Over ‘Staphorst’ van Koos Geerds
75 jaar: de mars van Penguin

Ineens kijk je anders naar de Ikea

Gerrit Komrij schreef ooit: ’Poëzie is geen tijdelijk onderdak, poëzie is kost en inwoning.’ Voor iemand die een belangrijk deel van zijn inkomen bij elkaar sprokkelt als dichter en bloemlezer is dat natuurlijk meer dan waar. Maar in dit geval gaat het er vooral om dat poëzie iets is dat altijd meereist. Of altijd zou kunnen meereizen. Vanaf het wakker worden tot en met het inslapen. Aan de ontbijttafel en bij het openslaan van de lakens. Bij het dichttrekken van de deur en het uitschakelen van de televisie.

 

Et cetera.

 

In diezelfde geest heeft festival Dichters in de Prinsentuin in Groningen het motto ’Dagelijks brood’ meegekregen. Dit keer stond het alledaagse karakter van poëzie centraal. Zoals Arjen Nolles en Rolien Scheffer het stellen in de bloemlezing Dagelijks brood: "Het woord als voeding voor de geest, het gedicht als bouwpakket." Waarmee meteen duidelijk is gemaakt dat poëzie niet kant-en-klaar wordt aangeleverd. Je moet er als luisteraar of lezer wel wat voor doen. De oren en ogen openhouden bijvoorbeeld, je laten inspireren door de ontwerper en soms zelf met ideeën komen.

ThomasMohlmannInDeIkea 
Bij de Ikea gaat dat makkelijk. Vrijdagmorgen, op de slotdag van het evenement, is het woonwarenhuis één van de festivallocaties, naast de vertrouwde theetuin en loofgangen in de binnenstad. Enigszins verdekt tussen de tafels en stoelen staan in de toonzalen zes dichters opgesteld: Thomas Möhlmann (foto: Kees van de Veen), Simon van der Geest, Fieke Gosselaar, Eelke van Es, Sacha Landkroon en Mishenu Osepa Cicilia. Hun voordrachten zijn niet zozeer op het winkelende publiek gericht, maar bedoeld voor zo’n dertig festivalgangers die zich bij de ingang ’in een kleine groep mensen zien veranderen’.

 

Niet alles gaat vanzelf, ook niet als braafjes de officiële looproute in de woonsuper wordt gevolgd. Dus leidt een gids ons allereerst naar de ’Woonkamers’ waar Simon van der Geest, tegen een achtergrond met opbergsysteem Besta/Framstra 677 (uitgevoerd in essenhoutpatroon), voorleest uit Dissus, een lenige raptekst voor alle leeftijden op basis van Homerus’ Odyssee. Voor wie er gevoelig voor is, allemaal heel fijn symbolisch, zo aan het begin van een expeditie door de dolgedraaide consumptiemaatschappij die de Ikea óók is.

 

Stop nummer twee breng ons bij Mishenu Osepa Cicilia en haar gedicht Librami, wat zoiets betekent ’bevrijdt mij’. Osepa Cicilia komt van Curaçao en dicht in het Papiamentu, een mooie taal om naar te luisteren, maar lastig om te volgen. Ineens kijk je heel anders naar de Ikea. Het bewijs wordt even later aangetroffen in de vorm van een onvervalste ready-made, hangend aan een kast:

 

23m2 gebruikte kleuren en materialen

Verf

Flexa

Wand beige

Flexa Colors muurverf

Kleur F2.10.70

 

Wand wit

Flexa Colors muurverf

Kleur HN 02.88

Vloer

Tundra Kliklaminaat

Kleur antiek effect

 

Geen tijd om zelf

Te monteren?

 

Via Eelke van Es (afdeling Verlichting) belanden we bij Fieke Gosselaar (Slaapkamers). De laatste draagt onder meer haar gedicht Riouwstraat voor: ’Klaine koamer/ zit in n deuze./ Deuze wil nait dicht,/ ze kikt dernoar.// Wilde daaier/ van Riouw sluipen/ joaren in heur bèr,/ bluizen blözzem/ in heur hoar.//En nou wieder/ fluustert ze./ op stroat wordt/ tot tiene teld.’

 

En dan is het niet ver meer naar ’Kinderland’ waar Thomas Möhlmann in een roze meisjeskamer voorleest uit de bundel Kranen open terwijl zijn debuut De vloeibare jongen zo staat opgesteld je ’m terstond wilt aanschaffen. Aan potten, pannen en washandjes geen gebrek, maar in die behoefte voorziet de Ikea niet. Vreemd. Waarom wel kasten, maar geen boeken?

 

Eenmaal de kassa gepaseerd is, krijgt Sacha Landkroon het laatste woord. Twee jaar geleden had de festivalorganisatie ’m nog weggestopt in een steeg, nu klinkt zijn stem op een van de drukste plekken in heel Groningen. Gezeten op een witte 3-zitter van het type Ektorp (Nieuwe verlaagde prijs: 299) leest Landkroon over een hand die in een broodzak met schimmel: ’Onder in de zak wonen stille fantomen/ die bonte bellen blazend huidvulkaantjes/ aan de boorden van een uitgang knagen.’

 

Thuis de gebruiksaanwijzing toch maar even goed lezen.