Een Heer-van-stand kun je niet kiezen
Het hogere kliederen van Daniëlle van Broekhoven

Krimp kan ook iets moois opleveren: De Streek

PeerGrouP heeft iets nieuws bedacht. Met het project 'De Streek' gaat het locatietheatergezelschap uit Norg zich nadrukkelijk op één regio richten. De komende jaren is daarbij de hoofdrol weggelegd voor de Drentse Veenkoloniën, gebied van akkerbouw, weidse vergezichten en een krimpende bevolking. Zondag werd in Nieuw Buinen het spits afgebeten met een presentatie door Leon Kaptein en een voorstelling door jongerengroep PeerJonG.LeonKaptein
Kaptein (foto) heeft 'een ding' met ganzen. Afgelopen zomer mocht hij er zes slachten, vertelt hij gehuld in een overall op een akker langs het Zuiderdiep waar een poppenkastgevel is opgesteld. Bijl erop, vleugels los, poten eraf – normaliter is het gebeurd voor je er erg in hebt. Maar Kaptein trof bij één gans een ongelegd ei aan en besloot dat uit te broeden. Waarop een compleet onderzoek volgde, inclusief een beschouwing van de maatschappelijke positie van de grazende watervogel in 2012.

Die positie is niet best, verduidelijkt Kaptein tijdens het bouwen van een nest op de akker. Natuurbeschermers, boeren en piloten breken zich het hoofd over de omgang met de gans. En voor iedere opvatting is wel iets te zeggen. Want hoe biologisch is de melk nog waarvoor de bio-boer gras moet bijkopen omdat een ongenode gans het heeft opgevreten? En wat is er eigenlijk tegen het serveren van een smakelijke Schiphol-ganskroket uit eigen motor? Mooie vragen. Voor Kaptein staat één ding vast: bij het uitbroeden van een verweesd ei en het leren vliegen van een kuiken komt meer kijken dan je denkt.

Met 'De Streek' wil PeerGrouP vingers op gevoelige plekken leggen. In dat licht is PeerJonG voor de voorstelling We gaan weer open in de verlaten basisschool OBS24 neergestreken, waar twee zussen zich beraden over hun toekomst. De een – een dromerige directrice – gelooft in aanwas van nieuwe leerlingen en een heropening. De ander – een voortvarende drammer – heeft de hoop gevestigd op 'duurzame verticale oplossingen'.

Opvallend: praten met elkaar doen ze niet. De directrice huurt zonder overleg een marketingmannetje in voor een 'nieuw profiel', de zus belegt geheime bijeenkomsten waar geestverwanten brainstormen over klimaatneutrale strategieën.

Het publiek wordt ondertussen van het ene naar het andere lokaal gestuurd. Naar de klas waar de allerlaatste leerlingen hebben gezeten, naar een slaapkamer waar opgeschoten buurtjongeren 's nachts onder het raam rondhangen, een gang in waar de landschappelijke gevolgen van windmolens in lintdorpen worden verbeeld, naar een plek waar de directrice in haar eentje schooltje speelt en een laboratorium voor heilloze oplossingen van onze energieproblemen.

Gaandeweg begint OBS24 weer te leven. De PeerJonG-spelers lopen in en uit. Ze planten een verkoopbord in de tuin, klimmen door de ramen, wandelen vanuit schooltuintjes weer naar binnen. En zoals in alle PeerGrouP-producties speelt de omgeving 'gewoon' mee, inclusief de argeloze wandelaar.

Ondertussen geldt: de problemen zijn reëel, perfecte oplossingen bestaan niet. We kunnen meeleven met de achtergebleven directrice, en minder energie verbruiken – daarmee houdt het wel zo'n beetje op. Voorlopig.

Maar wat PeerJonG – en Leon Kaptein – ook laat zien is dat krimp in de koloniën tevens iets moois kan opleveren. Reuring in een te rustige regio bijvoorbeeld. Want de belangstelling voor We gaan weer open is groot. Zondag waren de twee voorstellingen vrijwel uitverkocht. Dat heeft met de thema's te maken, maar ook met de manier waarop de omgeving bij het stuk is betrokken. Zo komt een deel van de jonge acteurs uit het dorp, om mogelijk na de voorstellingen bij Peerjong te blijven.

Wordt vervolgd dus.