Woest en Ledig

Een achterband repareren. Ontevreden zijn

Lekke achterband. In een vlaag van zelfredzaamheid dacht ik 'm deze keer maar eens zelf te repareren. Dat moet toch kunnen. En het scheelt nog geld ook. Hoe lang was het geleden dat ik voor het laatst? Twintig jaar?

Ik moet het van mijn vader geleerd hebben. Vaag herinner ik mij hoe hij ingreep toen ik als kind, lagere schoolleeftijd, in de schuur een eerste poging deed. Hij schoof me opzij, deed alles zwijgend voor en was in een mum van een tijd klaar. Een kwartiertje duurde het.

Nu eerst de spullen bij elkaar zoeken. Fietspomp. Plaksetje. Platsetje? Plaksetje! Emmer water klaar zetten. De bandjes van de fietstassen lospeuteren. Vieze handen krijgen. Een nagel scheuren. Stug door peuteren. Voorovergebogen staan. Overwegen op te geven. Moed houden. Doorzetten.

Dan de fiets op de kop. Wel handig zo'n lichte stadsfiets voor in een dorp. Bestaan er dorpsfietsen? Ventiel verwijderen. Ventiel bekijken. Ventiel uit handen laten vallen. Zoeken naar ventiel. Ventiel terugvinden. Bij het plaatsen van de nooit eerder gebruikte bandenlichters vallen de bandenlichters een voor een uit de velgen op de tegels. Moed houden. Doorzetten.

Binnenband verwijderen. Ventiel terugplaatsen. Binnenband opblazen en voor de zoveelste keer ontdekken dat het uiteinde van de fietspomp niet goed past. Niet goed weten waar dat in zit. Denken dat er veel rommel wordt geproduceerd. En gekocht.

Het gaatje laat zich niet makkelijk vinden. Is er wel een gaatje? Had ik niet beter eerst de hele band in oorspronkelijke staat vol lucht geblazen en geduldig afgewacht? Had ik niet beter het ventiel goed gecontroleerd? Waarom zit er geen rubber slangetje aan het ventiel? Is dat nieuw? De fietswereld is een innovatieve wereld.

Als ik de binnenband in de emmer met water onderdompel, zie ik luchtbelletjes ontsnappen. Ze komen uit een minuscuul sneetje op een lastige plek net in de vouw. Zeg maar: op de rand. Zul je net zien. Waar is de tube solutie? Ook nooit eerder gebruikt, goddank. Daar zijn de plakkers. Waar was het gaatje? Opnieuw gaat de binnenband in de emmer. Schiet lekker op zo.

Na het werkelijke plakken (moest er niet geschuurd worden?) biedt de droog- en dus wachttijd ruimte voor een kop koffie. Daarna de binnenband met een beetje lucht tegen het draaien terug in de buitenband stoppen. Nou ja zeg, verkeerd om. Hoe krijg je het voor elkaar? Binnenband er weer uit. Binnenband er weer in. Ventielgat zoeken. Velglint gebroken. Moed houden. Doorzetten.

Nu kom het er op aan: hoe de buitenband om de velg krijgen zonder de binnenband met de bandlichters alsnog lek te steken. Eerst lucht er uit, vervolgens wringen. Niet zeuren over koude handen. Lucht erin. Voor de vorm spaken controleren. Die zitten vervaarlijk los. Voorband controleren. Bedroevend slecht. Dan fiets omdraaien. Vergeten na te gaan of er nog een stuk glas in de buitenband is achtergebleven.

De emmer water omstoten. Vijf kwartier zoet zijn geweest. Ontevreden. Niets willen vertellen.

Eén Drentse kunstwerkplek open, één dicht

Bericht uit Assen:

"Dankzij een legaat van een particuliere relatie is het Drents Museum, mede dankzij Stichting Steunfonds, in staat gesteld om met Studio DM de verdieping van de (artistieke) ontwikkeling en de praktijk van beeldend kunstenaars, musici en auteurs in binnen- en buitenland te stimuleren. Hierdoor kunnen aanvragers tevens nieuwe nationale contacten, netwerken en markten verkennen, uitbreiden en opbouwen.

