Een overzicht met openluchtspelen in Drenthe en Groningen. 

Mooi voor de zomervakantie aan zijn de wegbewijzeringsborden langs de N34 voorzien van Hunebed Highway-logo’s. Dit om diefstal te voorkomen van de naar Amerikaans voorbeeld vormgegeven blauwrode borden die sinds 2018 blijkbaar voor de grijp in de berm langs de weg tussen Coevorden en Groningen hebben gestaan.

Mag dat zomaar in Nederland, standaard wegbewijzeringsborden voorzien van een reclame-uiting? Het gevaar van precedenten en een wirwar ligt op de loer. Van de provincie Drenthe, beheerder van de N34, mag het in ieder geval wel. Andere vraag: hoeveel zal deze preventieve maatregel gekost hebben?

Dagblad van het Noorden bracht in maart een bericht met de mededeling dat sinds de onthulling van het eerste bord door toenmalig staatssecretaris Mona Keijzer van Verkeer en Waterstaat 125 Hunebed Highway-borden zijn gestolen. (Zelf zag ik er ooit een hangen in een garage in de verloederde binnenstad van Coevorden.) Al met al een schadepost van zo’n 87.500 euro.

Het bericht in de krant ging vergezeld van een artikel waarin Hein Klompmaker en Henk Klaver de lof mochten zingen over hun bedenksel. Ze waren niet ontevreden, en het kon nog beter. Waarmee? Met het het verder benutten van toeristisch recreatief potentieel van ‘een prachtig achterland’.

In het artikel slaagden Klompmaker en Klaver, twee mannen die al veel voor zichzelf, hun omgeving en Drenthe hebben betekend, er bijna in duidelijk te maken wat de Hunebed Highway de afgelopen jaren concreet heeft opgeleverd. Vooral media-aandacht, inderdaad. Cijfers over de groei van de toeristische branche ontbraken wegens het vergeten van een 0-meting.

Navorsing op internet leert dat er een website is waarop de Hunebed Highway wordt verkocht als een bestemming ‘waar u volop kunt genieten van natuur, cultuur, attractieparken, musea en nog zoveel meer’ en ‘waar u actief kunt zijn op de fiets of te voet, waar u kunt chillen en tot rust kunt komen in stilte’.

En natuurlijk is er een app met aantrekkelijke kortingen, gemakkelijk navigeren, fiets- en wandelroutes, de mogelijkheid om te filteren op categorieën, een omslachtige manier om tickets te kopen en, jawel, een Hunebed Highway Pas.

De Hunebed Highway brengt je verder van het padje. Geopark De Hondsrug had het kunnen verzinnen. Of anders Marketing Drenthe.

Bij het opruimen dook een paneel met een houtsnijwerk op. Volgens de letters onderop het werk betrof het St. Willehadus. Ik wist van horen vertellen hoe het ongeveer in ons bezit was gekomen. Maar wat moeten we ermee? En wie was Willehadus ook maar weer?

Volgens zijn Wikipedia-pagina hebben we te maken met een Britse benedictijner monnik of priester die in de achtste eeuw de oversteek naar deze contreien maakte om de Friezen en de Saksen het geloof bij te brengen.

Het archief van Dagblad van het Noorden meldt dat Dirk Otten een boek over Willehadus heeft geschreven waarin hij wordt neergezet als de Drentse Bonefatius. Citaten uit een artikel opgetekend door Bernd Otter:

“Het lukt hem aanvankelijk wel om grote groepen Drenten te dopen en in te wijden in de het christelijke geloof. Maar dat veranderde op slag toen leerlingen van Willehad begonnen met het vernietigen van heidense heiligdommen. Dat pikten de Drenten niet.

Tal van navolgers van Willehad werd een kop kleiner gemaakt en het heeft een haar gescheeld of Drenthe had zijn eigen moord op een missionaris gehad. De slag van een zwaard schampte af op de riem van een reliekhouder, die Willehad om zijn nek had. De aanslag was voor de priester het sein om door te reizen naar Noord-Duitsland.

