Er hangen twee briefjes aan de voordeur van Ton Kruisbergen. Op het ene staat 'Niet op de deur bonzen. Wij horen de bel binnen'. Op het andere 'Geen post afgeven bij de buren s.v.p.'.
Kruisbergen heeft een roman geschreven, Die honden van boven, het is zijn debuut. In het boek vertelt hij hoe de huurders van een appartementencomplex elkaar gek maken met klachten en verdachtmakingen. De hoofdpersoon, ene Ton, kan door de overlast nauwelijks nog slapen. Pogingen om de problemen op te lossen, mislukken allemaal.
Tot zover niets bijzonders. Naar verluidt heeft een derde van alle Nederlanders last van zijn buren.
Ton Kruisbergen is een pseudoniem en ook zijn woonplaats wil hij buiten de publiciteit houden. Hij zegt: "Ik wil niet hebben dat mensen hier voor de deur staan en zeggen 'Zo woont dus die man die dat boek over die honden heeft geschreven'. En eigenlijk wil ik het ook niet voor mijn buren."
In 2008 kwam hij hier wonen, in dit dorp bij Groningen. Leuk wooncomplex, dacht hij. Lekker rustig. Hij legde een vloer van marmoleum, voorzag de muren van behang, liet zijn meubels binnenbrengen. Dé plek om aan zijn eerste boek te schrijven, een ambitieuze roman die speelt in een gesloten gemeenschap op het Hogeland, een verhaal waarin religie, filosofie, natuurbeleving en Noordse mythen moeten samenkomen.
Maar 's avonds hoorde hij de hakken van de bovenburen op het parket. En 's nachts hoorde hij deuren slaan. Niet een keer, maar voortdurend. Onregelmatig structureel. Dus ging hij eens praten. En nog eens. En nog eens. En daarna weer. En toen naar de woningcorporatie. En naar de bewonerscommissie. Buurtagent erbij. De ombudsman. Weer naar de woningcorporatie. Opnieuw naar de buren.
"Toen dacht ik: ik schrijf het op, ik maak hier een boek van." Na twintig bladzijden stuurde Kruisbergen iets op naar uitgeverij Nieuw Amsterdam. "Die waren enthousiast over het gegeven en over mijn stijl. Ik kon nauwelijks schrijven toen ik begon. Een puinhoop was het. Mijn redacteur heeft mij de basisbeginselen van het vervoegen moeten bijbrengen. Zonder hem was dit nooit gelukt."
'Dit' zijn bijna 350 bladzijden waarin op furieuze toon wordt beschreven hoe mensen elkaar het leven zuur maken. Opvallend 1: voortdurend worden mensen vergeleken met honden: Mastino Napoletano, Pekinees, Whippet, Duitse herder. Opvallend 2: de klaagbrieven die in het boek zijn opgenomen.
"Ik ben iemand die vroeg naar bed gaat", gaat Kruisbergen verder. "Iedere morgen om vier uur stond ik op om te schrijven. Dan was het rustig. Vanwege de stijl van het boek moest ik mij iedere morgen opfokken. Het verhaal is op waarheid gebaseerd, maar het is een roman. De brieven zijn allemaal echt. Tot op de komma."
Het schrijven luchtte op. "Het was een manier om mijn woede in goede banen te leiden. Maar nu het boek af, is de kwaadheid er nog steeds. Vooral op de woningcorporatie. Omdat zij niets hebben gedaan om mijn probleem op te lossen. Huurders moeten regels naleven, de corporatie moet ongestoord woongenot verschaffen. Dat is niet gebeurd. Eigenlijk begrijp ik het niet. Ze hebben een dossier aangelegd met klachten over míj."
Iedereen mag in zijn huis doen wat hij wil, zeggen de buren in Die honden van boven. "Het is een voorrecht dat wij in land mogen leven met zoveel vrijheid", zegt Kruisbergen. "Ik ga niet zeggen wat mensen wel en wat mensen niet mogen. Dat gaat tegen míjn opvatting van vrijheid in. Ik vind wel dat wij moeten nadenken over hoe we die vrijheid invullen. Daar gaat mijn boek over."
Hij had kunnen verhuizen. Weg van die parketvloer, weg van het holle gelach en gebulder en het slaan met de deuren. "Ik heb 3500 euro uitgegeven aan marmoleum, en 1500 euro aan behang", zegt Kruisbergen. "Het waren de centen, maar het is ook het principe. Toen kwam er een advocaat bij, wat nog meer geld kostte. Het heeft een roman opgeleverd. Daar ben ik heel tevreden mee, maar achteraf…"
De buren zijn rustig de laatste tijd, zegt Kruisbergen. "Ik wil niet beweren dat de overlast voorbij is. Misschien doen ze hun best."
Toch jammer dat de woningcorporatie een brief heeft gestuurd waarin hij wordt verzocht zijn woning te verlaten. Voor 1 juni.
Boek: Die honden van boven. Auteur: Ton Kruisbergen. Uitgever: Nieuw Amsterdam. Prijs: 19,95 euro (350 blz.)