Met Studio DM biedt het Drents Museum verdere ondersteuning in de kunstwereld en draagt het bij aan een grotere mobiliteit en zichtbaarheid van kunstenaars. Mede vanuit de overweging dat niet alleen verre oorden inspirerend zijn voor kunstenaars, kan een verblijf in de provincie Drenthe veel opleveren, zowel voor de kunstenaar als voor de plek en de regio."

Kortom, Drenthe is een kunstenaarswerk en –verblijfplek rijker.

Het bericht gaat verder: "Als eerste bewoner betrekt Marcel Möring Studio DM. Tijdens zijn verblijf gaat hij onderzoek doen voor en werken aan een bundel met korte verhalen die zich afspelen in Assen in de jaren ’70."

Nu wil het toeval dat RTV Drenthe onlangs melding maakte dat de stichting achter KIK, het kunstinitiatief in Kolderveen, zichzelf wegens geldgebrek opheft. KIK maakte onder meer het verblijf van beeldend kunstenaars in Drenthe mogelijk. Citaat uit een bericht geschreven door Andries Ophof:

"De afgelopen tijd heeft het bestuur van de stichting met hulp van de provincie Drenthe gekeken naar een nieuwe manier van werken. "We hebben met elkaar gekeken of het anders kan. Daar hebben we een plan voor gemaakt en voorgelegd aan de provincie. Maar het is afgewezen."

Nu rest de stichting alleen maar de taak om af te bouwen. De ruimtes in de melkfabriek worden leeggehaald. Er wordt gekeken wat er met de eigendommen gedaan kan worden. "We kijken nog wel of we eindactiviteit kunnen organiseren. Daarna gaat de deur dicht. Dat doen we met pijn in ons hart. Maar het kan niet anders." "

Dat 'daarna' is in september.

Ondertussen is  tot en met 16 februari 'Wasteland Kolderveen, Klaske verveelt zich' gaande, een residentieproject waarbij Klaske Bootsma verveling als inspiratiebron gebruikt. Nog een citaat: "Dit project is een samenwerking van KiK en SIGN, in het kader van 'Artist in Space' (We the North), een programma waarin de Drentse, Groningse en Friese kunstinstellingen van platform Noordenaars samenwerken om kunsttalent in het Noorden te stimuleren."

New maps - Roger Robinson

Wie dicht waar en met wie in Drenthe en Groningen

Zondag 26 januari
EMMEN, Bibliotheek, 13.30 uur: Eddie Zinnemers, Bertus Beltman, Eva Broekmann,  Berendy Gähler en Lisa Ploeger (muziek).
GRONINGEN, Martinikerk, 16.30 uur: Huub Oosterhuis, Marten van Dijken, Antoine Oomen en koor, Roland Aalbers (piano).

Maandag 27 februari
WESTERBORK, Bibliotheek, 20.00 uur: Melle Leffers over dichters die zoeken naar woorden voor het onuitsprekelijke.

Dinsdag 28 januari
GRONINGEN, De Graanrepubliek, 20.30 uur: Dichtersavond met Willem Wierbos, Renée Luth, Esmé van den Boom en Maaike Rijntjes.

Donderdag 30 januari
ASSEN, DNK, 19.30 uur: Marieke Lucas Rijneveld, Roelof ten Napel en Annette Timmer (interviews). Exclusief voor bibliotheekleden.
GRONINGEN, Stadhuis Raadzaal, 14.00 uur: 20 jaar WP99 met Liesbeth Cavé, Anna van der Laan, Erik Raven, Yde van Reide, Matty de Vries, Nina Werkman en Atze van Wieren.
GRONINGEN, Boekhandel Godert Walter, 19.00 uur: Jos Rietveld, Henk Puister, Bé Kuipers, Gerd Constapel, Hans van der Lijke, Tonko Ufkes en Krzysztof Groen (muziek).
GRONINGEN Forum, 19.30: Lutje Poetry met Renée Luth, Arnold Veeman, Lilian Zielstra, Cissy, Aly Freye, Famke Gussenhoven, Willem Wierbos, Ânne de Jong, Atze van Wieren, Charlotte Beerda en Mauricio Plat.
HAREN, Boekhandel Boomker, 20.00 uur: Gedichten lezen met Guus Middag.

