Voor wie opgroeit met videoclips is het moeilijk voor te stellen dat er een tijd is geweest waarin mannen en vrouwen zich nog voor elkaar ‘bewaarden’. Wat daar nu precies mis mee was, is niet geheel duidelijk, desondanks verdween dat ritueel halverwege de jaren zestig met de introductie van de pil en de definitieve triomf van de jongerencultuur. Sindsdien geldt preutsheid als volstrekt ouderwets en wordt seks steeds vaker ingezet om iets te verkopen.

De hoofdpersonen in de nieuwe roman van de Britse schrijver Ian McEwan, ontmoeten elkaar aan de vooravond van deze zogeheten seksuele revolutie. Edward Mayhew en Florence Ponting zijn maagd als ze trouwen en hebben zo hun eigen, verzwegen gedachten bij wat de huwelijksnacht hen brengen zal. Edward kijkt er reikhalzend naar uit, hij heeft om puur en rein te blijven tijden niet ‘met zichzelf gespeeld’. Florence is ronduit bang, de gedachte gepenetreerd te worden vervult haar met afschuw.

In Aan Chesil Beach beschrijft McEwan minutieus het naderbij komen van het onvermijdelijke. We reizen naar een hotel aan de kust waar het echtpaar aan tafel gaat om zich vervolgens af te zonderen en op bed te gaan liggen. Tussendoor wordt de achtergrond van het stel geschetst, de milieus waarin ze zijn opgegroeid, de studietijd, hun kansen en verwachtingen. Gaandeweg tekent zich een klein standsverschil af: Edward is zoon van een onderwijzer, Florence dochter van een rijke ondernemer.

Zie daar de basisingrediënten voor een klein drama over een van meest geromantiseerde momenten uit een mensenleven. De wijze waarop McEwan dit drama vertelt lijkt achteloos, maar is zeer geraffineerd en voorzien van een weemoedige ondertoon. Hij toont zich daarbij een groot stilist, een elegant schrijver met een feilloos gevoel voor schrijnende details: de hersenbeschadiging van Edwards moeder, de in zichzelf opgesloten talentvolle celliste Florence.

Centraal thema lijkt het idee dat levens worden bepaald door kleine ogenblikken die ons alles in een ander licht doen zien, vluchtige momenten waarop we nalaten te handelen en ongrijpbare drijfveren. Maar als McEwan ons met Aan Chesil Beach iets vertelt, dan is hoe breekbaar het leven is. Alle goede bedoelingen ten spijt: we staan er bij en kijken er naar en kunnen niets doen als de boel in stukken uiteenspat.

Boek: Aan Chesil Beach. Auteur: Ian McEwan. Uit het Engels vertaald door Rien Verhoef. Uitgeverij: De Harmonie. Prijs: 16.90 euro (153 blz.).