Zijn komst naar Drenthe werd dus een flinke mislukking. Voor de Drent van toen was het christendom helemaal afgedaan toen Karel de Grote probeerde het hele Saksenland te onderwerpen en het christendom op te dringen.”

Zijn trek naar wat nu Noord-Duitsland was wel een succes. Hij schopte het tot bisschop van Bremen en werd later heilig verklaard.

Volgens de eerder genoemde Wikipedia-pagina zijn er vijf kerken naar Willehadus genoemd. Een daarvan staat sinds 1924 in Emmer-Compascuum. Daarvoor was er ook al een Willehadus-kerk in Emmer-Compascuum, een uit 1889 die wegens 'de toestroom van parochianen' al na 35 jaar werd vervangen door het huidige gebouw.

Het zou zomaar kunnen dat ‘ons’ houtsnijwerk uit die eerste kerk afkomstig is, want roven uit een bestaande kerk, dat doen wij hier niet. Voor zover mij verteld is.

Greenpeace is een felle campagne begonnen om Rabobank zover te krijgen het sponsorbeleid aan te passen. Het streven is de bank niet langer zowel het goede als het slechte te laten steunen, maar alleen het goede.

Darmee wordt natuur, cultuur en sport bedoeld. Het slechte zit er volgens Greenpeace in dat Rabobank ‘al tientallen jaren bakken met geld verdient door te investeren in natuurverwoesting, dierenleed en veel te veel stikstof.’

Citaat uit de campagne:

“De bank loopt lachend weg met de winst, en wie draait hiervoor op? De boer, het klimaat en… jij als belastingbetaler! Tijd om de bank te ontmaskeren als sponsor en te eisen dat Rabobank gaat lappen voor de schade die zij veroorzaakt.”

In het spotje dat voor dit doel is vervaardigd, figureert De Oude Meerdijk, het voetbalstadion van FC Emmen. Met dat stadion is op zich niets mis, al willen ze bij Emmen wel een beter en groter stadion. Wat volgens Greenpeace niet deugt, is dat de Rabobank met steun aan onder meer het stadion haar verderfelijke kant probeert te maskeren.

Door een samenloop van omstandigheden wordt Greenpeace op het wenken bediend. Vorige maand werd bekend dat het sponsorcontract voor De Oude Meerdijk afloopt. De bank wordt opgevolgd door de Nederlandse Aardolie Maatschappij, in Groningen vooral bekend als de NAM. De NAM is al veel langer sponsor van FC Emmen. Daar hoorde je nooit iemand over.

Het is niet goed, of het deugt weer eens niet. 

Onder de noemer 'Bella Ciao' maakt ensemble Insolitum  – Femke van den Bergh (basklarinet) en trombonist Giordano Mor (trombone) in juni, juli en augustus een tournee langs muziekkoepels in Drenthe, Friesland en Groningen. Hieronder citaten uit het persbericht:

“Niet iedereen heeft de financiële middelen om een concert te bezoeken en het zorgeloze moment wat muziek kan brengen te beleven. Ook de verbinding die muziek kan brengen, of de eerste kennismaking met klassieke muziek voor kinderen, is niet beschikbaar voor alle mensen. Dus waarom zou je de muziek niet opnieuw naar hen toe brengen? Op een alternatieve en vrij toegankelijke locatie in plaats van de reguliere concertzaal?

Je vind ze overal, stilletjes en onopgemerkt, maar ze lijken soms in de vergetelheid geraakt; de Muziekkoepel. Mensen lopen en fietsen erlangs, picknicken ernaast, spelen badminton, maar de muziekkoepels lijken in winterslaap. Laat de koepels ontwaken en breng de zomerse muziekklanken terug naar buiten! Gratis voor iedereen, met de mogelijkheid te zitten maar ook om gewoon te passeren, iedereen is welkom!

