Gouden Griffel voor Daan Remmerts de Vries
Over ‘Zwemmen met je kleren aan’

Mariken Jongman: '12-plus is echt míjn wereld'

Mariken Mariken Jongman (Foto: Annette van der Molen) is vooral bekend van de geprezen jeugdromans Kiek en De opmerkelijke observaties van Rits, maar daarnaast schrijft ze ook liedjes en teksten voor theater. Zoals voor de voorstelling De boomhut van De Dames Slier, ter gelegenheid van de Kinderboekenweek te zien in het Nederlands Stripmuseum in Groningen.

 

Vries

 

"Ik ben geboren in Amsterdam in 1965, toen ik 1 jaar was verhuisden we naar Vries. Mijn vader was criminoloog, later hoogleraar Mijn moeder was biologe, zij zorgde voor het gezin. Ik heb nog twee oudere broers. Op de lagere school vond ik Vries een leuk dorp om te wonen. Daarna werd het me te klein en voelde ik mij er niet meer thuis. Het was alsof we allochtonen waren, Hollanders tussen de Drenten. Ik wilde zo snel mogelijk weg. Toch heb ik er nog tot m’n twintigste gewoond."

 

Mavo

 

"Als puber was ik héél dwars. Ik wilde nooit doen wat mij gevraagd werd, had een enorme drang naar vrijheid. Alleen al het idee dat je ’s morgens op móet staan, omdat anderen dat nodig vinden. Na de lagere school ging ik naar het atheneum en daar werden steeds mijn broers als het goede voorbeeld gesteld. Dat werkte helemaal averechts. Toen ben ik op de mavo beland. De cijfers werden beter, het leren ging makkelijker, het zelfvertrouwen groeide. Ik ben hoog begonnen, snel afgedaald en weer langzaam opgeklommen."

 

Belfast

 

"Samen met een vriend, die kok was, solliciteerde ik halverwege de jaren tachtig als serveerster op een baan bij een restaurant in Belfast. Ik wilde de wereld in, dus waarom niet? Ik wist natuurlijk wel dat er in Noord- Ierland af en toe een bom afging, maar we hadden het in ons hoofd gezet, dus gingen we. En ach, ondanks de bommen gaat het leven gewoon door. Mijn idee over de burgeroorlog was aanvankelijk heel zwartwit. In het half jaar dat ik er woonde en werkte, heb ik leren zien dat de werkelijkheid toch iets complexer in elkaar steekt."

 

Geschiedenis

 

"Terug in Nederland ben ik geschiedenis gaan studeren. Ik ben uiteindelijk afgestudeerd op de relatie tussen mens en dier tot de Franse revolutie – je moet ergens een punt zetten. Ik moet graven om de kennis van toen weer naar boven te halen. Vooral de grote lijnen vond en vind ik interessant, de filosofieën. Voor de feitjes en het archiefonderzoek was ik minder geschikt. Dat is ook de reden dat ik het schrijven van historische jeugdromans niet zie zitten. Al dat gepluis, al die details."

 

Smartlapfilm

 

"Ik heb mijn plezier in het schrijven ontdekt toen ik bij de USVA een videocursus volgde en een smartlapmusicalfilm maakte op basis van De tranen van Maria Machita van Paul Ruven. Vooral het schrijven van teksten en melodieën leverde zoveel plezier op. En nog: liedjes schrijven is misschien wel het leukste dat er bestaat. De energie die het geeft. Het zinderende gevoel dat je er aan overhoudt. Met het schrijven van een boek is dat gevoel er ook wel, maar veel meer uitgesmeerd."

 

Musicalkoor

 

"Als puber maakte ik al liedjes: schunnige teksten op basis van bestaande nummers. Maar daar trad ik niet mee naar buiten. Zou niet durven. Ik gedroeg mij wel stoer, maar ik was daar veel te verlegen voor. Dat ik graag op een podium wilde staan, ontdekte ik pas later, toen ik lid werd van een musicalkoor. Er moest een solo worden gezongen en tot mijn eigen verrassing hoorde ik een stem in mezelf roepen: ik! ik! ik! ik! Alsof er een diva in mij wakker was geworden. Maar ik durfde er niet aan toe te geven. Het werd nog erger toen iemand anders in het koor zich voor de solo meldde."

 

DiaDame

 

"Met trio DiaDame is alles in een stroomversnelling geraakt. We traden in 1994 op tijdens het Noord-Nederlandse Liedjesfestival, wonnen met Tramlijn 8, en hebben daarna veel optredens gedaan.Wat we deden hield het midden tussen kleinkunst en chanson. Door het succes van DiaDame – we hebben een cd gemaakt, Hete adem, die is ook uitverkocht – ben ik mij gaan focussen op hoe liedjes worden gemaakt, hoe optredens in elkaar zitten. Het is natuurlijk een echt vak. Tot die tijd deed ik maar wat."

 

Acteren

 

"Via Rob Heiligers (theatermaker uit Groningen, red.) ben ik in aanraking gekomen met het jeugdtheater. Eerst als zangeres, samen met Jothea Brouwer. Later ben ik gaan schrijven. Ik heb gemerkt dat acteren niet echt iets voor mij is. Ik kan mijn eigen teksten prima spelen, maar om teksten van anderen geloofwaardig neer te zetten, kom ik iets te kort. Terwijl dat juist iemand tot een echte acteur maakt, denk ik. Ik heb inmiddels wel twee keer in een film gespeeld. Kleine rolletjes: in Prooidieren van Thijs Gloger dat op het Filmfestival in Utrecht was te zien, en een naaktrol in Holland, dat zelfs in Zuid-Amerika is vertoond."

 

De Dames Slier

 

"Voor De Dames Slier heb ik twee stukken geschreven: Hotel- Pension De Drie Taarten en dan nu De boomhut, beide voor basisscholieren. Het stuk heeft niets te maken met het gelijknamige Kinderboekenweekgeschenk van Mirjam Oldenhave, het vertelt over een jongen die een boomhut beheert en een dame met plannen voor het terrein waar de hut op staat. Het gaat over dromen versus realiteit, kinderen versus volwassenen. De uitdaging is een verhaal zo te vertellen dat je er ’s avonds in je bed nog over moet nadenken."

 

Kiek

 

"Zowel Rits als Kiek is heel enthousiast ontvangen, met erg goede recensies. Ik geloof dat de 12-plus wereld in die boeken echt míjn wereld is. Ik voel mij er helemaal in thuis, weet nog alles uit de tijd dat ik zelf puber was. Dat je net kind af bent, dat je vrij en volwassen wilt zijn, maar toch ook klein wordt gehouden door je omgeving. De beklemming. En de veerkracht die kinderen hebben. Dat vind ik enorm interessant. Volgend jaar hoop ik met een nieuwe jeugdroman te komen. Eerst komt er nog een 8-plusboek: Sokkenthee en chocolade. In november moet het verschijnen."