op de hoogte wil stellen kan bijvoorbeeld naar Kunsthuis Syb in Beetsterzwaag, het SMAHK in Assen, Galerie Anderwereld, galerie Sign, galerie With Tsjalling, NP3 en Kunstruimte 09 – de laatste vijf allemaal in Groningen. Waarbij straks, als het om niet-verhalende kunst gaat, een gat wordt geslagen als Kunstruimte 09 zijn subsidie verliest.

Het grote publiek komt niet graag in voornoemde galerieën, en er iets kopen doen ze weinig. Westphal droogjes: "Er is een kloof tussen kunstliefhebbers en niet-kunstliefhebbers." Jan Jaap Heij, voorheen van het Drents Museum, vanuit de zaal: "Niet iedereen zit op deze kunst te wachten, zoals we ook niet allemaal op voetbal zitten te wachten." Hans Boer, auteur van het boek Conservatoren Buiten Dienst over kunstverzamelaars in de noordelijke provincies: "Misschien zou het helpen als galeries meer samenwerken, bijvoorbeeld vanuit één pand."

Toch zou een meer toegankelijke opstelling van musea enig soelaas kunnen bieden. Venema, verwijzend naar de socioloog Pierre Bourdieu: "Een museum geeft een kunstenaar status. Als je die status in deze regio kunt krijgen en je werk wordt gekocht, dan is dat een reden om te blijven." Kunst uit Noord-Nederland verdient sowieso een toegankelijke plek, aldus Westphal. "Het heeft te maken met opkomen voor je omgeving."

Als hedendaagse kunst in een museum wordt getoond, is het publiek wel degelijk geïnteresseerd. Ook hier doet status zijn werk, bewees het Fries Museum met het inmiddels gesloten Buro Leeuwarden. Steenbruggen haalde herinneringen op aan Frans Haks die in zijn tijd in het Groninger Museum nadrukkelijk de vinger aan de pols probeerde te houden en daadwerkelijk verzamelde. "Een prachtig beleid. Maar als je nu die collectie bekijkt, kun je je afvragen of dat allemaal wel zo verstandig is geweest."

Wellicht dat het Groninger Museum de directeurswisseling aangrijpt om de deuren weer te openen voor de hedendaagse Noord-Nederlandse kunstproductie, opperde Wijlage. Of dat het Drents Museum bereid is het vizier open te stellen voor meer dan alleen figuratieve schilderkunst. Volgens Steenbruggen leuk en aardig bedacht. "Maar een museum moet ook trouw blijven aan zijn achterban, uitgangspunten en identiteit."

Vooralsnog geen grote veranderingen op til, derhalve.

NoordNetNu

De presentatie NoordNetNu is tot en met 24 juni te zien in het Stedelijk Museum Assen voor Hedendaagse Kunst aan de Venestraat 88 in Assen. Open: do, vrij en za tussen 13.00 en 17.00 uur. Zie ook www.smahk.nl

Een kleine canon in Assen?

Tsjalling Venema, Han Steenbruggen en Fabian Westphal stelden op verzoek van het Stedelijk Museum Assen voor Hedendaagse Kunst (SMAHK) voor de presentatie NoordNetNu voorkeurslijsten samen met namen van noordelingen die actuele hedendaagse kunst maken. Geen kleine canon, want iedere kenner hanteerde weer andere criteria.

Galeriehouder Venema koos de in Harlingen geboren B.C. Epker, omdat deze kunstenaar nationaal en internationaal opereert, omdat tekenen de laatste twee jaar in schwung is, omdat tijdens recente kunstbeurzen is gebleken dat figuratie 'heel belangrijk' is. Maar ook omdat Epker hoog scoort volgens de ranking van Artfact.com.

Kunstenaar Westphal schoof Ton Mars naar voren omdat deze in zijn ogen al dertig jaar hedendaags werk aflevert én omdat hij hem kent, onder meer van het Frank Mohr Instituut. Om persoonlijke reden: "Ik kan geen mensen noemen die ik niet ken, want die ken ik niet."

Museumdirecteur Steenbruggen tipte Jochem Hamstra uit Groningen omdat diens werk aansluit bij de schilderkunst die wordt getoond in Museum Belvedère bij Heerenveen en omdat Steenbruggen naar eigen zeggen niet kan achterhalen wat hem zo fascineert aan de schilderkunst van Hamstra.