Vrijdag 31 januari
ASSEN, Boekhandel Van der Velde, 19.00 uur: Dichtersavond met Martje Wijers, Justin Westera, Bert Struyvé, Erwin Reinders en Sjoerd Brouwers (muziek).
EELDE, Café Theater G & A Boelens, 20.00 uur: Winterdichters met o.a. Suze Sanders.
GRONINGEN De Omhelzing, Van Ruysdaelstraat, 20.00 uur: Cissy Joan, Nick Lumatalale , Rudo Walker, Yasmijn Kramer, Wissam Alfallah, Hayat ElMahjoubi-Ezzeroli, Mietji Hully & Theo Maijer, Zhen Tian, Sanjay Ghosh, Joost Lancée en Charles Goudsmit.
GRONINGEN, USVA, 20.30 uur: Science Slam. Promovendi en dichters presenteren gedichten geïnspireerd op wetensschappelijk onderzoek.

Zaterdag 1 februari
GRONINGEN, Uitgeverij Passage Sint Jansstraat, 15.30 uur: Schrijverstafel met Esmé van den Boom & Irene Wiersma.

Zondag 2 februari
ASSEN, DNK, 13.00 uur: Dichtworkshop 'Ode aan Drenthe' door Lilian Zielstra.
GRONINGEN, Vrijdagtheater, 15.00 uur: Hagar Peeters, Esmé van den Boom, Renée Luth, Mathijs Sanders (inleiding), Combo Breekbaar (muziek), Anne Jan Toonstra & Jelte Posthumus (vragen).
HOOGEVEEN, Bibliotheek, 15.00 uur: Dicht(er) bij het onuitsprekelijke met Martien E. Brinkman.

Dinsdag 4 februari
GRONINGEN Forum, 20.00 uur: Poetry per Tutti met Akwasi, Bart Chabot, Roos Dickmann, Jan Boerstoel, Ileen Rook, Myron Hamming, Maaike Rijntjes en Sieger M.G. en De tigers fan Greonterp.

Woensdag 5 februari
GRONINGEN De Kroeg van Klaas, 20.30 uur: Het beste van De Dichtclub.

Donderdag 6 februari
GRONINGEN Bibliotheek de Wijert, 10.30 uur: Poëzieworkshop met Arjen Boswijk.

Het aanloopkatje (2)

Hoe het met het aanloopkatje is? Nou, die lijkt de winter goed door te komen. Op slechte dagen, qua weer, laat het dier zich soms tijden niet zien, en dan is hij er ineens weer. Met zijn treurige en vaak bangige blik en door honger gedreven brutaliteit. Ja, een hij. Dat hebben de experts hier op hun onnavolgbare wijze weten vast te stellen.

Uit medelijden hebben we een soort van noodopvang geregeld, bestaande uit een oude deurmat op een nog ouder tafeltje onder de afkapping in de tuin waar we ons tuingereedschap bewaren. Ter bescherming tegen het koude weer hebben we in een trog van zwaar grijs plastic een bananendoos geplaatst. We hebben nog niet meegemaakt dat de doos voor dat doel is gebruikt.

Soms brengen we het katje een prakkie. Meestal zetten we een bak overgebleven brokjes buiten terwijl we de huiskat prakkie geven. Die buitenbak met brokjes wordt opvallend vaak genegeerd. Dat kan op een verwend karakter, maar ook op een slecht gebit duiden. Ondertussen blijven we hopen op een permanente oplossing voor het zwervend bestaan.

Cadeautjes van Jan Glas en kleine Uil

Bij terugkeer op de redactie na de jaarwisseling trof ik in de boekenkast van Dagblad van het Noorden traditiegetrouw een aantal Nieuwjaarsgeschenken aan. Ik ben een gezegend mens. En nog gedoopt ook, maar dat terzijde.

Atlas Contact had ons een Totale zonsververduistering van Annie Dillard aangeboden en van Ambo Anthos was een boekje getiteld Muggen & olifanten gekomen met stukjes van Eva Posthuma de Boer bij foto's van haar vader Eddy. Uitgeverij Cossee stuurde een leporello getiteld De nieuwsgierige blik met foto's uit de privé-collectie van J.M. Coetzee, Afdh stuurde een met ballpoint geschreven brief uit Djibouti.

Alles ongevraagd. Alles in dank aanvaard. En de beste wensen terug.