Het concert zal bestaan uit stukken voor de ongebruikelijke bezetting van basklarinet en trombone. Qua repertoire zullen verschillende muziekstijlen de revue passeren; van klassiek en jazz tot balkan en pop. En om het zomerse gevoel compleet te maken, wat met een Italiaanse trombonist natuurlijk niet kan ontbreken, de Italiaanse klassiekers. Hierdoor is het voor jong tot oud een feest der herkenning!"

Locaties en tijden (onder voorbehoud):

Zondag 18 juni |Noorderplantsoen, Groningen | 12.00 uur |Appingedam | 18.30 uur

Zaterdag 24 juni |Drachten | 12.00 uur |Coendersborg, Nuis | 19.00 uur

Zondag 9 juli |Emmen | 12.30 uur |Musselkanaal | 19.00 uur

Zaterdag 15 juli |Bad Nieuwenschans | 12.30 uur |Sterrebos, Groningen | 19.00 uur

Zondag 16 juli |Bolsward | 12.30 uur |Leeuwarden | 18.30 uur

Zaterdag 29 juli |Wildervank | 12.30 uur |Stadskanaal | 18.30 uur

Vrijdag 4 augustus |Steenwijk | 12.30 uur |Kampen | 18.30 uur

Zaterdag 5 augustus |Deventer | 12.30 uur

Zie www.femkevandenbergh.nl en eventueel ook deze link.

Voorafgegaan door de presentatie van het pamflet Heksenmonument worden zaterdag 3 juni bloemen gelegd op plekken in Nederland waar heksenverbrandingen hebben plaatsgevonden. In Noord-Nederland betreft het Onstwedde, Appingedam en Sneek.

Het bijbehorende pamflet wordt 1 juni ten doop gehouden in Amsterdam tijdens een bijeenkomst met mensen die slachtoffers van heksenjachten hun stem terug willen geven. Op het programma, samengesteld door Jente Posthuma, staan bijdragen van Bregje Hofstede, Manja Bedner, Susan Smit, Alma Mathijsen, Manon Uphoff, Marie Claus, Sophie van Winden en Eva Marie de Waal.

Posthuma woont de ceremonie bij in Onstwedde. Zie ook deze link.

In de NRC van afgelopen vrijdag bespreekt Nynke van Verschuer twee boeken over Oost-Duitsland. Het betreft Achter de muur. Duitsland 1949-1990 van historica Katja Hoyer en Der Osten van hoogleraar literatuurwetenschap in Leipzig Dirk Oschmann.

Op de inhoud van beide boeken valt volgens Van Verschuer iets af te dingen, maar onderstaande alinea’s deel ik omdat ze mij – ergens – vertrouwd voorkomen:

“Dat het narratief over Oost-Duitsland nog altijd vooral door West-Duitsers wordt bepaald is op te maken uit de cijfers in een recent rapport: chefsfuncties in Duitse media worden voor minder dan 8 procent door Oost-Duitsers bekleed. Aan universiteiten zijn leidinggevende functies maar voor 1,7 procent in handen van Oost-Duitsers.

(...)

In zijn boek Der Osten. Eine westdeutsche Erfindung stelt Oschmann dat niemand in Duitsland zo wordt gediscrimineerd als de Oost-Duitse man. Hijzelf kortte het zakgeld van zijn kinderen als ze met een Saksische tongval spraken, om ze voor een maatschappelijk stigma te behoeden, en liet zijn Oost-Duitse geboorteplaats weg op zijn cv.

‘Politieke ervaringen in het oosten’, schrijft Oschmann, worden in ‘het westen steeds weer ongeldig verklaard, omdat het uitsluitend dictatuurervaringen kunnen zijn’. Vaak worden die ‘dictatuurervaringen’ gebruikt als verklaring waarom de extreem-rechtse AfD zo succesvol is in de ‘nieuwe’ deelstaten. De burgers in het oosten waren nu eenmaal aan een dictatuur gewend, en zijn nog altijd niet rijp voor een pluralistische democratie.”

