Woest en Ledig

Art house Schipborg: geen blokhut, maar blikvanger

Jur Evenhuis van vakantiepark Músarrindill in Schipborg droomde al jaren van een alternatief voor zijn oude zelfbouwcaravan. Dit voorjaar werd die droom werkelijkheid. Op het perceel naast zijn woning aan de oever van de Drentsche Aa verrees een door kunstenaar William Speakman ontworpen art house (foto Harry Tielman), een bouwsel dat nog het beste vergeleken kan worden met een fors uitgevallen paddenstoel van hout.

 

Dat alles met dank aan Wouter Dijk uit Zeegse, initiatiefnemer van een reeks bijzondere recreatiewoningen in Drenthe. "Het idee is om te laten zien dat Drenthe meer is dan heide en hunebedden", vertelt Evenhuis over het art house-project. "Dijk wilde zeven bijzondere recreatiewoningen laten bouwen, op loopafstand van elkaar. Allemaal ontworpen door verschillende kunstenaars. Het zijn er vijf geworden."

 

Evenhuis mocht als eerste een ontwerp kiezen. "Ik wilde eigenlijk een omgekeerde boot, maar die zou negentien meter lang worden. Toen werd het dit ontwerp van Speakman. Omdat ik iets wilde dat opvallend én comfortabel is, en vanwege de paddenstoelvorm waarschijnlijk. Ik ben een kenner, dat mag ik wel zeggen. Eetbare paddenstoelen zijn mijn specialiteit."

 

Honderdtwintigduizend euro heeft het art house in Schipborg gekost. "Meer dan de bedoeling was", vertelt Evenhuis. Wijzend op de drie reguliere vakantiehuisjes die Músarrindill telt: "Voor dat geld heb je drie of vier nieuwe blokhutten. Maar ik wilde per se een blikvanger. En die hebben we gekregen. Er rijdt hier niemand voorbij zonder over het art house te beginnen.

En iedereen is positief."

 

Nou ja, iedereen... "Laatst kwam op de fiets een ouder echtpaar voorbij. ’Kiek eens wat mooi’, hoorde ik de man zeggen. En even later zijn vrouw: ’Ja, maar dat dak dat kan ik nait lijen.’ In het midden latend of ze daar de hoedvorm mee bedoelde, of de duizenden loden plaatjes die als dakdekking zijn gebruikt. "Allemaal speciaal op maat geknipt", verklaart Evenhuis.

 

Twee timmerlieden hebben het twee verdiepingen tellende huisje grotendeels in elkaar gezet. "Iedere plank had weer een andere maat. De een vond het prachtig, de andere hield meer van standaardwerk. Sommige ideeën konden echt niet, vonden ze. Mailden we een foto van het resultaat naar Speakman, moesten ze alsnog een raam onder een ander raam aanbrengen."

 

Sinds april is het art house nu in de verhuur. 750 euro per week in het hoogseizoen. Van alle gemakken voorzien. Met uitzicht op de beroemdste beek van Drenthe. "De bezetting is tot dusver vijftig procent, daar ben ik zeker niet ontevreden over", zegt Evenhuis. "Ik denk er nu ineens over om mijn eigen huis ook te vertimmeren."

Onrustige Don Diablo draait een zompig Vuelta-rondje

De komst van de Vuelta naar Drenthe maakt wat los! Omdat het konijn van slag was en ook de kat door de aanhoudende beats uit het centrum van Emmen niet meer wist waar hij het moest zoeken vrijdagavond toch maar even gaan kijken bij de Dancetour op de Es. Uiteraard na de stortbuien, dus na Samsobeats en Dr. Kucho. Mooi op tijd voor Don Diablo.

 

Geschrokken van de gebeurtenissen in Hoek van Holland stond de organisatie van de gratis toegankelijke Dancetour behoorlijk strak. Of dat in Emmen nodig is, daar kun je over twisten. Voor die anderhalve hooligan en dronken boer zou het toch eigenlijk niet moeten, dat leeghalen van de zakken bij de entree. Maar vooruit: beentjes wijd en armpjes in de lucht, en hup, het grasveld op.

