Als Open Stal in Olderbekoop de moeder aller kunstroutes is, dan is Grensloos Kunst Verkennen in De Wijk en IJhorst op zijn minst het nagekomen dochtertje. De vierde editie van deze kunst- en kijkroute in Zuid-Drenthe toont verspreid over 25 locaties werk van zo’n veertig kunstenaars. Rijp en groen, uit de buurt en van over-ver, zijn ze aan weerzijde van de Reest neergestreken in tuinen, garages en min of meer openbare gebouwen.
De formule mag bekend worden verondersteld. Men neme een aantal kunstliefhebbers met doorzettingsvermogen en goede contacten, vraagt een deel van de dorpsbevolking tijdelijk het erf ter beschikking te stellen en selecteert vervolgens bijpassende beeldend kunstenaars: Els Mondt krijgt een tuin bij de Hervormde Kerk, Dico Kruijsse een half huisje aan de Dorpsstraat, Fenna Zwiers een zaal in een restaurant.
Dat pakt niet altijd even goed uit. De familie Idema in De Wijk heeft ineens vier beeldenmakers op bezoek, nogal uiteenlopend in opvatting en kwaliteit, zodat het bijna vloekt – hoe diep de tuin ook is. Even verderop, waar de bebouwde kom van De Wijk ophoudt, contrasteren twee reusachtige wachters van cortenstaal die Herbert Nouwens blijkbaar heeft teruggekregen van de gemeente Hoorn met een neo-romantische woonstede.
Dan is er nog het werk dat niet eens zo lang geleden ook al in de buurt te zien was. Zo ligt de Volkswagen Kever die Olaf Mooij afgelopen zomer in de Gouverneurstuin in Assen op zijn kant zette ineens langs de Kerkweg in IJhorst. En blijkt een stalen reuzenplant van Henk Slomp de Dehullu uit Gees te hebben verruild voor de Heerenweg.
Gelukkig staan daar voldoende verrassingen tegenover. Zoals het werk van Janny Smit. En dan niet haar wapperende koekenpannen bij de molen in DeWijk, maar haar installatie over de zorg in een voormalige kapsalon aan de Blinkweg: een banier met uitspraken en klaagzangen die zijn opgevangen tijdens het verschonen en voeden van ziekenhuispatiënten.
Grensloos Kunst Verkennen gaat het experiment niet uit de weg. Karlijn Zinken heeft een eigen meditatieruimte mogen bouwen in de bibliotheek van De Wijk. Bezoekers worden er geacht in het donker plaats te nemen en te aanschouwen hoe een lamp via hangende glasplaatjes in de ruimte licht weerkaatst terwijl een installantie zuchtgeluidenveroorzaakt. Alsof je ’s nachts aan de voet van een vuurtoren hoort hoe de zee het strand omhelst.
Absoluut hoogtepunt is een tijdelijk landart-object van het Kascollectief, drie dames die in de Reest een fontein hebben geplaatst en daaromheen in het weiland, in cirkels, woorden van hout hebben opgericht. Kasboek IX heet het werk, omdat het het negende project is van de drie. De groepsnaam Kasboek verwijst naar gezamenlijke aantekenboekjes. "Droom ik, of stroom ik?", dichtte Martin Koster ooit over het riviertje op de grens van Drenthe met Overijssel. In het geval van het Kascollectief bruist de Reest.
Het levert ook nog eens een fijn staaltje art-speak op: ’Vanuit de fontein meandert cognitieve dissonantie en geluk. Met kracht balancerend op de rand van stilstaan, stromen woorden over land. Dynamiek vermengd met gecontroleerde toeval incasseert grenzeloos het alledaagse ritme. Weerlegbare grenzen uitdelen, ontvangen en ervaren. KASBOEK IX, Uti possidetis in concentrische cirkels.’
Zie het zo: Grensloos Kunst Verkennen biedt dit jaar nadrukkelijk ook aandacht voor taal. Zoals zaterdag om 20.00 uur in Het Vosje te IJhorst optredens van Johan Veenstra, Egbert Hovenkamp II en Janna van den Berg. Grensloos Kunst Verkennen is tot en met 25/9 van donderdag tot en met zondag te bezoeken in De Wijk en IJhorst. Entree 3 euro. Zie ook www.grenslooskunstverkennen.nl.