Stichting Literaire Activiteiten In Drenthe (SLAID) heeft het seizoen van De Literaire Hemel met een uitverkochte avond afgesloten en maakt zich nu op voor Zomerzinnen. Het persbericht intergraal geciteerd:

“Ook dit jaar is Zomerzinnen onderdeel van FestiValderAa in Schipborg. Van 7 t/m 9 juli a.s. wordt een gevarieerd programma voor een breed publiek gepresenteerd. In restaurant de Drentsche Aa of in de intieme setting van een huiskamer kun je literatuur anders beleven. Vrijdag 26 mei begint de kaartverkoop via www.festivalderaa.nl. De capaciteit is beperkt, dus wees er snel bij!

Vrijdag 7 juli legt Wim Daniëls uit hoe bijzonder taal is en hoe hij zelf de taal ontdekte. Meester van de Middeleeuwen Frits van Oostrom vertelt over Van den vos Reynaerde. Wat is het geheim van deze klassieker, die in elke tijd ook leest als een moderne roman?

Zaterdag 8 juli komt Gouden Griffelwinnaar Yorick Goldewijn met zijn nieuwe boek Duizend & ik, dat vier ballen in NRC kreeg. Yvonne Weijers zingt, begeleid door drie muzikanten, gedichten van Elly de Waard (foto). Leny Hamminga en Jenny Anna Linde brengen Drentse verhalen.

Zondag 9 juli zet Erik van Muiswinkel het publiek onder een taaldouche, waar iedereen gelouterd uitkomt. Iduna Paalman draagt voor uit haar dichtbundel Bewijs van bewaring, die deze maand werd bekroond met de J.C.Bloemprijs. Yentl van Stokkum geeft een voorproefje van haar tweede bundel Winterbloeiers die deze zomer verschijnt. Stripmaker des Vaderlands Herman Roozen geeft striptekenles en vertelt over het fenomeen centsprent. Een lesje geschiedenis, tekenen en rijmen.”

 Meer informatie op www.zomerzinnen.nl en www.festivalderaa.nl

De rouwadvertenties, ook wel bekend als familieberichten, behoren tot het meest gelezen onderdeel van de krant. Naarmate de jaren vorderen lees ook ik ze met groeiende belangstelling, niet alleen in mijn eigen Dagblad van het Noorden, maar ook elders. Nu kan het nog.

Fascinerend zijn de advertenties in de Leeuwarder Courant, waar op vooral zaterdag pagina na pagina doden zijn te betreuren. In Friesland overlijden meer mensen dan in Drenthe en Groningen lijkt het soms. Het doet vermoeden dat Friezen ongezonder leven dan mensen elders in Noord-Nederland.

Iets aannemelijker is dat de binding van Friezen met de Leeuwarder Courant (‘sinds 1752)’ sterker is dan die van Drenten en Groningers met Dagblad van het Noorden (‘sinds 2002’). Een dode Fries hoort in het papieren hoofdblad van Friesland. Een dode Drent of Groninger kan eventueel ook genoegen nemen met een plek in het huis-aan-huis-blad. Dat kost minder duur.

Beide kranten maken momenteel een ontwikkeling door waarbij online aan belang wint, terwijl print aan belang inboet. Wat doet dat met de rouwadvertenties? Wie wil weten wie er is overleden, zoekt zich suf op de krantenwebsites.

Tot hij, zij of die erachter komt dat er zoiets bestaat als Mensenlinq, ‘marktleider in Nederland op het gebied van online rouwen en reageren’ en tevens onderdeel van Mediahuis Noord. Bij Mensenlinq kun je gericht naar de doden zoeken. Handig. maar minder aantrekkelijk.

Nu was ik laatst op Kreta, waar afgaand op de kranten, bibliotheken en boekhandels veel minder wordt gelezen dan ‘bij ons’. Ook daar gaan mensen dood. Ook daar bestaan rouwadvertenties, eveneens in de papieren krant en eveneens online. Maar blijkens bovenstaande foto kan het ook anders.