Er zat ook een boekje van uitgeverij kleine Uil bij dat op een Nieuwjaarsgeschenk leek, maar het bij nader inzien niet is. Is, omdat het gewoon voor iedereen in de winkel te krijgen is: Flarden. Het boekje is gemaakt door Jan Glas en bevat foto's van zijn hand met uitspraken die hij al schooierend door de stad Groningen heeft opgevangen. Allemaal geweldige vondsten. Readymades. Of zoals dat tegenwoordig heet: cadeautjes.

Wolter Klok en de James Dean van het Drentse weer

Drenthe werd deze week opgeschrikt door transfernieuws in de mediawereld: nieuwslezer Wolter Klok verruilt RTV Drenthe voor SBS6. Daar gaat hij aan de slag bij het programma Hart van Nederland.

In mijn eigen krant las ik dat Wolter erg blij is met de overstap. In het stuk stond echter niets over het ontstaan van de vacature: bij SBS zijn twee vrouwelijke presentatrices van Hart van Nederland weggestuurd wegens het bereiken van de bederfelijke leeftijd van 50 jaar. Ik had Wolter (27) daar graag iets over horen zeggen. En wens hem vanaf deze plek veel succes aan de leiband van John de Mol (64). Gratis stijladvies: de bakkebaarden kort houden.

In een moeite door wil ik de gelegenheid aangrijpen om een andere talentvolle RTV Drenthe-man onder de aandacht te brengen: Robbert Oosting. Hier in huis bekend als de James Dean van het Drentse weer omdat hij zo nu en dan 'het weer doet'. Dit vanwege zijn intens verlegen, quasi nonchalante en daardoor onderkoelde Drentstalige bespiegelingen over voorbij trekkende wolken en het altijd maar weer stijgen en dalen van de temperatuur boven en naast de Hondsrug.

Oosting is ook de man van het programma Djammen, 'een programma over alles waar muziek in zit, over artiesten uit Drenthe, Drentse muziek en optredens in de provincie'. Als ik het wel heb, is het programma zijn grote passie, vermoedelijk zelfs de reden dat hij bij 'de media' wilde. Gisteren deed Oosting  verslag van de Drentse Eurosonic Preview, die afgelopen zaterdag plaatsgreep in Podium VanSlag te Borger. Schitterende televisie, als het je smaak is. Het programma kan hier worden teruggekeken.

Bouw een Kulturhus in het Rensenpark. Met woningen

Ook ik volg met belangstelling de ontwikkelingen rond het Rensenpark, buiten Emmen beter bekend als de oude dierentuin. Ook ik zette de bril beter op de neus om het verslag te lezen van zowel Dagblad van het Noorden als de Emmer Courant over de vergadering op het gemeentehuis waar werd gesproken over de sloop van wat vroeger het Biochron heette.

Voor het eerst sinds tijden was ik het eens met de plaatselijke VVD. Er zit inderdaad weinig schot in de ontwikkeling van het Rensenpark. Dat is niet verbazingwekkend. De financiële positie van de gemeente Emmen is mede dankzij de VVD zeer zorgelijk; een gevolg van onder meer de aankoop van de grond van het park. Hoe dan ook, er is nauwelijks geld om datzelfde park 'te ontwikkelen' in een richting die drie jaar geleden is bepaald.

De gevolgen zijn zichtbaar, zeker nu het jaargetijde grijs en nat is. Het park ligt er droevig bij. Wie erdoorheen wandelt, denkt automatisch aan betere tijden, die definitief achter ons liggen. De gebouwen maken een bijpassende indruk. Wie ze bezoekt, voelt mededogen met de tijdelijke huurders en probeert woorden als 'anti-kraak', 'houtje-touwtje' en 'haveloos' weg te drukken. Maar dat gaat niet, want er zijn geen passender woorden voor de aanblik. Of het moet deplorabel en deerniswekkend zijn.

Dit is dus het hart van Emmen. Treurig.

Kan het anders? Niet zomaar. De stroop waarmee de Emmenaren destijds zijn verleid om in te stemmen met de aankoop van het park zit die Emmenaren inmiddels in het haar. Het park moet een culturele bestemming houden en vrij toegankelijk zijn voor iedereen. De grond mag niet worden verkocht aan projectontwikkelaars die er huizen willen neerzetten. Hoe zou het toch met de 'parkredactie' zijn? Leest iemand het ooit opgestelde 'kwaliteitsdocument' nog wel eens?