 

Behalve de beveiliging was ook het terrein zelf groots opgezet. Een rij tenten links, een rij tenten rechts, een groot podium voor de dj. Daarnaast twee reusachtige beeldschermen waarop we Don druk in de weer konden zien. Ook interessant: de sms-teksten die voortdurend werden geprojecteerd. ‘Veendam? Daar heb ik een eens hond vandaan gehad. Dat was geen beste’, lazen we op een gegeven moment.

 

De geluidsinstallatie was ondertussen maar zo zo. Een beetje zompig, met de nadruk op veel laag. Wat ook al niet meehielp was dat Don Diablo nadrukkelijk voor een onrustige, om niet te zeggen opgefokte rockset had gekozen. Meer The Prodigy dan Hed-Kandi zullen we maar zeggen. In ieder geval weinig elegant swingend. Er moest gepogood worden, hij wilde vuisten zien. De meters stonden voortdurend in het rood, met veel vervorming tot gevolg.

 

Zo’n zeshonderd man waren op het hoogtepunt aanwezig, een half festivalterrein vol. Waarschijnlijk voor de organisatie voldoende om van een geslaagd evenement te spreken. Maar om nu te zeggen dat het veld vrolijk stond te springen en te stuiteren. Dat iedereen zijn breedste glimlach tevoorschijn toverde om zich te baden in een aangenaam bad vol phonky biets. Nou, nee.

 

Na afloop nog even aan twee medewerkers van de dierentuin gevraagd hoe de pinguïns in het aanpalende park het geweld doorstonden. Dat viel erg mee, luidde het antwoord. Ze zaten heel rustig met de kop tussen de vleugels te wachten tot alles weer voorbij ging.

 

Dat is ook een manier om een feest te ondergaan.

Eerst de Dancetour, daarna Rupspop

Op het evenemententerrein van de Vuelta op de Es in Emmen, strijkt vrijdag 28 augustus de Dancetour neer. Hoofdact van dit rondreizende dance-evenement is Don Diablo, Andere gecontracteerde dj’s zijn Dr. Kucho, Samsobeats en de lokale recordspinner Kelly B. Ook de Dancetour is gratis toegankelijk. Aanvang is 17.00 uur, het einde is voorzien rond middernacht. Zie ook www.dancetour.nl

 

Een dag later, zaterdag 29 augustus, wordt op dezelfde locatie de tweede editie van Rupspop gehouden, een gratis toegankelijk popfestival. Op het affiche prijken namen van bands als ROOS, The Mother Lovers, Soulburn, Bernard Gepken, Kraantje Pappie, GEM, Destine en Voicst. Aanvang is 17.00 uur, Voicst begint om 23.30 uur. Zie ook www.rupspop.nl.

 

 

Rita Neef dingt naar ArtOlive Award 2009

Rita Neef uit Meppel is genomineerd voor de ArtOlive Award. Neef, opgeleid aan kunstacademie Artez in Zwolle, dingt met nog dertig anderen naar de jaarlijkse prijs voor net afgestudeerde kunstenaars.

 

Kunstacademie Minerva in Groningen is met vier kandidaten in de race. De Groningse genomineerden zijn Rob Bouwman, Alexandra Konstantinovna van, René Kuipers en Albert Raven. Aan de Nederlandse kunstacademies studeerden dit jaar ruim 1500 studenten af.

 

De Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag is met acht kanshebbers hofleverancier. Behalve Groningen leveren ook de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en de Hogeschool voor de Kunst in Utrecht vier kanshebbers.

 

Vorig jaar ging de prijs naar Julia Nieburg van KABK in Den Haag, het jaar daarvoor naar de in Assen geboren Chris Brans, opgeleid in Zwolle. De winnaar van kunstprijs wordt 9 oktober bekendgemaakt tijdens een tentoonstelling in de Westergasfabriek in Amsterdam.

 

De ArtOlive Award (€2500) is negen jaar geleden in het leven geroepen door de grootste online galerie van Nederland. In de jury zitten onder anderen hoofdredacteur Roos van Put van Kunstbeeld en Wim van Krimpen, voormalig directeur Gemeentemuseum Den Haag.

Sieger MG experimenteert hier, en dan weer daar

In de benedenzaal van De Spieghel in Groningen vindt donderdag 27 augustus de tweede aflevering van Poesie Parnassi plaats, een experimentele bijeenkomst waarbij poëzie flirt met andere kunstdisciplines. Op het programma staan optredens van Meindert Talma, Solace I Guess en Sieger MG die ook de dj van de avond is. Aanvang is 22.30 uur aan de Peperstraat 11. Toegang is gratis.

