Veertig jaar lang bezocht de Duitse kunstschilder Max Liebermann (1847 – 1935) Nederland. Het Drents Museum stond vorig jaar uitgebreid stil bij zijn werkbezoeken. Vrijwel gelijktijdig bezochten elf Nederlandse en Duitse kunstenaars de locaties die anderhalve eeuw geleden door Liebermann werden aangedaan: de Zuid-Hollandse kust, ’t Gooi en Zuidoost-Drenthe. Het werk dat zij op basis van de uitstapjes maakten, is deze zomer te zien in Zweeloo.

Het principe is beproefd: schotel een groep kunstenaars hetzelfde onderwerp voor en ze komen allemaal met iets anders thuis. Die gedachte zit ook achter de expositie Mit Liebermanns Augen – Ogen, een gezamenlijk project van de stichting Grafisch Erfgoed Orvelte en het Graphischen Gesellschaft Leer. Maar dit keer springen de overeenkomsten meer in het oog dan de verschillen.

Op de eerste plaats heeft dat te maken met de gehanteerde techniek. Het zijn allemaal grafici die aan Mit Liebermanns Augen – Ogen hebben meegewerkt en het merendeel koos ook nog eens voor een sterk figuratieve benadering. Maar minstens zo bepalend zijn de gekozen thema’s. In navolging van Liebermann stortte iedereen zich vol overgave op het landschap en dat blijkt wonderwel de afgelopen honderdvijftig jaar nauwelijks veranderd.

Meest duidelijk blijkt dat uit het werk van Wolfgang Epple uit Leer, die een zeer fijne etstechiek heeft gebruikt om het Zweeloo en Aalden van Liebermann terug te halen. Authentieke locaties te over, slechts een enkel detail wijst er op dat we hier te maken hebben met recent werk: latten die zijn aangebracht om oude bomen te beschermen bij werkzaamheden, een verkeersbord met een wegafsluiting, een richtingaanwijzer die muziekfestival Folk veur volk aankondigt.

Door die nadruk op traditie springt het meer ‘moderne’ grafische werk extra in het oog. Herbert Buss uit Moormerland bijvoorbeeld zette een stap die de impressionist Liebermann niet kon maken en leverde een expressionistisch zeegezicht af. Ansje van den Muyzenberg uit Peize en Joost Schmidt uit Engwierum gingen nog weer verder en keerden terug met abstracte (kleuren)etsen waarin alleen heel in de verte nog iets van een landschap herkend kan worden.

Dè blikvanger van Mit Liebermanns Augen – Ogen is evenwel een linosnede van Hélène Smit uit Makkinga. Smit nam Liebermanns reisjes naar de Noordzee als uitgangspunt voor levensgrote verlaten strandstoel van riet, inclusief ‘bijbehorende’ attributen die met magneten op het werk kunnen worden geplakt: een tropenhelm, een emmertje, een paar handschoenen en wat schelpen. Liebermann, moe van het schilderen van golven, duinen, koeien en boerderijtjes, is blijkbaar even wandelen. Alleen zijn geest zweeft nog rond.

Expositie: ‘Mit Liebermanns Augen – Ogen’ met grafisch werk van diverse kunstenaars uit Nederland en Duitsland. Te zien: tot en met 14/9, Marktstraat 2 in Zweeloo. Open: di. t/m zo. 13.00 en 17.00 uur.