Ondertussen is de openbare bibliotheek, nu tegen de zin van projectontwikkelaar Peter van Dijk gevestigd aan het Noorderplein, in afwachting van een nieuw onderkomen. Wordt al tijden gesproken over het (terug)verhuizen van het Centrum Beeldende Kunst; nu zit dat CBK met het hoofd in een duur particulier pand aan de Ermerweg en een half been in een gribus. Zijn er twee groepen actief die graag ruimte willen voor kleinschalige concerten en andersoortige optredens.

Voorts telt Emmen twee seniorencentra met huisvestigingszorgen. Zoeken verschillende particuliere docenten naar goed bereikbare plekken waar ze (muziek)les kunnen geven zonder geluidsoverlast te veroorzaken. Is de theaterschool en het productiehuis van Loods13 ondergebracht in een huis waaruit de olifantengeur van zijn levensdagen niet te verdrijven is.

En heeft wethouder Jisse Otter laten uitrekenen dat met de instandhouding van de parkgebouwen ettelijke miljoenen zijn gemoeid.

Alle wensen en het wrakhout overziend, moet er iets gebeuren.

Emmen is geen Groningen, waar eind 2019 het Forum is geopend, een cultuurpaleis midden in de stad met ruimten voor boeken, films, tentoonstellingen, cursussen, lezingen en horeca. Emmen is ook geen Tilburg, waar eind 2019 in een voormalige fabriekshal de LocHal werd opgeleverd, een centrum voor kunst, cultuur, ontmoeting en horeca. En Emmen is ook geen Arnhem, waar eind 2013 het Rozet is geopend, een cultuurpaleis voor taal, kunst, erfgoed, educatie en horeca.

Dat kun je jammer vinden, maar daar wordt Emmen niet anders van.

Dat een cultuurpaleis niet altijd spectaculair en duur hoeft te zijn, is te zien in Overijssel. Waar de afgelopen jaren op verschillende plekken een Kulturhus is verrezen - ik kan even niet op het meervoud van dit Scandinavische fenomeen komen. Zoals in Dalfsen, Nieuwleusen, Borne en Holten. Het zijn een soort MFA's, om dat vreselijke woord voor een dorpshuis met meerdere mogelijkheden toch maar te gebruiken, maar dan groter en meer toegespitst op culturele doeleinden.

Als dat Biochron toch gesloopt moet worden, wat onvermijdelijk is, zo onbruikbaar is het, zet er dan een Kulturhus voor in de plaats waarin op zijn minst een groot deel van de dolende instellingen kan worden ondergebracht. Bouw er desnoods een paar luxeappartementen bovenop, zodat de bouwkosten niet alleen door de publieke sector hoeven te worden betaald. Een beetje architect zal er raad mee weten.

En maak er haast mee. Want voor je het weet, moet er gemeenschapsgeld naar een nieuw voetbalstadion en wordt aan de Oude Meerdijk een permanent gat in de begroting geschoten.

'Het eenige mooije land dat ik ken'

In Gouda bekeek ik de plaatselijke muziekkoepel in het Houtmansplantsoen, stapte het stadhuis binnen en bezocht Museum Gouda. Het museum bleek groter dan verwacht en bood onderdak aan, onder meer, een martelkelder, een fraaie keramiekopstelling, quasidepots, schuttersstukken en twee wisseltentoonstellingen.

De eerste ging over het stilleven, een beetje uitgekauwd thema, maar toch interessant omdat het dit keer ging om moderne en hedendaagse stillevens, afkomstig van diverse musea in Nederland en Vlaanderen. Drachten had een Thijs Rinsema afgestaan, Groningen een Charley Toorop, uit Amsterdam was een Erwin Olaf overbracht.

De tweede had de saaie titel Buiten schilderen en vertelde over hoe kunstenaars vanaf de jaren 1840 het atelier verlieten om met hun inklapezels en verftubes buiten te gaan schilderen. Inderdaad, het Barbizon-verhaal dat momenteel ook in Drenthe wordt verteld.