 

Twee dagen later, op zaterdag 29 augustus, presenteert Sieger MG tijdens het multi disciplinair festival Gideon in Groningen zijn Kern Konkreet, een act met ‘klinkende gedichten onder strakke beats’. Hij doet dat tijdens het literaire deel van het festival. Andere bijdragen worden geleverd door Egbert Hovenkamp II, Kasper Peters, Hedwig Baartman, Herman Annema, Rense Sinkgraven, Emiel Matulewicz en Cilia Overmaat. Aanvang 16.00 aan de Gideonweg 9 in Groningen.

'Reve-biografie loopt over van nieuwe informatie'

Literatuurhistoricus Nop Maas belooft de lezers van het eerste deel van zijn Reve-biografie een schat aan onbekende gegevens. Dat zegt de biograaf in een interview bij een voorpublicatie uit het eerdaags te verschijnen Gerard Reve. Kroniek van een schuldig leven.

 

"Als er weer eens iets in de krant stond dat er dit of dat van Gerard Reve ontdekt was, dacht ik steeds: zo ontzettend bijzonder is dat niet; wacht maar eens tot mijn boek komt, dan zullen ze nog eens wat zien", vertelt Maas.

 

Hij vervolgt: "Zonder overdrijving kan ik zeggen dat het eerste deel van de biografie werkelijk overloopt van nieuwe informatie. Waar ikzelf bijvoorbeeld tevreden over ben, is dat Reve's jaren durende weg naar homoseksualiteit nu tot in details is gedocumenteerd."

 

In het eerste deel, De vroege jaren 1923 - 1962, beschrijft Maas onder meer Reve's hevige verliefdheid voor Tine Fraterman, een meisje dat hij tijdens de Tweede Wereldoorlog in Enschede leerde kennen en met wie hij tot maart 1945 een langdurige liefdesrelatie heeft onderhouden.

 

In de voorpublicatie presenteert Maas de levensbeschrijving nadrukkelijk als een kroniek, en niet als een biografie. "Ik heb welbewust gekozen voor een chronologische en documentaire aanpak, en dus voor een dik boek met een kroniekachtig karakter. Volgens mij moesten in deze biografie zoveel mogelijk dingen vastgelegd worden, nu ze nog traceerbaar waren."

 

De Kroniek van een schuldig leven gaat uiteindelijk drie delen omvatten. Het eerste deel verschijnt 30 oktober bij uitgeverij Van Oorschot. Deel twee, waarin de 'rampjaren' tussen 1963 en 1975 centraal staan, volgt in maart 2010. Het slot, met de 'late jaren' tot en met 2006, is voorzien voor oktober 2010

Barbara Stok verstript leven Vincent van Gogh

Barbara Stok gaat de stripbiografie van Vincent van Gogh tekenen. De Groningse tekenares is daartoe benaderd door het Van Gogh Museum en de onlangs aangestelde stripintendant van het Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst (BKVB).

Dat is dinsdag bekendgemaakt, ruim een week nadat Stok de Stripschapprijs 2009 werd toegekend. Het Fonds BKVB, dat dit jaar de stripcultuur tot een van zijn speerpunten heeft gemaakt, neemt een belangrijk deel van de financiering voor zijn rekening. De biografie verschijnt uiteindelijk bij uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.

Het is voor het eerst dat de Groningse het levensverhaal van een ander gaat tekenen. Ze maakte tot dusver vooral naam met sterk autobiografisch werk. Voor de stripbiografie van Van Gogh laat Stok zich onder meer inspireren door zijn schilderijen en zijn brieven.

Over ‘Emily Dickinson in leven en dood’

Een tijdje geleden kondigde Dagblad van het Noorden een concert aan geïnspireerd op de poëzie van Emily Dickinson (1830 – 1886). Het bericht eindigde met de belofte dat de Amerikaanse dichteres zelf zou voordragen uit haar werk. Het zou eens! De bundel Emily Dickinson in leven en dood is bedoeld als inleiding op het werk van een dichteres wier roem steeds groter lijkt te worden, maar nog altijd wacht op een doorbraak naar een groot publiek.

