Hoewel de publiciteit rondom Bart FM Droog anders doet vermoeden, is Gezienus Omvlee nog steeds de enige echte gemeentedichter van Emmen. Tot 1 maart is hij officieel in functie, pas 10 maart volgt zijn afscheid. Gelet op de enorme productie van Omvlee – twee jaar lang vrijwel iedere twee weken een gedicht – kunnen er tot die tijd nog vele regels uit zijn pen vloeien.
Ondertussen is de bloemlezing uit zijn werk al verschenen. Emmen dichterbij is een prachtig vormgegeven bundel met 28 gedichten waarvan een aantal verluchtigd met illustraties van Ine Hendriks. Op de omslag staan twee regels afdrukt bij wijze van ondertitel: ‘o Emmen, parel aan des Hondsrugs staart/ in ’t boerenerf hier ligt uw bakermat’.
Daarmee wordt al wat prijsgegeven van de inhoud, want als iets opvalt aan deze gemeentepoëzie dan is het een hang naar de romantische traditie. Dat begint al met een voorkeur voor vaste vormen. Maar het zit ook in de woordkeus, toon en zelfs thema’s. Omvlee etaleert met graagte zijn liefde voor het veenlandschap: ‘dit laand waorvan de bovenlaog verdween’.
Omvlee staat met het ene been in de negentiende en het ander in het begin van de twintigste eeuw. Dat is opvallend voor een gemeente waar vrijwel alles van voor 1940 is gesloopt. Maar het is ergens ook wel goed. Juist door te kiezen voor het vertrouwde en bekende is zijn dichtkunst heel toegankelijk. Aan de opdracht om poëzie bij een breed publiek in Zuidoost-Drenthe te promoten heeft hij glansrijk voldaan.
De vraag of het ook kwalitatief goede poëzie heeft opgeleverd, is lastiger te beantwoorden. Gelegenheidsgedichten moeten binnen een context beoordeeld worden en in een bloemlezing is die context nauwelijks terug te vinden. Gelukkig bevat Emmen dichterbij vooral poëzie die los van de actualiteit goed gelezen kan worden, vaak lofzangen op locaties, al blijven de meeste gedichten iets eenduidigs houden.
Waarmee allerminst is gezegd dat Emmen dichterbij weinig biedt. Het schip is mooi venijnig, zeker voor wie Klazienaveen kent: ‘het biedt een imposante aanblik/ in ’t hart van ‘t dorp ligt de Titanic’. Happy hour over het uitgaansleven heeft iets wrangs: ‘omgeven door de geur van pis en kots/ zit daar gehurkt haar ouders trots’. Halteplaats is prachtig: ‘wachtend, dromend van de Rubicon/ Emmen, Hondsrugweg, het busstation’.
Soms in het Drents, maar meestal in het Nederlands wisselt Omvlee mis- en weemoedige observaties af met kwinkslagen. Hij relativeert de regionale ambities: ‘zo ligt uw stadsallure in uw winkelstraten/ al zijn die na zes uur stil en weer verlaten’. En schudt het hoofd bij de theaterplannen en verhuizing van de dierentuin: ‘zo is de geest hier nu echt uit de fles/ ons groene hart verdwijnt, net als de es’.
Wie de oogst overziet, moet concluderen dat Gezienus Omvlee zich bewonderenswaardig staande heeft gehouden binnen de gestelde beperkingen. En dat hij als eerste gemeentedichter de lat op een hoogte heeft gelegd die Emmen past. Nu maar zien of Bart FM Droog daar overheen kan.
Boek: Emmen Dichterbij. Auteur: Gezienus Omvlee. Uitgever: Stichting Gemeentedichter Emmen. Prijs: €5 (48 blz.).