Woest en Ledig

Gouden Strop voor Gauke Andriesse

De Gouden Strop 2011 gaat naar de thriller De handen van Kalman Teller van Gauke Andriesse. Hij ontving de prijs voor het beste spannende boek van het afgelopen jaar dinsdagavond in Amsterdam uit handen juryvoorzitter Inge Ipenburg.

De handen van Kalman Teller, opgebouwd rond de privédetective Jager Havix, vertelt over de strijd van een slachtoffer van een foutieve medische ingreep en over een Joodse overlevende van de Holocaust. Uit het juryrapport: "Andriesse weet in een paar scherpgetroffen scènes een complete en boeiende hoofdpersoon neer te zetten."

Behalve Andriesse waren ook Lupko Ellen (Herenboer), Peter Buwalda (Bonita Avenue), Jacob Vis (De imker) en Kisling & Verhuyck (De duim van Alva) genomineerd voor boeken ‘die alles in zich hebben om door een groot publiek verslonden te worden'. De Schaduwprijs voor het beste thrillerdebuut ging naar Caleidoscoop van Linda Jansma.

Driewerf hoezee voor Harry Muskee

Harry Muskee wordt 10 juni 70 jaar. In Drenthe wordt daar uitgebreid bij stilgestaan. Zo gaat op 1 juni het C+B Museum open in de boerderij aan de Voorstreek in Grolloo waar Muskee furore maakte als voorman van de eerste echte Nederlandse bluesband. Het is de plek waar de albums Desolation en Groeten uit Grolloo ontstonden en waar John Mayall en Eddie Boyd over de vloer kwamen.

Het C+B Museum wil een beeld schetsen van de beginjaren van Cuby middels voorwerpen, een videowall, muziek en documentatie-materiaal. Daarnaast willen de initiatiefnemers, Stichting Erfgoed Muskee, het museum laten uitgroeien tot een centrum van de blues in Nederland. Zie www.cubymuseumgrolloo.nl/

Tweede verjaarsactiviteit is de verspreiding van de dvd Jongens van het Noorden: Back Home waarop te zien is hoe Drentse musici een eerbetoon brengen aan Muskee. Onder meer de Keefmen, Shadow Creek Ramblers, Bernard Gepken en Tangarine hebben daartoe ieder een nummer van Cuby+Blizzards opgenomen.

De dvd is een gezamenlijk initiatief van muziekplatform Made in Drenthe, RTV Drenthe en Dagblad van het Noorden. De krant verspreid 9 juni in Drenthe lege insteekhoesjes en een dag later is vervolgens de dvd voor € 2.50 te koop bij vestigingen van C1000 en Bruna.

Derde jubelmoment is het festival Groeten uit Grolloo op 10 en 11 juni waarbij in café’s in Grolloo wordt opgetreden door Nederlandse en buitenlandse acts onder wie Sherman Robertson, John Primer, Ralph de Jongh, Tangarine, De Keefmen, Lefthand Freddy, John Mayall en Cuby & The Blizzards. Zie ook www.groetenuitgrolloo.nl

Drenthië moet het ook zonder Super Bartje kunnen

Net als je denkt ‘PeerGroup mag ons wel weer eens iets groots laten zien’ komt het gezelschap uit Donderen met Super Bartje op de Vamberg. Wat heet groot: een voorstelling aan de voet van een weggemoffelde vuilnisbelt waar 20 miljoen kubieke meter afval is gestort. Met medewerking van zo’n honderd amateurs en figuranten uit de regio. Een culturele gebeurtenis van jewelste.

 
Is tweehonderd bezoekers op de zaterdagavond dan weinig? Niet als je het afzet tegen het barre weer met wind en regen, en de concurrentie op televisie van Lionel Messi en zijn discipelen. Maar voor de beoogde festivalsfeer op het immense terrein dat PeerGroup met tenten, springkussens en ander spul mocht vullen, schoot de opkomst onder de wolken van Wijster eigenlijk net te kort.