 

Philippus Breukers en Jan Gulmans verzamelden daartoe zes doorwrochte stukken waarin Dickinson van verschillende kanten wordt belicht. Zo schreef vertaler Peter Verstegen over de mannen in het leven van de dichteres die steevast als ED wordt aangeduid, Marian de Vooght over de ontvangst van Dickinson’s werk in Nederland en Vlaanderen, Anneke Reitsma over de geesteshouding, Harry Bekkering over de visie van Simon Vestdijk en Albertina Soepboer over de invloed op de poëzie van Obe Postma. Gulmans zelf besluit met een essay over de poëtica van Dickinson.

 

Waar: Friese Pers Boekerij, 2009

 

Kortom: Gedegen, enigzins hermetische introductie.

Wandelen door poëtisch Drenthe (2)

Wegens succes nog een keer: een wandeling aan de hand van het Drenthepad, door wat ze bij het Nivon sinds kort ‘poëtisch Drenthe’ noemen. Ging het de vorige keer van Emmen via Diphorn en Sleen naar Oosterhesselen, dit keer voerde de route van Oosterhesselen via Gees naar Nieuw Balinge, Mantinge en Bruntinge uiteindelijk tot in Westerbork.

 

Het begin was veelbelovend. Gees is met recht een prachtig dorp en de omgeving lijkt daar volledig op aangepast. Goede kleuren, pittoresk, keurig aangeharkt struweel, nette wegen, nergens een blaffende hond, klompen bij de deur. Drenthe zoals het graag wordt gezien. Opvallend is de verbouwing van de oude melkfabriek aan de Dorpsstraat tot een ‘kleinschalig wooncentrum voor ouderen met geheugenproblemen’. En we noemen het: De Herbergier.

 

Minstens zo fraai is het natuurgebied dat bij Gees is ontstaan na ingrijpen door waterschap Velt & Vecht. Dat wil de bedding van de Geeserstroom gebruiken om water vast te houden als de Zondvloed ooit nog eens in Zuid-Drenthe bereikt. Het gebied ligt naast De Hooge Stoep, ook al zo’n schoon stuk natuur. Helaas bleek vanaf hier de markering af en toe slecht terug te vinden. Met als gevolg een fikse omweg.

 

Nieuw Balinge is een dorp waar met recht nog hard aan wordt gewerkt. Vooral ter hoogte van de Geeser Raai reden de vrachtwagens af en aan, vermoedelijk om grond te verplaatsen voor het buizenstelsel dat door A. Hak momenteel door gansch Nederland wordt aangelegd. En in de tuinen van de lokale bevolking lagen overal stapels stenen naast bulten zand, waarschijnlijk voor nog uit te voeren verbouwingen dan wel straatjes die in de vrije tijd moeten worden aangelegd.

 

Hoogtepunt bleek een tocht door het Mantingerzand, een ronduit spectaculair zand- en heidegebeid waar je zo’n vier kilometer kunt wandelen zonder hinderlijke afleidingen. Het begeleidende gidsje beloofde hier allerlei ongedierte – hagedis, adder, heikikker – maar die hadden weer eens vrijaf. Dus moesten we het doen met (bijna) bloeiende heide, solitaire beuken, duinen (!) en uit de kluiten gewassen jeneverbesstruiken.

 

Na het Mantingerzand werd het ras minder. Mantinge zelf oogde doods, het landschap werd allengs agrarischer en begon naar varkens te ruiken. Overal werd gemaaid en groeide mais en iedereen heeft maar paarden tegenwoordig. Wat doet men toch met al die beesten? Ze geven geen melk, trekken geen ploeg, mogen niet geslacht worden voor consumptie. Het hart sprong op toen bij Bruntinge een dood kalf werd aangetroffen in een kruiwagen – koeien, daar kun je er niet genoeg van hebben.

 

Aansluitend het Scharreveld, een aardige poging tot vrije natuur, met opvallend veel libellen, juffers en vlinders. Daarna de N381 onderdoor, door het eeuwig lekkende viaduct, richting Westerbork waar ze he-le-maal klaar zijn voor de doorkomst van La Vuelta op 30 augustus. Om ter hoogte van hotel Meursinge te ontdekken dat dat de Arriva-bus naar huis niet kwam opdagen. Daar sta je dan, met zeker 25 kilometer in de benen, turend naar de permanente uitverkoop bij Bertus ten Hoor.