Een aantal van schilderijen in Gouda is daadwerkelijk in Barbizon gemaakt door bekende Franse jongens als Odilon Redon, Camille Corot en Charles-Francois Daubigny.

Wij hadden thuis een Corot boven de bank hangen. Gekregen van een meubelhandel: een zeer mistroostig landschap met berken. Niemand keer er naar om. Toen de naam Corot voorbijkwam in een kunstprogramma besloten we de achterkant van het schilderij te inspecteren. Het bleek een reproductie.)

Ook opvallend: in Gouda is Oosterbeek het Barbizon van Nederland. Dat wordt benadrukt met een citaat van Anton Mauve: 'Oosterbeek, man daar gaan we naartoe hoor. 't Is het eenige mooije land dat ik ken. Er is van alles voor allen." Mauve, vertegenwoordiger van de Haagse School, bezocht Oosterbeek in 1878. In 1880 deed hij Drenthe aan.

Hierboven een foto een werk van Constant Gabriël, En plein air (1870). 

Beeldende kunst voor Eurosonic-gangers

Het is wegens Eurosonic Noorderslag popmuziek voor en popmuziek na de komende dagen in Groningen. Voor de  luisteraar met de brede blik is ook een beeldende kunst-programma beschikbaar. Sommige onderdelen zijn speciaal voor Eurosonic Noorderslag bedacht, andere zijn extra opgepoetst.

Naast de Willem Kolvoort-tentoonstelling in het Groninger Museum, zie daarvoor het Dagblad van het Noorden van vandaag of de bijbehorende website, gaat het bijvoorbeeld om kunstwerken van Jelle de Graaf, Olaf Mooij en Jimi Kleinbruinink op verschillende door het Centrum Beeldende Kunst (CBK) Groningen geselecteerde locaties.

Mooij liet zich inspireren door God is a DJ van Faithless en de pausmobiel en bouwde een rijdende DJ mobiel met enorme speakers, tweeters en woofers. Door een opening in het dak kan een DJ de twee ingebouwde draaitafels en het mengpaneel bedienen. Zijn DJ mobile kan worden aangetroffen op het Waagplein en voor het CBK Groningen aan de Trompsingel 27a.

Van Kleinbruinink is tijdens Eurosonic Art is in de binnentuin van De Oosterpoort een lichtsculptuur te zien, gemaakt van panlatten en bamboestokken met gekleurd tape en lint. De Graaf maakt gigantische sculpturen van gerecycled afval en toont op de Grote Markt en het Stationsplein een gigantische robot en een zeven meter hoge gladiator.

Foto-instituut Noorderlicht aan het A-Kerkhof  haalt ter gelegenheid van ESNS collectief TEMPS ZERO naar Groningen. Het betreft hier, volgens een persbericht, 'een nieuwe generatie internationale experimentele visuele en geluidskunstenaars die in steeds wisselende samenstellingen langs Europese steden trekt met poëtische tentoonstellingen, geïmproviseerde concerten en workshop-presentaties'.

Nog een quote: 'De deelnemers vinden elkaar in hun existentiële drang naar vrijheid en de intens creatieve impulsen die daaruit voortkomen.'Van 16 januari tot 12 april 2020 worden in de zalen van de Noorderlicht beelden gecombineerd met multitrack-geluid dat via sensoren reageert op de bewegingen van bezoekers. Voorts wordt een doorlopende projectie vertoond, op een speciaal gecomponeerde score.

In het GRID aan de Sint Jansstraat vindt The European Poster Explosion plaats, een (verkoop)expositie met zeefdrukposters, kunstdrukken en andere merchandise van ontwerpers en studio's uit verschillende landen. Mede-organisator is de grafische afdeling van Popclub Vera. De tentoonstelling opent woensdag en is steeds vanaf 12.00 uur te bezoeken.

In de artfoyer van MartiniPlaza aan de Springerlaan is tot en met 30 april een expositie te zien geïnspireerd door Queen, de rockband die ook weer heeft geleid tot de musical We Will Rock You. MartiniPlaza spreekt van 'een unieke kunstcollectie' met werk van twintig gerenommeerde kunstenaars. Ook worden 'originele verzamelitems' van de band getoond.

Voor meer kunst tijdens ESNS zie ook hier.