Drentse vuistbijl voor slechts vijftig gulden
30-11-06
Het Drents Museum in Assen heeft uit particulier bezit een circa 70.000 jaar oude vuistbijl verworven. De zogeheten Neanderthalervondst werd reeds vijftig jaar geleden in de buurt van Anderen gedaan.
Omdat de vuistbijl het allereerste exemplaar is dat ooit in Drenthe is gevonden, hebben vinder Geert van Veen en eigenaar Hendrik Lanjouw van het museum symbolisch vijftig gulden gekregen. Daarmee is een belofte ingelost die 125 jaar geleden werd gedaan door een bestuurslid van het museum.
Volgens het museum is de verworven vuistbijl de eerste vondst die er op wees dat er ooit Neanderthalers in Drenthe hebben rondgelopen. Het aantal vuistbijlen dat naderhand in Drenthe is opgeraapt, is op de vingers van één hand te tellen, aldus het museum. De roodbruine bijl moet ergens tussen 80.000 en 55.000 jaar geleden door Neanderthalers aan de rand van het Scheebroekerloopje nabij Anderen zijn achtergelaten.
Het museum in Assen spreekt van het mooiste voorbeeld van een in Drenthe gevonden vuistbijl tot nu toe. Volgens Jaap Beuker, conservator archeologie van het Drents Museum gaat het om ’een juweel van een vuistbijl’.
Bij de overdracht speelde een de advertentie in de Nieuwe Provinciale Drentse en Asser Courant van 3 september 1881 opmerkelijke rol. In die advertentie stelde museumbestuurslid Hermannus Hartogh Heijs van Zouteveen uit Assen destijds 50 gulden in het vooruitzicht aan de vinder van de eerste in Drenthe gevonden vuistbijl.
Aanleiding voor zijn gebaar was destijds de schenking van ’twee tot den oudsten steentijd behorende werktuigen afkomstig uit Engeland en Frankrijk’. ”Tot dusver ontbreken in ’t museum werktuigen van dien vorm in Drenthe gevonden. Niettemin is het van belang voor de wetenschap, van hun al of niet bestaan in dit gewest zekerheid te hebben”, aldus de advertentie.
Onder voorwaarde dat de vinder zou komen met ’nauwkeurige opgaaf van de vindplaats en de diepte, waarin het voor den dag kwam’ was het bestuurslid bereid de 50 gulden uit eigen zak te betalen. Hartogh Heijs van Zouteveen is in juni 1891 overleden, maar het huidige Drents Museum is zijn verplichtingen nagekomen en heeft de beloning nu uitgekeerd aan Van Veen en Lanjouw.