Waarmee niets ten nadele is gezegd van de uitstekende organisatie en dito voorstelling. Super Bartje op de Vamberg wist van begin tot eind te boeien. Dankzij die locatie en omstandigheden. Dankzij die vele handen. En vooral dankzij een spectaculair rommelig en satirisch sprookje waarin het functioneren van een gemeenschap – het fictieve Drenthië – op hilarische wijze op de hak wordt genomen.

Sinds Groot Hunzeland! van stichting Peerd mochten we niet meer zo’n fijn staaltje zelfkastijding ondergaan. Wederom werd daarbij de vermeende volksaard aan een tragisch lot gekoppeld: hoe een naïef bescheiden volkje zich het paradijs laat ontfutselen door Hollandse mooipraters die Drenthië tot afvalputje van de samenleving weten te maken.

Een en ander leverde prachtige cartooneske beelden op, ontleend aan Genesis, Exodus, Ellert & Brammert, Asterix & Obelix en Klein Duimpje. We zagen schoolkinderen als beklagenswaardige schapen de berg op en af klimmen. We zagen het altijd handig inzetbare NiznO als spartelende zwemclub en raadspensionarissen. We kregen negen geboden opgelegd (‘Gij zult uw kop niet boven het maaiveld uitsteken’). We zagen Drenthië bergopwaarts voetballend, in verwassen shirts, roemloos ten onder gaan.

Uiteindelijk wist zelfs superheld Bartje de prettig chaotische finale niet tot een goed einde brengen. Nadat de verlosser van Drenthië eerst zijn vinger in de dijk moest steken, werd hij weer eens te laat in het veld gebracht. Maar de boodschap was toen al duidelijk: doe het met elkaar en ga uit van je eigen kracht. Niet toevalig ook adagium van de PeerGroup, dat met deze voorstelling weer eens zijn waarde voor Drenthe bewees.

Over twee maanden strijkt het gezelschap neer aan de voet van de Hondsrug bij Gieten voor De Drentse Bluesopera. We kunnen het haast niet wachten.

Gebeurtenis: locatietheatervoorstelling Super Bartje op de Vamberg. Door: PeerGroup. Regie: Floris van Delft. Scenario: Henry J. Alles, Sjoerd Wagenaar. Muziek: Merel van Dijk, Richard Strauss. Spel: Wouter van Oord, Arthur Geesing, NiznO en diverse amateurs. Gezien: 28/5 Vamberg Wijster. Publiek ca 200.

Film Robert Smithson na veertig jaar voltooid

De film die Robert Smithson (1938 - 1973) van zijn kunstwerk Broken Circle/Spiral Hill in Emmen wilde maken, wordt voltooid. Dat hebben zijn weduwe, kunstenares Nancy Holt, en een aantal kunstorganisaties besloten. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van nieuwe beelden die onlangs met behulp van een helikopter boven het landart-werk zijn gemaakt. 
Smithson maakte het werk in 1971 ter gelegenheid van de tentoonstelling Sonsbeek buiten de perken. Zoals van al zijn werken wilde hij, ter verduidelijking van de ruimtelijke context, er ook een film van maken. Door een vliegtuigongelijk in 1973 is het daar nooit van gekomen. Wel heeft hij regie- en montageaanwijzingen nagelaten.

De film gaat in september in première bij het Centrum Beeldende Kunst Emmen als onderdeel van een tentoonstelling ter gelegenheid van het 40 jarige bestaan van het kunstwerk. Broken Circle/Spiral Hill is het beroemdste kunstwerk van Drenthe en geldt als een internationaal belangrijk landart-object.

Ingezonden mededeling: Doe Maar Dicht Maar 2011

 

In De Oosterpoort in Groningen

Liefs van de altijd montere Annie M.G. Schmidt

Wat weten we van de honderd jaar geleden geboren Annie M.G. Schmidt (1911 – 1995)? In hoofdlijnen veel. Zeer veel. Dankzij de interviews die ze gedurende het laatste deel van haar leven gaf; te blind om nog te schrijven, maar wel volop in staat tot vertellen. En dankzij de voortreffelijke biografie Anna van Annejet van de Zijl uit 2002.

