Onlangs verscheen De zieken breken, de vijfde dichtbundel van Wouter Godijn uit Groningen (foto: Jan Willem van Vliet). In een begeleidend persbericht werd de uitgave als volgt aangekondigd: “Enkele jaren geleden bleek dat Wouter Godijn aan een spierziekte leed. Gevolg was dat ook zijn poëzie ziek werd. Walging, angst en pijn speelden altijd al een rol in zijn poëzie, maar in deze nieuwe bundel dringen deze gevoelens zich op de voorgrond. ‘Deze meneer doet het niet meer.'"

Bij de dichter thuis, in zijn woonkamer, lijkt het allemaal mee te vallen. Godijn oogt gezond en opgewerkt, zijn stem klinkt zangerig en vrolijk. Niks geen walging en treurnis. Hoe zit dat met die spierziekte? “Nou”, zegt de dichter, “ik word verdacht van multiple sclerose. Dat wil zeggen: ik heb alle symptomen die op ms wijzen, word regelmatig onderzocht, maar het is nog niet wetenschappelijk vastgesteld. Niet dat ik daar op zit te wachten. Ik probeer met veel rust mijn leven in goede banen te leiden.”

Het is verleidelijk om alle gedichten in De zieken breken in het licht van een particuliere ziekte te lezen. Maar daarmee doen we de eigenzinnige dichter Godijn ernstig te kort. Zoals in vrijwel al zijn werk – poëzie én proza – jongleert hij in deze bundel met de werkelijkheid en roept hij een wereld op waarin alles mogelijk is en ook gebeurt: wisselende perspectieven, vreemde gedachtesprongen, curieuze terzijdes, grappige observaties en beklemmende associaties.

“Deze bundel laat zien hoe een verandering in je leven een ander accent in de poëzie tot gevolg kan hebben”, duidt Godijn aarzelend. “Ik heb eerder soms wat aanmatigende gedichten geschreven, waarin ik mij wijs voordoe. Nu wilde ik laten zien, ook omdat het in mijn oeuvre past, dat er maar dít hoeft te gebeuren en het is zó. Dat geluk en wijsheid betrekkelijk zijn, dat er geen vast punt bestaat. Dit is poëzie waarin de koers scherp daalt. Bedoeling is dat het hierna weer scherp omhoog gaat.”

De zieken breken benadrukt instabiliteit. “Het is iets wat mij aan het bestaan erg opvalt, maar tegelijkertijd iets wat ik niet met zekerheid kan vaststellen omdat ik ík ben”, formuleert Godijn. “Misschien beleef ik die instabiliteit wel veel sterker dan andere mensen. Ik heb er in ieder geval een gevoeligheid voor. Het wisselen van perspectieven, het benadrukken dat iets tegelijkertijd heel anders kan zijn, zit in al mijn werk. Het maakt het ook wel spannend, dacht ik.”

Ter verduidelijking gaat Godijn voor het raam staan en wijst hij naar de lucht. “Vandaag hebben we weer dat goed bij mijn standpunten aansluit”, stelt hij vast terwijl de wolken langs een blauwe hemel schuiven. “Dat blauw is het geluk, maar er schuift steeds iets voor. Het verandert voortdurend. Slechts af en toe word je een glimp gegund op wat je zekerheid zou kunnen noemen, of een staat van geluk. En dan is het weer weg. Kijk, daar is weer een stukje blauw.”

Wouter Godijn biedt geen houvast. “Het kan heel gevaarlijk zijn om alles wat ons ontregelt uit te bannen. Het zou wel eens beter kúnnen zijn om te aanvaarden dat alles veranderlijk is. De schrijver Ger Groot zegt dat het een misvatting is om te denken dat op alle vragen maar een antwoord mogelijk is en dat alle antwoorden een samenhangend geheel vormen. Richting geven kan beperkend en gevaarlijk zijn. Het moet ook zonder richting kunnen.”

Met zijn bewuste grilligheid maakt Godijn het de lezer niet eenvoudig. Zijn werk staat bijna haaks op de stelling van Karel van het Reve dat alles zo geschreven dient te worden dat een twaalfjarige jongen het zonder problemen kan begrijpen. “Dat is een typische Hollandse School opvatting, waarin geen mus van het dak mag vallen zonder dat die val verantwoord wordt of betekenis heeft. Ik hou meer van barokke literatuur.”

Wouter Godijn ontbreekt op de onlangs gemaakte groepsfoto van alle in de stad Groningen woonachtige schrijvers en dichters. “Ik kreeg te laat door dat die dag geen bussen reden”, vertelt hij laconiek. “Ik stond bij de halte toen twee pubermeisjes mij er op wezen dat er staking gaande was. Tot zover is mijn poging gekomen om bij de groten van Groningen te horen. Maar wachten op een bus die niet komt, heeft ook iets moois.”

Het gaat goed met de poëzie in Nederland, constateert Godijn aan de vooravond van festival Dichters in de Prinsentuin. “Er zijn veel dichters, er zijn veel manifestaties, veel mensen zijn enthousiast bezig. Het zou mooi zijn als al die mensen nu ook eens poëzie van anderen gingen lezen. Wat minder egocentrisme en eens kijken wat anderen hebben gemaakt, hoe de poëzie zich heeft ontwikkeld. Dan worden die eigen gedichten vanzelf ook beter.”

Boek: De zieken breken. Auteur: Wouter Godijn. Uitgever: Contact. Prijs: €17,95 (62 blz.)