Jaar in, jaar uit slaagt een groep Stellingwervers er in het dorp Oldeberkoop ‘s zomers tot één grote galerie te maken. Zaterdag werd de 39 editie van kunstroute Open Stal geopend. Tot half augustus is op 23 locaties werk te zien van ruim veertig kunstenaars, veelal afkomstig uit het Noorden, maar ook van daarbuiten. Alles op loopafstand.

Over het geheim van Open Stal is veel gezegd en geschreven. Voorzitter Hélène Smit wijst er in de nieuwe catalogus op dat het slagen van de kunstroute niet louter een kwestie is van de juiste kunstenaars kiezen. Het is meer dan dat, stelt ze. “Het succes is die combinatie van dat oude dorp met bijzondere locaties, inzet van vrijwilligers en dat o zo nodige geldpotje.”

Maar voor de bezoekers telt vooral de kunst. Hoe fraai Oldeberkoop ook oogt in de zomer, als de kwaliteit van getoonde werken beneden de maat is, neemt ook de belangstelling vroeg op laat af. Zonder overigens iets af te doen op de vrijwillige inzet in het dorp, welbeschouwd zijn het vooral instellingen (kerk, school, welzijnswerk, Schrieversronte) die ruimte beschikbaar stellen.

Motto van de nieuwe editie is ‘Wat een portret!’. En inderdaad, er zijn veel portretten te zien tijdens Open Stal. Zo toont Patricia van de Camp foto’s van meisjes, die net de kleuterleeftijd voorbij zijn, gevangen op het moment dat ze aan zichzelf zijn overgelaten na een confrontatie met anderen. Prachtig precair werk, in zachte kleuren, over kinderen als ontluikende, zelfstandige personen.

Ook heel sterk is 1974 van Anneliet van Beelen, een serie schilderijen op gebruikte gordijnstof. De titel verwijst nu eens niet naar het Het Beroemde Trauma, maar naar het jaar waarin Van Beelen begon met het verzamelen van pasfoto’s van naasten en bekenden. De werken zelf roepen de jaren zeventig in herinnering zoals menigeen zich het decennium uit de tijdschriften en van televisie kent: in kleur en mode, in blijheid en frisheid.

Jannes Koetsier liet zich voor zijn schilderijen inspireren door de klassieke portretten van rijke adellijke dames: freule van hier tot daar leunt glimlachend tegen de schouw terwijl de kunstenaar er alles aan doet om waar voor zijn geld te leveren en haar zo voordelig mogelijk te vereeuwigen.

Het interessante bij Koetsier zit in het weglaten van de dames. Hij schilderde de poppen en knuffels van zijn dochter in welvarend ogende interieurs: ‘Madame Hello Kitty’. Voor een kind is een knuffel een persoon, bijna net zo belangrijk en dierbaar als ouders en familie, verduidelijkt hij.

Ronduit bijzonder is een project van Mieke Werners aan de Molenhoek: een installatie, een film op YouTube en drie banieren (foto). In de tuin plaatste Werners een pop in een rolstoel: een ‘oude dame’ gemaakt van stof onder een rode doek. Op het filmpje is te zien hoe de dame onder aan een dijk bij zee wordt achtergelaten.

Vooral de banieren ogen indrukwekkend: ze tonen drie oudere mensen in hun naakte bestaan, hun marmerkleurige – gerimpeld en dooradert – lichamen blijken gemaakt van open gewerkt vilt. Het werk van Werners gaat volgens de maker over de schoonheid van ouderdom. Maar tegelijkertijd gaat het over hoe ouderdom in onze samenleving wordt overvleugeld, om niet te zeggen overschreeuwd, door een obsessie voor de jeugd.

Van een totaal andere orde, maar niet minder confronterend en verrassend, is het werk van Mathilde Hemmes aan de Oosterwoldseweg, een erotische film over een koe en lustopwekkend, zweterig spek. Het spek ligt op schalen, verpakt in lingerie en is zo gesneden dat het associeert met vrouwenlichamen.

De koe staat gewoon koe te zijn, omgeven door vliegen, in een zomerse weide. Tegelijkertijd horen we Marvin Gaye zijn Let’s get it on zingen: ‘There is nothing wrong/ with you loving me. If the spirit moves ya, let me groove ya’. Door het lijf van het beest – de geslachtsdelen, de wapperende staart, de naïeve blik – de gelikte montage, de iets vertraagde beelden en vooral de muziek gebeurt er ineens iets heel vreemds in de stal.

Open Stal

Kunst- en kijkroute Open Stal in Oldeberkoop. Te zien tot en met 17/8. Dagelijks van 13.00 tot 18.00 uur. Entree 3 euro. Kinderen t/m 14 jaar gratis. Startpunt is de kiosk aan de Oosterwoldseweg. Zie ook www.openstal.nl