Voor wie zeer veel niet genoeg vindt, is er nu het brievenboek Liefs van Annie. Volgens samensteller Van der Zijl heeft Schmidt ettelijke duizenden brieven geschreven, drie tot vier per week gedurende het grootste deel van haar leven. Daarvan zijn er achthonderd opgespoord en hebben er 113 een plek gevonden in een bundel met prima inleidende teksten en een dito notenapparaat.

Het gros is gericht aan haar moeder Truida, haar man Dick, haar zoon Flip en vriendinnen Liesbeth Montagne en Fiep Westendorp. Daarnaast zijn veel incidentele brieven opgenomen. Zoals de eerste die ze heeft ondertekend met Annie M.G. Schmidt en de laatste die ze schreef. Maar ook brieven aan literatoren alsWeremeus Buning, Jan Greshoff, Gerard Reve, Geert van Oorschot.

"Het doel was de lezer nog een keer te verrassen, te amuseren en te ontroeren", schrijft Van der Zijl. Het duurt even alvorens dat doel wordt bereikt. Met name in de brieven aan Truida Schmidt wordt vooral gebabbeld, bij gebrek aan telefoon. Gelukkig ontstaat er wrijving over de wijze waarop moeder haar dochter aan de man probeert te helpen en vreugde over het sturen van een ontharingsapparaat. De brieven aan Dick van Duin zijn interessant omdat we van een vrouw lezen die gehecht was aan haar boterham én haar kaas.

Boeiend wordt het als Annie als arrivé vanuit Frankrijk haar contacten gaat onderhouden en ze de stijl heeft gevonden die haar werk zo genietbaar maakt: onomwonden, gevat, vitaal. In haar brieven lijkt ze nergens bang voor, zit ze nooit bij de pakken neer en wordt overal doorheen geprikt: de alledaagse beslommeringen, de façade van Wim Kan, het succes, het gekonkel van Jenny Arean, de kringen waarin ze bewoog.

Tegelijkertijd is dat ook de zwakte van dit brievenboek. Je kunt nog zo helder en vitaal brieven schrijven, achter elkaar gelezen wordt de relativering in combinatie met het permanent montere een beetje te veel van het goede. Iets meer persoonlijke ontboezemingen, wanhoop en ontwikkeling zou in Liefs van Annie niet onwelkom zijn geweest.

En toch: gelukkig dat Annie M.G. Schmidt niet hoefde te mailen.

Boek: Liefs van Annie. De mooiste brieven van Annie M.G. Schmidt. Samenstelling: Annejet van der Zijl. Uitgever: Querido. Prijs: €19,95 (368 blz.)

Rian de Waal (1958 – 2011)

Rian de Waal is woensdag overleden. De pianist, die in 1983 als eerste Nederlander de finale van het Koningin Elisabethconcours in Brussel bereikte en vervolgens internationaal doorbrak, is 53 jaar geworden. De Waal was al enige tijd ziek. Hij wordt in besloten kring begraven, zo heeft zijn familie bekendgemaakt.

De Waal was gespecialiseerd in het vertolken van werk van onder anderen Franz Liszt en Frederic Chopin. Hij trad in binnen- en buitenland op, bestierde een concertboerderij in Valthermond en gaf les op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Daarnaast was hij artistiek directeur van het jaarlijkse Peter de Grote Festival in Noord-Nederland.

O’Hanlon niet, Petry wel naar ZomerZinnen

De Vlaamse schrijver Yves Petry (foto Michiel Hendryckx) komt naar Amen. De winnaar van de jongste Libris Literatuur Prijs is vastgelegd voor het festival ZomerZinnen op 18 juni. De eerder aangekondigde Redmond O’Hanlon heeft daarentegen afgezegd wegens tvopnamen in het buitenland.

