Een aantal weken geleden stak illustrator Philip Hopman in Dagblad van het Noorden de loftrompet over het hoge niveau van de tekeningen in Nederlandse kinderboeken. Nederlandse illustratoren hebben meer lef dan hun collega’s in Duitsland en Engeland, betoogde Hopman. Vervolgens somde hij namen op van grootheden als Dick Bruna, Max Velthuijs, Fiep Westendorp en Sieb Postuma. Voor de toekomst tipte hij de talenten Mark Janssen en Noëlle Smit.

Hopman was nog niet uitgesproken of Fiep Westendorp en Sieb Postuma prijkten alweer aan de top van de lijst met best verkochte boeken in ons land. Verrassend? Niet echt. Beide illustratoren hadden in het kader van de kinderboekenweek net twee vriendelijk geprijsde prentenboek uit: Westendorp met Frank van Pamelen (Het dierenfeest) en Postuma met Annie M.G. Schmidt (De leeuw is los!).

Ondertussen heeft nu ook Noëlle Smit haar eerste prentenboek afgeleverd. Lezers van Dagblad van het Noorden kennen haar werk vooral uit de boeken van Harm de Jonge. Voor Supervrienden ging Smit in zee met Fiona Rempt. Haar stijl is gelijk gebleven: vrolijke dierfiguren, veel beweging en vaart en een slim kleurgebruik. Voor wie De liefste vraag en Het vliegfeest heeft gelezen, is Supervrienden een feest van herkenning.

Het boek van Smit is voor een jong publiek geschreven, en daar wringt ook een beetje de schoen. Want echt verrassend en spannend pakt de verjaardag van slak niet uit, het scenario doet te veel denken aan Kikker en een heel bijzondere dag van Max Velthuijs. Mogelijk dat de doelgroep daar niet wakker van ligt. En anders zijn er altijd nog die prachtprenten, want het talent van Smit is onmiskenbaar.

Ook in Van Ansjovis tot Zwijntje van Ted van Lieshout & Sieb Postuma, levert de wisselwerking tussen de illustrator en de schrijver net te weinig op. Het probleem van dit geïllustreerde ABC-boek zit vooral in de gedichten van Van Lieshout. Onlangs was hij nog in de race voor Gouden Griffel, maar hier is het steeds de vraag wat Van Lieshout zijn lezers duidelijk wil maken, en waarom hij daar zo moeilijk bij doet.

Jammer voor Sieb Postuma, denk je dan. De initiator van Van Ansjovis tot Zwijntje had beter verdiend. Het merkwaardige is echter, dat zijn even vernuftige als naïef ogende illustraties wél goed uit de verf komen. Al lezend en kijkend, rijst zelfs een vermoeden dat de tekeningen er eerst waren, en toen pas de gedichten. Hoe het ook zij: het kijken verschaft een groter plezier dan het lezen in Van Ansjovis tot Zwijntje. Om van het voorlezen maar te zwijgen.

Evenwicht - daar draait het om in prentenboeken. Een schrijver en een illustrator moeten elkaar in evenwicht houden en aanvullen. Om elkaar vervolgens tot nog grotere daden inspireren. Dat alles volgens de onverslijtbare redenering: als ik dit doe, durf jij dan dat? Tjibbe Veldkamp en illustrator Kees de Boer hebben dat goed begrepen. Hun Na-apers volgt op Kleine aap’s grote plascircus dat weer voortvloeide uit het zeer succesvolle Tim op de tegels.

Wat dit prentenboek zo goed maakt, laat zich lastig uitleggen. Het is het meerduidige idee (mensen apen apen na, met dank aan Bert Haanstra), het is de vormgeving (meerdere illustraties op een pagina, teksten los van de tekeningen), het is het ritme (de makers hinkelen als het ware door het verhaal). Maar bovenal is het de droge humor, de uitvoering en het prachtige plot waarbij de vader van Jaap van lamp tot lamp slingert, terwijl de vader aap de krant leest en moeder aap een sok breidt.

Met Na-apers hebben Veldkamp en De Boer hun beste boek tot nu toe afgeleverd. Leuk voor lezers, kijkers en luisteraars. Voor jong en oud.

Boek: Supervrienden. Auteurs: Fiona Rempt (tekst) en Noëlle Smit (illustraties). Uitgeverij: Gottmer. Prijs: €10,95.

Boek: Van Ansjovis tot Zwijntje. Auteurs: Ted van Lieshout (tekst) en Sieb Postuma (illustraties). Uitgeverij: Leopold. Prijs: €13,50

Boek: Na-apers. Auteurs: Tjibbe Veldkamp (tekst) en Kees de Boer (illustraties). Uitgeverij Lannoo. Prijs: €12,95.