 

Poëtisch Drenthe – je krijgt het cadeau.

Brief aan Ton van ’t Hof

Geachte Ton van ’t Hof,

 

Vanwege mijn journalistieke werk ben ik meer dan gemiddeld geïnteresseerd in nieuws. Dus toen ik een paar jaar geleden de eerste artikelen onder ogen kreeg over het fenomeen flarf-poëzie maakte mijn hart een sprongetje. Gedichten gemaakt op basis van teksten geplukt van het internet, dat was nog niet eerder vertoond. Was ik hier getuige van verse impuls in de oude letteren? Zouden flarfdichters in staat zijn om de boel weer eens flink op te schudden?

 

Afgaand op de reacties die De Contrabas recentelijk wist te generen met berichten over flarf zit het met het laatste wel goed. De discussie op internet waait alle kanten op - zo hoort het ook. Als ik het debat probeer te overzien, hebben we te maken met twee kampen: zij die vinden dat er inderdaad iets nieuws onder de zon is en zij die flarf beschouwen als oude, waterige wijn in nieuwe, modern vormgegeven zakken.

 

Inmiddels heb ik het door jou samengestelde flarf gelezen, de eerste Nederlandse flarfbloemlezing met werk van acht dichters uit Nederland en Vlaanderen, en nog steeds weet ik niet goed bij welk kamp ik mij wil scharen. Probleem is dat ik flarf als fenomeen zeer interessant vind, maar dat ik als lezer van flarf mij geen raad weet met een poëzie die mij het gevoel geeft dat ik mijn tijd zit te verdoen.

 

Tegelijkertijd is flarf een confronterende bloemlezing omdat ik mij, al lezende, voortdurend afvraag of dit überhaupt wel poëzie is. En vervolgens: wat is dan poëzie? Georganiseerde taal? Taal die zo wordt gepresenteerd dat het emotie teweeg brengt? Ergernis is ook een emotie, dat klopt. Maar op de flarfgedichten in deze bloemlezing krijg ik geen grip, ik word er niet warm of koud van. In het meest gunstige geval blijft mijn oog eventjes haken, zoals dat op een caféterras ook kan gebeuren.

 

Vermoedelijk heeft het met het procedé te maken, met het van internet plukken van tekstfragmenten. Door die wetenschap hebben de gedichten iets onpersoonlijks, iets kils, alsof ze door een machine zijn uitgespuwd. Wat ook niet meewerkt, is ontbreken van context. Waar verwijzen die regels naar? Naar internet? Het is mij te vaag, of te veelomvattend. Help, de flarflezer verzuipt! De flarfdichter is een God in het diepst van zijn internetuniversum.

 

(Moet ik alwéér denken aan het voorwoord in de bloemlezing Ik ben een bijl. Daarin varieert samensteller Erik Jan Harmens op regels uit het nummer Panic van The Smiths: ‘Hang the blessed DJ/ Cause the music they constantly play/ It Says Nothing to Me About My Life’. Een uitstekend uitgangspunt eigenlijk, dat mag ook wel eens gezegd.)

 

Nee, dan telt het fenomeen flarf zwaarder. Zelf wijs je in het voorwoord op de band met Kurt Schwitters en de dadaïsten, met het knippen van teksten die door een dichter in de gewenste volgorde worden geplakt, het collage-principe. Flarf past daarmee in een traditie waarbij een technologische ontwikkeling wordt aangegrepen om kunst te maken. Het belang van flarf zit vooral in het feit dat de bloemlezing deel uitmaakt van de E-cultuur, de nieuwe wind die is gaan waaien dankzij de computer.

 

Vooralsnog dus meer vorm dan inhoud.

 

Rest mij nog complimenten uit te spreken voor de wijze waarop je deze noviteit in de markt probeert te zetten. Moedig. Dat is, geloof ik, het juiste woord. Vooral omdat het merendeel van de poëzieliefhebbers in Nederland en Vlaanderen toch eigenlijk liever Tollens leest dan, pakweg I.K. Bonset. En o ja, wat een voortreffelijke foto op het omslag van Julian Wassenaar. Je moet er niet denken zo door het leven te moeten.