Petry won eerder deze maand de Librisprijs voor zijn roman De maagd Marino, een boek gebaseerd op een waargebeurde moord waarbij een man zich liet opeten door zijn minnaar. Tijdens ZomerZinnen wordt opgetreden door onder anderen Ronald Giphart, Kees van Kooten, Kees van Beijnum, Jan Mulder, Hannah Bervoets en Marcel Möring. Zie ook www.zomerzinnen.nl.

Ingezonden mededeling: Groninger Beeldhouwers

 
 

Henny Thijssing-Boer (1933 – 2011)

Ze werd de koningin van de streekroman genoemd, maar die kroon was eigenlijk te klein. De dinsdag in Winschoten overleden Henny Thijssing-Boer was een fenomeen op zichzelf. Ze wist wat haar lezers wilden lezen en gaf hen dat: vertellingen over gewone mensen die op eigen kracht, door volharding en geduld, hun problemen weten te overwinnen. Regelmatig gebruikte ze daarbij het Groninger platteland als decor, maar haar verhalen waren nooit streekgebonden. "Het waren gewone romans, voor iedereen", zei ze in haar laatste interview met Dagblad van het Noorden.

Met iedereen doelde Henny Thijssing-Boer vooral op de leden van de Vereniging Christelijke Lectuur (VCL), lezers die via uitgeverij Kok op haar werk waren geabonneerd. En op de tweede plaats doelde ze op de leden van de openbare bibliotheken. Aan de VCL-lezers verkocht ze naar schatting twee miljoen boeken. De bibliotheekleden bezorgden haar een vaste plek in de top tien van de meest geleende auteurs van ons land.

Henny Thijssing-Boer werd in 1933 als Hendrikje Boer in Sint-Annen geboren. Ze was de dochter van een boerenknecht die lange tijd in Warffum werkte. Op haar twintigste trouwde ze een beroepsmilitair met wie ze twee kinderen kreeg. Na een reeks verhuizingen keerde ze begin jaren zeventig terug naar het Noorden waar ze begon te schrijven. Haar eerste roman, Als de tijd daar is uit 1973, vertelt over een moeizaam huwelijk en een oude liefde op een boerderij.

In de jaren tachtig groeide de bescheiden Thijssing-Boer met twee, drie nieuwe titels per jaar uit tot een van de meest gelezen schrijvers van ons land. Haar kracht als auteur zat in haar inlevingsvermogen en haar gave emotioneel gecompliceerde problemen overzichtelijk te houden zonder dat deze aan geloofwaardigheid verloren. In haar boeken komen veel onmogelijke liefdes en gebroken relaties voor, maar vormt het gezin steevast een element om op te bouwen.

Bijna honderd romans schreef Thijssing-Boer. Ze dragen titels als De vrouw die mij gegeven werd, Hoe de wind ook waait, De herinnering blijft, Op vleugels van de tijd, Je beloofde me liefde en Thuiskomen in jezelf. Hoogtepunt in haar oeuvre zijn haar trilogieën waarin complete generaties worden beschreven. Zelf was ze erg tevreden over de Fenne-trilogie uit 1980. In 2008, ze was toen al geëerd met de Zilveren Erepenning van de provincie Groningen én koninklijk onderscheiden, verscheen haar laatste boek, Het jongetje Duco.

Thijssing-Boer was naar eigen zeggen uitgeschreven. Sindsdien leefde ze teruggetrokken, gehinderd door een broos geworden gezondheid; een longziekte speelden haar parten. Maar haar werk bleef onverminderd populair. Dat merkte ook Dagblad van het Noorden waar tot dit voorjaar haar verhalen als feuilleton werden afgedrukt. Slotzin van de allerlaatste aflevering: ‘Laat geen opening toe, laat de cirkel sluitend blijven.'

Henny Thijssing-Boer wordt in besloten kring begraven. Ze is 77 jaar geworden.