Lucas Zandberg (foto Heidi Jonker) uit Groningen debuteerde in 2007 met een historische roman over het leven van keizerin Elisabeth van Oostenrijk. Zijn tweede boek, De laatste maîtresse, speelt wederom in het verleden: aan het hof van Versailles in de aanloop naar en tijdens de Franse Revolutie. Opmerkelijk, al was het alleen maar vanwege de leeftijd van de schrijver. Zandberg is onlangs 33 jaar geworden.
"De keuze voor dit genre is eigenlijk toeval", zegt Zandberg (Langezwaag, 1977). "Ik heb geprobeerd een hedendaagse ontwikkelingsroman te schrijven, ik ben ook bezig geweest met een spannend boek. Maar op dit moment ligt de historische roman mij het beste, vooral het onderzoek bevalt erg goed. Ik sluit voor de toekomst niets uit, maar nu beleef ik hier het meeste plezier aan."
Het op ware gebeurtenissen geïnspireerde De laatste maîtresse vertelt hoe een jonge vrouw uit de allerlaagste klasse via een bordeel in de gratie komt bij de Franse koning Louis XV. De vrouw – madame Du Barry – geniet van haar rol, verwerft aanzien en rijkdom, maar gaat uiteindelijk ten onder. Zandberg kwam haar als voetnoot op het spoor in een boek van de Britse schrijfster Antonia Fraser. "Ik zag er meteen een roman in."
In zijn boek tracht Zandberg een waarachtig beeld te geven van een vrouw in een snel veranderende tijd. Hij documenteerde zich uitvoerig en reisde een aantal keren naar Parijs, waar de roman zich afspeelt. "Het mocht geen opsomming van feiten worden, maar moest wel op waarheid gebaseerd zijn. Over het laatste deel van haar leven is vrij veel bekend, maar aan haar jonge jaren heb ik zelf invulling kunnen geven."
Madame Du Barry wordt neergezet als een tamelijk naïeve vrouw, behoorlijk inhalig ook, vooral aan het einde van haar leven. "Ze is niet veel anders dan de mensen van nu", zegt Zandberg. "Dat is interessant: tijden en opvattingen veranderen, maar mensen blijven in wezen het hetzelfde, de meeste mensen althans. Ze worden niet slimmer, maar proberen hun positie te verbeteren en verliezen de omstandigheden van anderen uit het oog. Je kunt dat naïef noemen, maar het is ook menselijk."
Met De laatste maîtresse stelt Zandberg het zwart-witte beeld van het verleden ter discussie. "Het is simplistisch om te denken dat mensen vroegen achterlijk waren; we hebben het hier over de Verlichting en de Franse Revolutie. In de tijd van madame Du Barry hield de Franse koning er niet gewoon een privé-hoer op na, ze vervulde een serieuze functie aan het hof van Versailles. Nu vinden we dat verwerpelijk, maar zo preuts en puriteins zijn we pas sinds de negentiende eeuw."
Bovenalles wilde hij een boek schrijven voor het grote publiek. "Historische romans worden soms op een lijn gesteld met streekromans, vanuit het idee dat ze bedoeld zijn lezers te vermaken. Dat is inderdaad wat ik wil: lezers vermaken, met een goed verteld verhaal, waarin mensen ook nog iets van de geschiedenis mee krijgen. Het is misschien geen literatuur waar de wereld anders van wordt, maar het kan lezers een goed gevoel bezorgen. Dat is ook veel waard."
Hoewel De laatste maîtresse net in de winkel ligt, werkt Zandberg al driftig aan een nieuwe roman. De eerste versie van het manuscript is klaar, naar een geschikte uitgever wordt nog gezocht. "Het gaat over de weduwe van Chiang Kai-Shek, de uitgeweken leider van de Chinese nationalisten. Opnieuw een historische roman inderdaad, maar wel een die zich in de twintigste eeuw afspeelt. Mijn romans worden steeds actueler."
Boek
De laatste maîtresse van Lucas Zandberg is verschenen bij uitgeverij Conserve. Prijs: €18,95 (238 blz). Op 21 november is Zandberg samen met Jaap Scholten en Arend Jan Wonink te gast bij ’Zondagschrijvers in de bieb’ in Groningen. Aanvang 14.00 uur. Entree €5. Zie ook www.lucaszandberg.nl