Alweer een op feiten gebaseerd jeugdboek over een joods kind dat moest onderduiken? Ja, maar niet zo maar een. Het geheim van Adderhorst. Geluk en verdriet van een joodse familie is het waargebeurde verhaal van Lex Kater die tijdens de Tweede Wereldoorlog als vierjarige werd ondergebracht in Stiphout. In dit boek vertelt hij zijn kleinkinderen en anderen hoe hij dat ervaren heeft en wat daarna gebeurde.

Over hoe Lex Kater in de oorlog bemerkt dat zijn broertje en zusje elders worden ondergebracht, hoe hij zelf ‘uit logeren' gaat en ineens een andere naam krijgt, hoe zijn vader verdwijnt, zijn moeder, zijn ooms en tantes, opa en opa. Dat alles zonder tekst en uitleg. Want wat begrijpt een kind van vier jaar nu helemaal van oorlog, jodenvervolging, Westerbork en concentratiekampen?

Bijna alle familieleden van Kater keren na 1945 terug. Het is iets waar Lex zich zijn leven lang schuldig over voelt. Waarom zij wel? Maar het zwijgen gaat door, alles is anders geworden. Er ontstaat ruzie met het onderduikgezin, vader kan niet meer met moeder, er volgt een scheiding, vader hertrouwt. Lex houdt zijn leven lang angst, maar weet niet goed waarvoor.

In Het geheim van Adderhorst wordt alles heel rustig naverteld. Met kale taal, op een ingehouden, geëmotioneerde toon. Af en toe wisselt het perspectief, net als het gebruik van heden en verleden tijd. Dat kan verwarrend werken, maar vraag is of de doelgroep daar zwaar aan zal tillen. Wat telt is dat Kater een literaire constructie gebruikt om zijn persoonlijke verhaal te vertellen en dat die opzet werkt.

Dan is er nog de bijzondere vormgeving – van bladspiegel tot en met verklarende woordenlijst. Daarbij wordt veelvuldig gebruik gemaakt van originele foto's en tekstfragmenten uit het in Tynaarlo gevonden pakket en is voor de overige illustraties hulp ingeroepen van de in Assen getogen kunstenaar Sam Drukker. Het geheim van Adderhorst is een met veel zorg en liefde gemaakt boek.

Boek: Het geheim van Adderhorst. Geluk en verdriet van een joodse familie. Auteur: Lex Kater (tekst) & Sam Drukker (tekeningen). Uitgever: De Kunst. Prijs: €17,50 (112 blz). Bijzonderheid: tot en met 15/7 is in Herinneringscentrum Kamp Westerbork de tentoonstelling 'Niet weggooien' te zien met materiaal afkomstig uit het pakket van de Adderhorst en tekeningen van Sam Drukker.